Een op de vier stemt PVV. Wat is de waarde van peilingen?
De PVV is al een tijdje de grootste partij in de peilingen. Maar nog niet eerder stond ze op 38 virtuele Kamerzetels en nog saillanter: waren de Wilderianen twee keer zo groot als de nummer-tweepartij van het land – de VVD.
Bij de peilingen zijn allerlei observaties te doen. Zo is de kans op een kabinet Wilders minimaal, vanwege de onmogelijke samenwerkingsmogelijkheden in Tweede en met name Eerste Kamer, laatstgenoemde wordt pas in 2019 opnieuw gekozen. Om in de tussentijd een meerderheid te verzamelen is hulp nodig van bijvoorbeeld D66 of linksige partijen. Ziet u het voor zich, Geert die zich ontpopt tot een Rutteske kabinets(s)lijmer die na een dealtje met Pechtold met Jesse Klaver een compromis afkaart? En waar tovert Wilders überhaupt 38 betrouwbare Kamerleden vandaan als het al jaren mislukt er 15 te rekruteren die in de pas lopen?
De kans dat de PVV de grootste partij wordt is niet onrealistisch, maar dat er aan het eind van een verkiezingscampagne van elke vier kiezers er één het vakje van de blonde roerganger rood kleurt (resultaat: 38 zetels) is uitgesloten. Peilingen claimen dat kiezers dit zouden stemmen als er nu verkiezingen zouden zijn, maar aan een electie gaat altijd een campagne vooraf. Als de VVD zich weer volop gaat profileren en (niet waar te maken) beloftes doet, de PvdA een nieuwe leider krijgt, Roemer weer eens een podium krijg om zijn sympathieke retoriek te bezigen en Pechtold en/of Klaver profiteren van scherpe debatten met Wilders zullen de verhoudingen ongetwijfeld anders komen te liggen.
Peilingen zijn een niet-bindend referendum met een zeer beperkte opkomst. (In de De Hond-peiling van 38 zetels zijn de onderzoeksmethoden sowieso bedenkelijk.) Maar peilingen zijn ook een werkelijkheid op zichzelf, zoals een god bestaat zolang mensen erin geloven. ‘We’ journalisten schrijven erover en simplificeren het. En als je een boodschap maar vaak genoeg herhaalt wordt het vanzelf waar. De boodschap over de nuanceringen van peilingen kan daarom niet vaak genoeg worden herhaald.
