Filminstituut EYE reageert kritisch op ‘gebrek aan visie’
In een vorige maand verschenen voortgangsrapportage van de Raad voor Cultuur uit het adviesorgaan flinke kritiek op filminstituut EYE in Amsterdam. Zo zouden er te veel films draaien die ook in de rest van Amsterdam te zien zijn, is de begroting niet op orde en ontbreekt een duidelijke visie of strategisch plan. EYE-directeur Sandra den Hamer weerspreekt in een brief aan minister Bussemaker van OCW (Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen), die HP/De Tijd in handen heeft gekregen, alle kritiek en beschuldigt de Raad zelfs van feitelijke onjuistheden.
Na grote kritiek van de Raad voor Cultuur in 2012 kreeg EYE de subsidie van €6,7 miljoen onder voorbehoud, mits het filminstituut binnen twee jaar een gezonde financiële exploitatie zou hebben én de visie zou zijn omgezet in concrete activiteiten. Dat lijkt nu dus maar deels te zijn gebeurd.
Naast complimenten over de bezoekersaantallen en de tentoonstellingen kraakt de Raad voor Cultuur een aantal harde noten over EYE. Zo vindt de Raad dat EYE te weinig vertoont uit eigen collectie en te veel films draait die ook in andere Amsterdamse bioscopen al te zien zijn. Hiermee voldoet EYE volgens de Raad niet aan zijn museale en ondersteunende functie. Op dit moment draaien bijvoorbeeld films als 45 Years, Son of Saul, Youth en The Lobster allemaal bij het filminstituut, terwijl deze ook in niet-gesubsidieerde Amsterdamse filmtheaters te zien zijn. Den Hamer verdedigt deze keuze door te wijzen op inleidingen en randprogrammering voor een groot aantal premièretitels.
Daarnaast is de Raad voor Cultuur nog steeds kritisch op de begroting van EYE. Het filminstituut heeft de afgelopen jaren meer geld uitgegeven dan dat het binnen kreeg, vooral aan personeelskosten. EYE moet volgens de Raad zo snel mogelijk de balans op orde krijgen, door meer inkomsten of minder (personeels)kosten. Maar volgens EYE klopt dit niet en vergeet de Raad inkomsten uit private fondsen. Het blijft een verlies, maar deze is minder groot dan de Raad voorspiegelt, aldus EYE.
Een ander groot punt wordt gemaakt van het ontbreken van een missie, visie of strategisch plan. Zo kan EYE niet duidelijk maken waar ze heen wil, wat het krijgen van de gevraagde subsidie in de toekomst een stuk moeilijker kan maken, aldus de Raad. Den Hamer zegt op haar beurt dat in recente gesprekken met de Raad dit onderwerp niet eens aan de orde is geweest, maar dat visie en missie op de site van EYE makkelijk terug te vinden zijn.
Tot slot zou ‘EYE International’, de naam van de afdeling die de Nederlandse film in het buitenland promoot, voor veel verwarring zorgen. Het kan volgens de Raad namelijk worden gezien als promotie voor EYE in plaats van de hele Nederlandse filmsector De oude naam, Holland Film, zou een stuk duidelijker zijn. Den Hamer schermt op haar beurt met een rapport waaruit zou blijken dat er van verwarring geen enkele sprake is. Al zegt ze wel dat er binnenkort “wordt ingezet op een gezamenlijke sterkere branding”. Wat dit concreet is, is nog niet duidelijk.
Het is nog niet bekend op welke termijn minister Bussemaker met een reactie komt en of het rapport gevolgen gaat hebben voor de subsidie aan EYE. Komende donderdag vindt er in het Ketelhuis een groot filmdebat plaats waarin ook de positie van EYE onderwerp van discussie zal zijn.
