Deze moderne slavernij vond plaats in een keurige villa in Wassenaar
Het komt voor in Nederland anno nu: ambassadepersoneel dat achttien uur per dag, zeven dagen per week werkt voor een loon van 110 euro per maand. Door de diplomatieke onschendbaarheid is het probleem knap lastig aan te pakken. HP/De Tijd sprak een slachtoffer en de organisatie die er iets aan probeert te doen.
Toen de Filipijnse Maria Santos hoorde dat ze als hulp in de huishouding kon gaan werken voor een diplomaat in het buitenland, voelde ze zich de hemel te rijk. Het leek de oplossing voor al haar problemen. “We hadden het heel zwaar,” vertelt ze. “Mijn man was visser. Soms verdiende hij vijf dollar per dag, soms twee, maar soms ving hij niets. Er waren tijden dat ik niet wist wat ik onze twee kinderen te eten moest geven. Ik was altijd aan het piekeren over manieren om geld te verdienen. Als hulp in de huishouding in het buitenland werken was mijn grote droom.”
Maar Maria’s grote droom eindigde in een grote nachtmerrie. De ambassadeur bij wie ze in dienst trad, behandelde haar als een huisslavin. En dit drama speelde zich af in Nederland. Gewoon, achter de keurige voordeur van een villa in het lommerrijke Wassenaar.
Maria (38) is een kleine vrouw met grote donkere ogen in een levendig gezicht. Ze spreekt goed Engels en is haast niet te stoppen als ze begint te vertellen. Wie de ambassadeur is die haar zo slecht behandelde, wil ze wel zeggen, maar we mogen de naam niet publiceren, want ze is bang. “Het gaat om een persoon die veel invloed heeft. Ik ben bang dat het gevolgen heeft voor mij of mijn familie als er namen worden gepubliceerd. Houd het er maar op dat deze ambassadeur uit het Midden-Oosten komt.”
Maria’s verhaal begint in 2007, als haar buurvrouw kan gaan werken als huishoudelijke hulp bij een ambassadeur in het buitenland, maar de kans moet laten lopen omdat haar man haar niet wil laten gaan. “Ze vroeg me: is het iets voor jou? Ik was dolgelukkig,” vertelt Maria. “Ik zag het als mijn grote kans. Eindelijk kon ik geld gaan verdienen en mijn kinderen een goede toekomst geven.”
De diplomaat bij wie Maria in dienst trad, was gestationeerd in een land in het Midden-Oosten en daar zou zij allereerst aan de slag gaan. Toen ze naar het agentschap ging om haar papieren te regelen, gebeurde er iets vreemds. “Ze zeiden: als ze je bij de douane vragen stellen, moet je zeggen dat je voor bedrijf zus en zo gaat werken. Dat vond ik raar. We wisten allemaal dat ik voor een ambassadeur ging werken. Ik begreep niet waarom ze wilden dat ik loog. Maar ik stond er niet al te lang bij stil. Want ik ging geld verdienen voor mijn gezin en dat was het allerbelangrijkste.”
Eenmaal aangekomen in het land van bestemming wachtte haar een ontluisterende ontvangst. “In de residentie van de ambassadeur werkten twee andere vrouwen in de huishouding. Een van hen zei tegen me: ‘Als je had geweten wat je hier boven het hoofd hangt, was je nooit gekomen’. Ik dacht: wat heeft dit te betekenen? Maar ik besloot optimistisch te blijven. Ik was een sterke, jonge vrouw. En wat moest ik anders? De hoop van mijn gezin was op mij gevestigd.”
Maria kwam er al snel achter wat haar collega bedoelde. “Ik werd zeven dagen per week ingezet in de huishouding en droeg ook de zorg voor de baby van de dochter van de ambassadeur, die daar inwoonde. Mijn dagen begonnen om zes uur ’s ochtends en ik was tot laat in de avond bezig, regelmatig tot twaalf of een uur ’s nachts. Vaak kon ik maar vijf uur slapen, dan was het al weer tijd om op te staan. Mij was beloofd dat ik 250 euro per maand zou verdienen, maar ik kreeg maar 110 euro – niet eens de helft. Ik had geen privéleven, ik kreeg nooit een dag vrij. Ik mocht niet eens naar buiten. Ik zat dag in dag uit opgesloten in dat huis. Op een gegeven moment werd het oud en nieuw. Ik verwachtte dat ik vrij zou krijgen om feest te vieren. Maar nee. De ambassadeur zei dat ik wel naar de kerk mocht, maar dan mocht ik niet langer dan een uur wegblijven. Wat had ik aan een uur? Dat was totaal zinloos.”
Uit veiligheidsoverwegingen is de geïnterviewde niet bij haar echte naam genoemd. Haar identiteit is bekend bij de redactie.
Het hele artikel van Renate van der Zee is hier te lezen op Blendle. U kunt hier het hele tijdschrift inzien, of hier een voordelig (proef)abonnement afsluiten.
