Van Oranje tot Epke: 2015 in tien sportieve dieptepunten
Hoogtepunten in de sport. Ze zijn mooi en ze zijn talrijk. Maar voor elke hoogtepunt is er een dieptepunt. Daarom het sportjaar 2015 in tien dieptepunten.
1. Nederlands elftal, Nederland – Tsjechië, Amsterdam
Het was het onderwerp van gesprek in Europa tijdens de loting voor het EK voetbal in Frankrijk en dat zal het ook nog wel een tijdje blijven in binnen- en buitenland. Tot de bal voor het eerst rolt in Parijs, op 10 juni. Want hoe is het in hemelsnaam mogelijk dat de nummer drie van het afgelopen WK ontbreekt op een EK dat ook nog eens voor het eerst liefst 24 deelnemers kent.
Want: wel Albanië, Wales en Noord-Ierland, maar geen Oranje. Enfin. Er is al veel geschreven en gesproken. Het was een ramp die zich in slow motion-tempo voltrok gedurende de kwalificatiecampagne, waarbij voortdurend het gevoel overheerste dat het dieptepunt bereikt was, om een wedstrijd later te kunnen concluderen dat dat toch niet het geval was.
Het kwam allemaal samen in het allerlaatste groepsduel: Nederland – Tsjechië. In Amsterdam moest gewonnen worden om minimaal een sprankje hoop op het EK te houden. Met alles op het spel zou die zege er in ieder geval wel komen, was de verwachting. Geheel in lijn met de rest van de kwalificatie lukte dat het Nederlands elftal zelfs niet. Er werd verloren met 3-2.
2. Epke Zonderland, WK turnen, Glasgow
2015 was niet het jaar van Epke Zonderland. Het begon voor de Nederlandse turner met een keiharde val van de rekstok tijdens een training, begin augustus. De diagnose? Een hersenschudding. De Fries laste een mediastilte in en naar eigen zeggen verloor hij door zijn hersenschudding twee kostbare maanden aan voorbereidingstijd op de WK turnen in Glasgow, later in het jaar.
Het resulteerde uiteindelijk in een 31ste plek op zijn favoriete onderdeel in Glasgow. De wereldkampioen van 2013 en 2014 miste de finale en bezit daardoor nog geen ticket voor de Olympische Spelen. Dat moet hij nu in het voorjaar verdienen. Inmiddels wordt er getwijfeld of het slim was Zonderland aan de WK te laten deelnemen. Ook werd hij in december nog eens geopereerd aan een chronische ontsteking van de bijholtes. Het enige positieve aan het jaar van Zonderland: de regerend olympisch kampioen kan het volgend jaar in Rio de Janeiro allemaal goed maken.
3. Koen Verweij, WK allround, Calgary
De val van Koen Verweij tijdens het WK allround na een paar slagen op de 500 meter was symbolisch voor de duikeling van Verweij als schaatser dit jaar in het algemeen. Op het WK gold hij vooraf als een van de favorieten. Verweij was de titelverdediger en de man van zilver op de 1.500 meter en goud op de ploegenachtervolging op de Winterspelen in Sotsji. Maar in Calgary was hij geen schim meer van die schaatser.
Ondertussen werd zijn team Corendon geplaagd door interne conflicten. Bij dat team is Verweij inmiddels vertrokken, maar hij kreeg in het najaar nog wel een sneer van zijn oud-coach Jan van Veen. Verweij zou ‘een narcistisch omhooggevallen figuur zijn’, die ook nog eens manipulatief en onbetrouwbaar is, zei Van Veen tegen de Volkskrant en het AD. In oktober maakte Verweij bekend overtraind te zijn en een groot deel van het huidige seizoen te missen. Het was een jaar om snel te vergeten voor de schaatser.
4. Ajax, Ajax – Rapid Wien, Amsterdam
Johan Cruijff beschouwde het bijna als een heilige missie toen hij in 2010 het Plan Cruijff introduceerde bij Ajax; ‘zijn’ club moest weer een rol van betekenis gaan spelen in Europa. Maar als 2015 iets heeft geleerd, dan is het dat vijf jaar later het gat tussen Ajax en de Europese (sub)top juist groter lijkt te worden. Met PSV als landskampioen en Ajax in de race voor een tweede Champions League-plek was er voor het eerst in jaren weer eens de hoop op twee Nederlandse clubs in de groepsfase van het miljoenenbal, zeker nadat Rapid Wien uit de koker rolde als eerste horde naar die groepsfase.
In Wenen leek er ook geen vuiltje aan de lucht. Ajax was heer en meester in de eerste helft, scoorde twee keer en Rapid Wien was klaar voor de genadeklap. Maar die klap kwam niet, Ajax verslapte en in Amsterdam viel het zwaard van Damocles. Na een 2-2 gelijkspel in Wenen won Rapid met 3-2 in de Arena. Dat Ajax exact twintig jaar eerder nog de sterkste van Europa was, maakte het extra pijnlijk. Als klap op de vuurpijl vloog Ajax een paar maanden later al in de groepsfase uit de Europa League en hield Cruijff het voor gezien bij de Amsterdammers. Ajax is weer terug bij af.
5. Femke Heemskerk, WK zwemmen, Kazan
Een jaar geleden was het kraakhelder: in 2015 zou Femke Heemskerk haar naam definitief als individuele wereldtopper vestigen. Ja, de zwemster won al eens olympisch goud en zilver, maar dat deed ze als onderdeel van het superkwartet op de 4×100 meter vrij. Dat ze het ook alleen kon, liet ze voor het eerst echt zien in 2014. Op de WK kortebaan versloeg ze de wereldtop en gedurende het seizoen troefde ze keer op keer Ranomi Kromowidjojo af. Eindelijk leek Heemskerk verlost van de druk die ze zichzelf oplegde. Het remde haar letterlijk af in de finales.
De WK van dit jaar in het Russische Kazan, een jaar voor de Spelen, waren het moment om de goede lijn door te trekken richting de Spelen. Maar opeens waren ‘de demonen’, zoals ze het zelf omschreef, terug; stress, spanning, te veel nadenken. Heemskerk werd vijfde op de 100 meter vrije slag en achtste op de 200 meter. Niet lang daarna maakte ze bekend Nederland te verlaten. Ze traint nu met een nieuwe coach in Frankrijk met als doel in Brazilië voor eens en altijd de boze geesten achter zich te laten.
6. Kim Polling, WK judo, Astana
Kim Polling is al jaren de hoop van het Nederlandse judo in bange dagen. Soeverein is ze in haar klasse tot 70 kilogram en al jaren staat ze op de eerste plek op de wereldranglijst. Polling kampt alleen met één probleem: hoe meer er op het spel staat, hoe meer ze gaat nadenken over falen. De faalangst overrompelde haar op de WK judo in Tsjeljabinsk in 2014. De angst bleef na het toernooi. Het verlamde haar in het dagelijks leven en ze durfde nog amper haar huis uit.
Polling zocht vervolgens professionele hulp. Het hielp haar als mens en als sporter. Daarnaast wisselde ze van coach en ze schitterde dit jaar vervolgens naar goud op de Europese Spelen in Bakoe. Maar een paar maanden later, toen op de WK in Astana het waardevolste eremetaal van het jaar werd verdeeld, ging ze er toch weer kansloos af. De 24-jarige judoka werd zevende in Kazachstan. Het enige positieve, een jaar voor Rio? Het was nu een keer niet de angst die haar velde, zei ze zelf.
7. Vrouwen acht, WK roeien, Aiguebelette
De roeisters hadden zelf ook niet verwacht dat het zo soepel zou gaan, maar de vrouwen acht plaatste zich bij de eerste heat op de WK roeien in het Franse Aiguebelette meteen voor de finale van het toernooi. Daar was niet op gerekend in het sterke achtenveld. Het kwam wel goed uit, want de boot had plots bijna een week om zich op te laden voor een finale waarin olympische tickets werden verdeeld. Van het mentale en fysieke juk van een herkansingswedstrijd waren ze verlost.
Een mooi vooruitzicht, aangezien er zes plekken waren in de finale. De eerste vijf gingen naar Rio. Toch eindigde de Nederlandse boot op de enige plek die geen kwalificatie voor de Olympische Spelen opleverde. Het ging mis in de tweede duizend meter. Na de race was het niet lang zoeken naar huilende Nederlandse roeisters die elkaar ondersteunden op het botenterrein. De boot moet zich nu kort voor de Spelen via een olympisch kwalificatietoernooi alsnog zien te plaatsen voor het toernooi.
8. Tom Dumoulin, Tour de France, Hoei
Hij was de hoop van Utrecht én Nederland. Tom Dumoulin moest en zou de eerste landgenoot in ruim 26 jaar worden die de gele trui in de Tour de France om zijn schouders kreeg. De Tour startte in Utrecht namelijk met een proloog, wat een prooi kon zijn voor de goede tijdrijder die Dumoulin is. Een Australiër, Rohan Dennis, bleek op die zaterdagmiddag in juli alleen acht seconden sneller.
Jammer, alleen geen man overboord. Dumoulin stak in een uitstekende vorm en de komende dagen waren er nog genoeg mogelijkheden voor de Limburger, die een etappe later de felbegeerde trui tot op zes seconden naderde. Maar twee dagen na de proloog ging het mis. In de derde etappe, op zestig kilometer van de Muur van Hoei, klapte een groot deel van het peloton hard tegen het asfalt. Dumoulin was een van de slachtoffers. Hij liep een breuk op in zijn schouder. Einde droom, einde Tour. Wat niemand toen nog wist, was dat hij al die malheur met een magnifieke Ronde van Spanje zou doen vergeten.
9. Vrouwenhockeysters, Hockey World League, Argentinië
Als er een ploeg weet hoe om te gaan met druk, dan is het wel het Nederlandse vrouwenhockeyteam. Op ieder toernooi is het team de absolute topfavoriet, of het nou de Spelen, een WK of een EK is. En vaak maken ze die favorietenrol ook waar. Dit jaar was dat anders. In de EK-finale werd na shoot-outs al verrassend verloren van Engeland. Het kostte uiteindelijk bondscoach Sjoerd Marijne zijn baan.
Onder de nieuwe bondscoach, de Australische Alyson Annan, begon de ploeg eind dit jaar in Argentinië met vertrouwen aan de finaleronde van de Hockey World League. Al in de kwartfinales strandde de ploeg. Gastland Argentinië bleek te sterk. De ploeg werd vijfde en verliet bij hoge uitzondering eens een toernooi zonder medailles in de koffers. Toch waren de speelsters niet in mineur. Af en toe moet je verliezen om uiteindelijk sterker te worden, was de teneur. Ze mogen het in Brazilië laten zien.
10. Michel Butter, marathon van Amsterdam, Amsterdam
Toegegeven: het is een van de oudste clichés in de sportwereld, maar topsport is hard. Het wordt ieder weekeinde weer bevestigd. Vraag het maar aan Michel Butter. De 30-jarige hardloper had na een periode vol blessureleed het afgelopen jaar één missie: kwalificatie voor de olympische marathon afdwingen. De marathon van Amsterdam stond rood omcirkeld op zijn kalender. Daar moest het gebeuren.
Hij miste onder zware omstandigheden de limiet van 2 uur en 11 minuten met acht seconden. Met open mond rende hij het Olympisch Stadion binnen en hij zag met lede ogen de klok boven de limiet tikken. Meteen na de finish sloeg hij zijn handen voor zijn gezicht. Abdi Nageeye, die net wél de limiet had gelopen, kwam Butter meteen troosten. De atleet was teleurgesteld, maar niet terneergeslagen. In het voorjaar van 2016 waagt hij bij de marathon van Rotterdam een nieuwe, ultieme poging.
