Hoe kun je ‘vergeten’ het luchtalarm aan te zetten?
Deze eerste maandag van de maand bleef het in de provincies Drenthe, Friesland en Groningen akelig stil rond 12.00. De test van het luchtalarm liet maar liefst tien minuten op zich wachten. ‘Vanwege de drukte door de sneeuw zijn we vergeten het luchtalarm aan te zetten’, verklaarde een woordvoerder van de Meldkamer Noord-Nederland. Vergeten. Zit daar in die meldkamer dan toch een medewerker met zijn linkerhand boven een grote rode knop, kijkend naar de secondewijzer van zijn horloge?
Ruim een jaar geleden ging nrc.next op bezoek in de meldkamer in Utrecht. Allereerst: er is geen grote rode knop waarmee het luchtalarm wordt bediend. Dat gebeurt aan de hand van een muisklik. Menselijk handelen, dus.
Het Waarschuwings-en alarmeringsstelsel (WAS) is opgedeeld in drie soorten testen: een stil alarm (knipperende lampjes voor een monteur), een technisch alarm (‘een harde TOET’) en een luid alarm – het alarm dat wij, burgers, kennen als het luchtalarm. Het alarm dat precies om 12.00 uur moet klinken op iedere eerste maandag van de maand.
Hoewel de testdagen in alle agenda’s van de 25 veiligheidsregio’s in Nederland staan gaat het weleens fout. Zoals gisteren, toen de Meldkamer in het noorden des lands met andere zaken bezig was. Of, als een medewerker simpelweg het verkeerde alarm aanklikt – de stille test. Dat gebeurde maandag nog in de regio Kennemerland.
De sirenes worden twaalf uur handmatig via software klaargezet. Alleen de vraag van de software ‘of u het zeker weet’ moet nog met een ‘ja’ worden beantwoord, en het loeien is een feit. Op een kastje met zenders gaan vervolgens één voor één lampjes branden, zodat men weet dat het signaal is aangekomen, en dat elke groep met palen wordt aangestuurd.
Bijna 4.300 WAS-palen
Aanleiding voor het sirenesysteem in Nederland is de kernramp in Tsjernobyl in 1986. Een commissie adviseerde toen om over een systeem te beschikken waarmee de bevolking bij rampen groots en rap gewaarschuwd kan worden. Dat werd het WAS-systeem. De bijna 4300 WAS-palen in Nederland zijn verdeeld over 25 veiligheidsregio’s; het testen van de systemen is de taak van de Meldkamer in die regio.
Foto: Flickr | tup wanders
