Spring naar de content

Netflix, blijf van andermans films af

Nog niet eens zo gek lang geleden was videothecaris een eervol beroep. Nog niet zo lang geleden was videothecaris überhaupt een beroep. Zijn werk als een ambacht beschrijven gaat wellicht ver, hij sloeg immers de brug tussen de filmliefhebber en de werkelijke vakman: de regisseur. Toch was hij als doorgeefluik onmisbaar. De videothecaris kende zijn plek in de keten, en respecteerde die. Tijden zijn jammerlijk veranderd.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Kevin van Vliet

Netflix, uw trouwe entertainmentleverancier voor nog geen tientje per maand, is met een klantenbestand van ruim 50 miljoen gebruikers wereldwijd en forse kwartaalwinst een begrip. Door de streamingdienst komen klein- en grootconsumenten van films en series makkelijk en bovenal snel aan hun trekken, en weigeren ze op vrijdagavonden nog de barre tocht naar de zeldzame dvd-uitleenposten te maken, waar boetes de pret achteraf bovendien vaak weten te verstieren.

Op Netflix ziet u sinds kort, naast de ziljoen films en series waarvoor een licentieovereenkomst is getekend, ook vertier van eigen makelij. Het uiterst aangrijpende Beasts of No Nation bijvoorbeeld, het verhaal van kindsoldaatje Agu. Of het intrigerende Making a Murderer, een tiendelige documentaire over de saillante vervolging van de Amerikaan Steven Avery.

In 2013 – nog voordat ze bij Netflix zelf enthousiast aan het monteren sloegen – ontdekte een blogger dat het Amerikaanse bedrijf maar wat graag aan nabewerking doet. Zoals u weet zijn films er in alle soorten en formaten, en bij ieder formaat hoort een andere schermverhouding. Scènes die zijn gefilmd met een IMAX-camera wil je zien op het IMAX-scherm in Pathé ArenA, en het deze week te verschijnen The Hateful Eight wil je zien in Filmmuseum EYE, waar het enige scherm in de Benelux hangt dat eer aandoet aan het ouderwetse 70mm-formaat waarop regisseur Quentin Tarantino zijn film schoot.

De blogger grasduinde door de catalogus van Netflix, en zag dat bekende titels als Inglorious Basterds (eveneens van Quentin Tarantino), There Will Be Blood, Passion of the Christ en Planet of the Apes waren bijgesneden tot een formaat dat correspondeerde met de speler van Netflix. Bijgesneden. Zoals De Nachtwacht ooit bruusk werd gereduceerd tot 82 procent van het oorspronkelijke oppervlak omdat de muur te smal was. Zoek dan verdomme een andere muur.

En alsof de situatie nog niet schrijnend genoeg is, verdween ergens tussen 2013 en nu ook nog de blog What Netflix Doeswaar eerdergenoemde blogger de cultuurbarbarij van Netflix bundelde. In datzelfde jaar opperde een woordvoerder dat bij Netflix de artistieke integriteit hoog in het vaandel staat. ‘When we discover this error, we work to replace that title as soon as possible.’

Een mooie belofte, maar tot een structurele oplossing kwam het niet bleek deze week.

Hij las maandag wat fanmail op Twitter, de Canadese regisseur Xavier Dolan. Als u ‘m niet kent, schaam u diep. Dolan is zonder twijfel een van de meest briljante cinéasten van het moment. Hij schreef op zijn zestiende een filmscript dat hij enkele jaren later zelf verfilmde, met zichzelf in de hoofdrol. Zijn debuutfilm kreeg een staande ovatie op het filmfestival in Cannes. Hij regisseerde nog eens vier films, twee waarin hij opnieuw de hoofdrol speelde. Stuk voor stuk gelauwerd. Lang verhaal kort: Dolan (nu 26 jaar) is een kunstenaar wiens werk gerespecteerd dient te worden.

Een fan attendeerde hem erop dat een bewerkte versie van zijn laatste film, Mommy, op Netflix te zien is. Mommy, over de verontrustende relatie tussen moeder en zoon, is uitgebracht in een vierkant formaat (noem het esthetisch verantwoorde claustrofobie) – op één scène na. In die scène skateboardt de hoofdpersoon over straat. Bevrijd, vrolijk, uitzinnig. Haast herboren schuift hij de zwarte balken aan de weerszijden van het scherm uit elkaar.

Een knap staaltje film maken, maar op Netflix blijft het shot vierkant. De film blijkt te zijn bijgesneden, tot groot ongenoegen van regisseur Dolan. Hij schreef iets wat het midden houdt tussen woede en arrogantie, en verstuurde die liefdesbrief via Twitter naar Netflix.

De emotionele lading van die cruciale scène zou zijn verwoest met een slecht doordachte keuze. Wie geeft jullie het recht mijn keuze te herzien?, vraagt Dolan. ‘Jullie regisseerden deze film niet, jullie schreven deze film niet, jullie produceerden deze film niet.’

Een medewerker van de webcare van Netflix UK & Ireland was zo dapper te reageren.

We are looking into this. Had je in de zeventiende eeuw eens tegen Rembrandt van Rijn moeten zeggen. Bij die oude videotheek begrepen ze het vrij simpele principe tenminste. De kunst heel houden, óf betalen.