De making-of: het succes van de middeleeuwse realityshow van IS verklaard
James Foley, geknield en gekleed in Guantanamo-oranje, en achter hem Jihadi John, van top tot teen in guerilla-zwart. Het shot, afkomstig uit een van de gruwelijke propagandavideo’s van terreurbeweging IS, is een van de meest bepalende beelden van dit decennium. Iconisch. En allemaal te danken aan de heilige oorlog die IS met ongekend succes uitvecht op het internet.
Iedereen kent de gestileerde executievideo’s, heroïsche beelden aan het front en ondertitelde boodschappen van IS, met dank aan de westerse media die de producties gretig oppikten en verspreidden. Een middeleeuwse realityshow, noemt de VPRO het in de aflevering van Tegenlicht over deze cyberjihad, geregisseerd door Hans Busstra.
Stukje bij beetje leren we de propagandamachine van IS kennen. Die machine zaait angst in het westen door onthoofdingen, verbrandingen en schietpartijen op professionele wijze vast te leggen: camera’s vanuit verschillende hoeken, een haarscherpe focus en een montage. Met dezelfde vakkundigheid worden op Twitter, Facebook en het diepe web video’s verspreid waarin het zelfverklaarde kalifaat van IS op romantische manier wordt verkocht, met als doel om op afstand – in de VS en Europa – te rekruteren. ‘Eén persoon in de Verenigde Staten die een pistool pakt, een winkelcentrum binnenloopt en een stel mensen vermoordt. Dat is alles wat ISIS nodig heeft,’ viel vorige week al te lezen in de VPRO Gids.
In dat artikel wordt verteld over een cameraman van IS Abu Hajer al-Maghribi (een gefingeerde naam), die vluchtte en nu vastzit in Marokko, waar The Washington Post hem interviewde. Hij vertelt hoe hij met zijn Toyota Hillux vanaf woonplaats Raqqa, bewapend met een Samsung Galaxy en Canon-camera, rondtrok binnen het grondgebied van IS: de ene keer om heldhaftige oorlogstaferelen of biddende geestelijken te filmen, de andere keer om – samen met tien andere cameramensen – de executie van 150 krijgsgevangenen te filmen. ‘De cameramensen moesten filmen hoe de krijgsgevangenen zich moesten uitkleden en één voor één werden doodgeschoten of onthoofd.’
In de documentaire van Tegenlicht, gisteravond uitgezonden, vertelt Mubin Shaikh, infiltrant van een Canadese jihadgroep, over de strategie van IS en andere jihadistische groeperingen vandaag de dag, die significant verschilt van de pr-strategie van Al-Qaida en de Taliban. Het succes zit ‘m in de boodschap: terrorisme is heroïsme.
Klik op onderstaande afbeelding om de aflevering te bekijken.
