Spring naar de content

De protestanten vieren feest, en VIP Maarten Luther himself lijkt niet welkom

Het is 31 oktober 1517 als de Duitse monnik Maarten Luther een papier aan de deur van slotkapel in Wittenberg, Saksen, spijkert. Op dat papier schreef hij 95 stellingen over wantoestanden van de katholieke kerk. De kerk diende zich volgens Luther niet te plaatsen tussen God en de gelovige. De Reformatie begon, het daaruit voortvloeiende protestantisme was geboren.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: De Redactie

Volgend jaar viert de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) het vijfhonderdste jubileum van de Reformatie. Heel feestelijk zal het waarschijnlijk niet worden, het protestantisme kenmerkt zich niet door weelde en franje, maar wellicht is very important person Luther zelf niet eens welkom.

In 1543 publiceerde Luther het boekje Over de Joden en hun leugens (hier in het Duits te lezen). Samenvatting: de synagogen moesten in brand worden gestoken en de Joden mochten zich niet meer op straat vertonen. Hij pleitte dat de Joden moesten worden opgepakt, worden ontdaan van hun waardevolle bezittingen en naar werkkampen worden gestuurd. Ruim vierhonderd jaar later geschiedde dat, en Luthers felle uitlatingen over het jodendom en de Joodse gemeenschap worden door velen gezien als antisemitisch zaadje waaruit Adolf Hitlers gedachtegoed ontsproot.

Vorig jaar riepen de rabbijnen Raphael Evers en Menno ten Brink en het Centrum Informatie en Documentatie Israël (Cidi) in dagblad Trouw de protestantse kerk op om de uitspraken van Luther te veroordelen. De PKN nam die oproep serieus, en vandaag werd de protestantse mea culpa een feit: “Wij wijzen zijn verschrikkelijke uitlatingen over Joden met klem af. (-) Wat hij over Joden heeft gezegd, kan absoluut niet.”

Alhoewel, over formele excuses wordt niet gesproken. (“De rabbijnen hadden het woord zelf niet in de mond genomen.”) PKN veroordeelt alleen de uitlatingen van Maarten Luther. Op een studiemiddag over het Luther en de Joden spraken Evers en Ten Brink over het onderwerp.

Of de rabbijnen op de gastenlijst staan van de vijfhonderdste verjaardag van de Reformatie, is niet bekend. En Luther zelf? Dat zal afhangen van de protestantse kerk. Immers, en de oude reformisten wisten het al: cuius regio, eius religio.

Onderwerpen