De examens zijn begonnen: bent u net zo slim als een havist?
Middelbare scholieren zijn vandaag aan hun eindexamens begonnen. Om klokslag negen uur trapten de havo-scholieren af met een examen maatschappijwetenschappen. Later op de dag ligt een examen natuurkunde voor hun neus op tafel. Leerlingen op het vwo beginnen vandaag met een examen Nederlands. We schotelen u zes examenvragen van verschillende vakken uit 2015 voor. Weet u het antwoord? Of zou u uit grote wanhoop ook klagen over de string van een lerares?
Nederlands
‘Onderwijs is er niet voor zelfontplooiing’
Alinea 1:
‘Over gebrek aan belangstelling heeft het onderwijs niet te klagen. Een paar weken geleden schreef minister Van Bijsterveldt van Onderwijs in een brief aan de Tweede Kamer dat ouders wel eens wat meer tijd aan opvoeding zouden kunnen besteden, desnoods door minder te gaan werken. Daarmee werd kennelijk een gevoelige plek geraakt, want er volgden veel geërgerde en verontwaardigde reacties. Zo zou zij onder andere de klok vijftig jaar terug willen draaien naar de tijd dat moeders thuis met de thee klaarzaten als de kinderen uit school kwamen. Dat is in deze tijd een onredelijke eis: moeders hebben banen buitenshuis om de hypotheek en de steeds hoge- 20 re materiële eisen van het gezin te helpen betalen.’
1. Een schrijver heeft verschillende middelen tot zijn beschikking om in de inleiding van een tekst de aandacht van de lezer te trekken. Op welke manier wordt in de eerste alinea van ‘Onderwijs is er niet voor zelfontplooiing’ de aandacht van de lezer getrokken? De schrijver doet dit vooral door:
A) een actuele gebeurtenis aan te halen en het belang voor de lezer daarbij te noemen.
B) een controversieel voorbeeld te noemen en zijn eigen mening daarover te geven.
C) een grappige anekdote te vertellen en daar een standpunt aan te verbinden.
D) een opvallende uitspraak weer te geven en daar reacties op te verwoorden.
Engels
‘Angling’
Sport England has just announced that it is handing out its largest-ever subsidy to angling, £1.8m. It wants to encourage more anglers and get them to fish more often. It also wants to establish a national competition structure. Part of Sport England’s money comes from the National Lottery, and its other source is the Treasury. In times of national austerity, it is a scandal that taxpayers are paying for what poet Lord Byron said was “the cruellest, the coldest and the stupidest of pretended sports”.
2. “Sport England (…) is handing out its largest-ever subsidy to angling”. Welk woord uit de tekst maakt duidelijk wat Susan Walker hiervan vindt? Citeer dit woord.
Economie
Importwaarde
De Japanse economie kampt al jarenlang met recessie en deflatie. Ondanks de deflatie is het tekort op de lopende rekening van de betalingsbalans eind januari 2012 opgelopen tot 1.475 miljard Japanse yen. Dit oplopende tekort is ontstaan doordat de exportwaarde in de maand januari met 9,3% daalde tot 4.510 miljard yen, terwijl de importwaarde in die maand met 10% groeide. Met name de economische crisis in de Verenigde Staten van Amerika (VS) en de dure yen hebben dit tekort veroorzaakt.
3. Bereken de importwaarde van Japan begin januari 2012.
Maatschappijleer
NOS Journaal
Eén van de taken van de NOS is het uitzenden van het Journaal. Het Journaal is een vorm van massacommunicatie. Hierbij wordt gebruikgemaakt van technische hulpmiddelen en dat is een kenmerk van massacommunicatie.
4. Leg uit aan de hand van drie andere kenmerken van massacommunicatie dat het NOS Journaal een vorm van massacommunicatie is.
Geschiedenis
Medische wetenschap
De volgende historische beschrijvingen hebben te maken met de medische wetenschap en staan in willekeurige volgorde:
1) Christiaan Barnard voerde in Kaapstad de eerste geslaagde harttransplantatie uit die door de televisie over de hele wereld bekend werd.
2) De Griekse arts Hippocrates legde na onderzoek het verband tussen trommelstokvingers en longaandoeningen en toonde aan dat dit geen straf van de goden was.
3) Edward Jenner infecteerde de zoon van zijn tuinman met koepokken om hem immuun te maken voor pokken. Daarmee ontdekte hij het pokkenvaccin, dat in de Britse industriesteden veel arbeiders het leven zou redden.
4) Egyptische artsen begonnen na de uitvinding van het schrift hun recepten op te schrijven voor volgende generaties.
5) Nicolas Rolin, een rijk lid van de opkomende stedelijke burgerij,stichtte in Beaune (Frankrijk) een hospitaal voor de armen: het HôtelDieu.
6) Harvey deed onderzoek naar de bloedsomloop door bij vrijwilligers een ader te openen en leverde daarmee een bijdrage aan de wetenschappelijke revolutie.
5. Zet deze beschrijvingen in de juiste chronologische volgorde, van vroeger naar later. Noteer alleen de nummers.
Wiskunde
Aardappelteelt
Het lijkt goed te gaan met het terugdringen van het gifgebruik in de aardappelteelt. Nederlandse aardappelboeren gebruikten in 1998 gemiddeld 32 kg chemische bestrijdingsmiddelen (gif) per hectare (ha). In 2007 was dat gedaald tot 24,5 kg per ha. En het gebruik daalt nog steeds.
6. Neem aan dat dit gebruik lineair afnam en ook na 2007 op dezelfde wijze lineair blijft afnemen en bereken hoeveel kg gif per ha er dan in 2015 gebruikt wordt.
Antwoorden
1. D
2. (it is a) scandal
3. Importwaarde eind januari: 4.510 + 1.475 = 5.985 miljard yen
Importwaarde begin januari: 5.985 [boven de streep] 1,10 [onder de streep] = 5.441 (afgerond) miljard yen
4. Voorbeelden van juiste antwoorden:
− Het NOS Journaal levert een bijdrage aan de openbaarheid van informatie (en daarmee aan de vorming van de publieke opinie).
− De boodschap van het NOS Journaal is bedoeld voor een relatief groot / heterogeen publiek.
− De boodschap van het NOS Journaal is bedoeld voor (grotendeels) onbekend publiek.
− Het ‘zenden’ van het NOS Journaal vindt plaats door een complexe organisatie. / Er zijn meerdere mensen betrokken bij de bepaling van inhoud en vorm van de publieke boodschap.
− Bij het uitzenden van het NOS Journaal is in eerste instantie sprake van eenrichtingsverkeer van zender naar ontvanger. (Feedback is – maar ten dele – achteraf mogelijk.)
5. De juiste volgorde is: 4, 2, 5, 6, 3, 1
6. 32-24,5 : 9 = 0,83 (kg) (of nauwkeuriger) minder. Dit geeft 24,5 – 0,83 x 8. Het antwoord: 18 (kg) (of nauwkeuriger)
