Wat als we ‘studenten’ vervangen door ‘Marokkanen’
Eerst maar eens full disclosure. Ik ben geboren en getogen in een studentenstad. Ik woon er nog steeds, zelfs in een pand dat ik ooit van het universiteitsbestuur kocht en waarin voorheen een gerenommeerd onderdeel van de rechtenfaculteit was gevestigd.
Diezelfde rechtenfaculteit die er prat op gaat om, als het even kan, onze minister van Justitie te leveren, als althans de VVD of het CDA meeregeert. En ik heb nooit een universitaire studie gevolgd. Zo, dan hebben we dat maar vast gehad. Ongetwijfeld dient dat te betekenen dat ik me geen goed oordeel kan vormen over nut en noodzaak van ontgroeningsrituelen. En al helemaal niets heb begrepen van de heel speciale studentencultuur die vriendschappen en netwerken voor het leven oplevert. Terwijl ik dit schrijf realiseer ik me wat een ongelooflijke stumper ik – mede daarom – ben.
Op straffe van een boete van 25.000 euro heeft in Groningen een student aanvankelijk z’n mond gehouden terwijl hij – naar de letter en de geest van de wet waarmee de rest van Nederland het moet doen – zwaar is mishandeld. Het is exemplarisch voor berichtgeving die ons elk jaar en uit meerdere studentensteden bereikt. Dat zijn dan de incidenten die van comazuipen via gleuvenpublicaties tot sterfgevallen gaan. Incidenten die voortvloeien uit de jaarlijkse ontgroeningsrituelen die – gelukkig – op steeds meer maatschappelijke weerstand stuiten. Want, zoals iemand dat een dezer dagen schreef, zo’n gleuvenpublicator is later ook gewoon je baas. Leuk als je als vrouw door het glazen plafond wilt, dan weet je wat je te doen staat.
Met anderhalve meter literatuur over de Tweede Wereldoorlog in mijn boekenkast is voor mij een associatie met fascisme onvermijdelijk. Tegelijk wil ik er voor waken zo’n woord te pas en te onpas te gebruiken. Dus ging ik maar eens op zoek naar wat universele kenmerken van het fascisme:
- Enkel leiderschap. Het leidersbeginsel houdt in dat de groep voor het individu komt. Daarbij hoort onvoorwaardelijke leiderstrouw.
- Menselijke ongelijkheid. Er bestaan daarmee ook minderwaardige mensen.
- De waarde van de groep/de massa/het eigen volk als geheel. Dit komt tot uiting in jeugd- en massabewegingen.
- Daadkracht, mannelijkheid (menselijk fysiek) en geweld (militarisme en geweldsverheerlijking).
- Gevoel. Het gevoel/menselijk instinct gaat boven het verstand. Dat gevoel zegt je blind je leider te volgen.
- Vrouw in dienst en als hoeder van het gezin.
U hoort mij niet zeggen dat studenten dus fascisten zijn maar het het bovenstaande lezende is het onvermijdelijk parallellen te zien tussen de jaarlijkse ontgroeningsrituelen en deze kenmerken.
Maar ook als ik het minder hoogdravend zou maken. Wat als we ‘studenten’ vervangen door ‘Marokkanen’ of ‘ultrarechtse jongeren’. Die vervolgens hetzelfde gedrag vertonen. Dan zou het debat over dezelfde feiten toch wel wat hartstochtelijker en minder vergoelijkend worden gevoerd.
