Isabel Allende en de impact van haar magisch realisme
Haar werk werd vertaald in vijfendertig talen en gingen meer dan 65 miljoen keer over de toonbank. In 2014 ontving ze de Presidential Medal of Freedom van president Obama en van haar laatste roman, De Japanse minnaar, werden in Nederland ruim 60.000 exemplaren verkocht. Vandaag ontvangt het Chileense icoon Isabel Allende een eredoctoraat van de Universiteit van Gent, wegens haar literaire impact op de maatschappij.
Ik ontmoette Isabel Allende eind 2015 op een zolder in de Broerenkerk in Zwolle, boven een boekhandel waar zij die avond voor publiek zou worden geïnterviewd. Ze was op promotietour voor haar laatste boek, De Japanse Minnaar en had de dagen ervoor optredens gedaan in Spanje en Duitsland. Ik kreeg drie kwartier voor een gesprek en foto’s. Ze vond het grappig dat ik beiden deed. Het reizen viel de 73-jarige schrijfster zwaar. Ze vertelde dat ze moeite had met lopen en dat het heerlijk was samen te reizen met haar schoondochter en ‘beste vriendin’ Lori, die ook aan het hoofd stond van The Isabel Allende Foundation in Sausalito, Californië, het kantoor van Allende.
The House of the Spirits
Met haar stijl, het Magisch Realisme, verweeft Allende fantasie met historische gebeurtenissen uit Chili, Californië, Venezuela en Vietnam. Ze verkrijgt wereldwijde faam na het verschijnen van haar eerste roman, The House of the Spirits uit 1982. Ze begint het boek als afscheidsbrief aan haar toen 99-jarige grootvader. De familiekroniek speelt zich af van begin vorige eeuw tot 1973, het jaar waarin een eind kwam aan het socialistische presidentschap van Salvador Allende, de oom van Isabel. Het boek beschrijft het leven van een wrede grootgrondbezitter, zijn helderziende vrouw en hun tegendraadse dochter. Het werk wordt in 1993 verfilmd door Bille August met Meryl Streep en Jeremy Irons in de hoofdrollen.
De tekst gaat verder onder de video.
Na het overlijden van haar oom vlucht Allende in hetzelfde jaar naar Venezuela. In 1993 wordt ze Amerikaans staatsburger en verdeelde sindsdien haar tijd tussen thuisland Chili en Californië. Met The House of the Spirits opent Allende de deuren voor vrouwelijke schrijvers in de tot dan toe door mannen gedomineerde literaire wereld van Latijns-Amerika. Voor verschijning van haar debuutroman schrijft ze voor een radicaal vrouwenblad in haar thuisland. “Ik was een feminist lang voordat die term mijn land bereikte,” legt ze uit. “Ik ben me altijd bewust geweest van genderongelijkheid en ik heb altijd onafhankelijk willen zijn. Feminisme heeft mijn karakter gevormd, mijn beslissingen, mijn leven, mijn schrijven en mijn stichting.”
Tot haar meesterwerken behoren Eva Luna, Daughter of Fortune en Paula, een roman uit 1994 over de ziekte en het overlijden van haar 29-jarige dochter Paula Frias. Na verschijning van het boek richtte Allende haar eigen stichting op. Met The Isabel Allende Foundation zet ze zich in voor de rechten van vrouwen en kinderen wereldwijd. De stichting investeert jaarlijks ruim een miljoen dollar in projecten die zich inzetten voor mensenrechten, gezondheidszorg, onderwijs en de bescherming van vrouwen en kinderen tegen geweld.
Geluksdag
Ze begint het schrijven van een nieuw boek steevast op 8 januari. “Het is een geluksdag voor mij,” zegt ze in een interview. “Ik begon al mijn boeken op die dag en ze zijn allemaal goed ontvangen door de lezers. Ik schrijf acht tot tien uur per dag tot ik een eerste versie heb, daarna kan ik een beetje ontspannen. Ik ben erg gedisciplineerd. Ik schrijf in stilte en eenzaamheid. Ik ontsteek een kaars om inspiratie en de muzen op te roepen en ik omring mezelf met foto’s van de mensen waarvan ik hou, zowel de doden als de levenden.” Op 8 januari 2016 begon Allende aan haar nog uit te komen roman In The Midst of Winter, een liefdesverhaal over een Guatemalaanse vluchtelinge en een Chileense journalist.
In 2014 ontving Allende de Presidential Medal of Freedom van president Obama, de hoogste onderscheiding die een staatsburger ten deel kan vallen. “Als vluchtelinge uit Chili maakte ze van Amerika haar thuis”, sprak de president haar toe. “Blijf schrijven om het verleden vast te leggen en blijf schrijven om wat niet vergeten mag worden.” Haar literaire impact uit zich onder andere in de steeds terugkerende thema’s, zoals feminisme en vluchtelingenproblematiek. “Ik vertel verhalen die belangrijk zijn voor mij”, zei ze onlangs in een interview met het Belgische blad MO.”En daarvoor verbind ik mij met wat er aan collectieve hoop, angst of bewustzijn bestaat.”
Ik vroeg Isabel naar de veranderingen in haar leven sinds haar laatste bezoek aan Nederland, in november 2010. Ze had twee boeken geschreven (Ripper en De Japanse Minnaar) en ze was gescheiden van de man waar ze 27 jaar mee getrouwd was. Sinds kort woonde ze met haar hond in het kantoor van haar stichting in Sausalito, Californië en was blij met het vele contact met haar zoon Nicolas en schoondochter Lori, die tegen het eind van het interview binnenkomt en enthousiast reageert op het zakje kruidnoten dat ik voor Isabel had meegenomen. In het boek dat ik meenam tekent ze een bloem met een lange steel en signeert het: “To Nico, warmly, Isabel Allende.”
De Nederlandse vertaling van In The Midst of Winter verschijnt in februari 2018 bij Uitgeverij Wereldbibliotheek.
