Spring naar de content

De 5 meest opvallende punten in het verkenningsrapport van Edith Schippers

Vanmorgen presenteerde Edith Schippers haar verkenningsrapport voor het te vormen kabinet. Haar werk werd duidelijk gewaardeerd, want de demissionair VVD-minister mag direct door als informateur. De belangrijkste conclusie van Schippers was dat er in eerste instantie ingezet wordt op een kabinet VVD-CDA-D66-GroenLinks. Dit was echter niet het enige interessante dat in het rapport stond.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Wiek van Gemert

De flirt van Rutte met GroenLinks

In 2008 stelde VVD-kapitein Mark Rutte zijn partijkoers bij in de richting van ‘groenrechts’. Milieu moest een belangrijk speerpunt worden van de partij. Echt succesvol was dit niet en het onderwerp zakte langzaam weg. Premier Rutte, en lijsttrekker Rutte, zette dan ook in op hele andere thema’s zoals minder migratie en lagere belastingen. ‘Groenrechts-Rutte’ had plaatsgemaakt voor ‘Pleur op-Rutte’. Nu een kabinet met GroenLinks voor de hand lijkt te liggen, draait Rutte nog snel even bij zien we in het rapport. In zijn vijf punten lange lijstje ‘belangrijkste opgaven voor een komend kabinet’, prijkt op nummer vier: ‘De energietransitie’. Wellicht is dit een voorschot op een groenrechts kabinet, zodat de VVD achteraf kan zeggen dat juist eventuele milieumaatregelen precies is wat ze wilden

Jesse Klaver probeert, ook in het rapport, de boot van de beoogde coalitie met de VVD zo veel mogelijk af te houden. Als hij hier maar lang genoeg mee doorgaat, schuiven zijn toekomstige coalitiepartners wellicht dusdanig naar hem op dat Klaver zijn handtekening haast wel onder het regeerakkoord moet zetten.

Het spel der uitsluiting

In de campagne werd het al veelvuldig besproken: alle partijen van formaat sloten kabinetssamenwerking met de PVV uit. Uit een peiling bleek echter dat de ferme ‘nee’ van Rutte door de 71 procent van de kiezers niet geloofd werd. Ook Wilders lijkt het niet helemaal te geloven en doet nog zijn uiterste best om er wat van te maken.

Schippers schrijft: “De lijsttrekker van de PVV achtte, (-) een gesprek met de lijsttrekker van de VVD en de lijsttrekker van het CDA zinvol, onder de voorwaarde dat de lijsttrekker van de VVD en de lijsttrekker van het CDA tevoren verklaarden dat de uitkomst van een dergelijk gesprek voor hen niet bij voorbaat vaststond. De lijsttrekkers van VVD en CDA verklaarden mij vervolgens elk afzonderlijk bereid te zijn tot het voeren van een gesprek met de lijsttrekker van de PVV.” De notie van Rutte en Buma was echter wel dat hun standpunt niet zou veranderen, waarop Wilders afzag van de gesprekken omdat ‘dit dan geen zin heeft’.

Onduidelijkheid

Verder viel er in het rapport van Schippers te lezen dat de lijsttrekkers van PVV en SGP ‘in algemene zin geen enkele partij uitsluiten’. De lijsttrekkers van VVD, CDA, D66, GroenLinks, SP, PvdA en Denk hebben op hun beurt allen laten horen ‘niet beschikbaar te zijn voor een coalitie waar ook de PVV deel van uitmaakt.’ Dit laat echter nog een aantal partijen onbehandeld. Het lijkt op deze manier of ChristenUnie, Partij voor de Dieren, 50plus en Forum voor Democratie klaarblijkelijk een andere partij dan de PVV uitsluiten, welke partij is onduidelijk.

Dat deze onduidelijkheid het resultaat is van haast in het schrijven van het rapport, lijkt voor de hand te liggen. Stroeve zinnen, tikfouten en veelvuldig herhaalde, en moeizaam gestructureerde informatie waren in veelvoud aanwezig.

De suggesties voor de positie van informateur

Inmiddels weten we dat Edith Schippers van verkenner is gepromoveerd tot informateur. De lijsttrekkers van VVD, PVV, CDA, D66, PvdA, ChristenUnie, PvdD en SGP gingen ook in de gesprekken ‘uit van een onderzoek door één informateur van VVD-huize.’ Alexander Pechtold gaf zelfs aan een voorkeur te hebben voor een vrouwelijke informateur. De D66-leider zal tevreden zijn met de benoeming van Schippers.

In gevoerde gesprekken kwamen echter ook enkele opvallende alternatieven voorbij. PvdD-lijsttrekker Marianne Thieme ging uit van een VVD-informateur maar sprak haar voorkeur uit voor Pieter Winsemius of Ed Nijpels. De sterke positie van Nijpels op het gebied van milieu zal zeker een rol spelen in die voorkeur. Ook oud-minister Winsemius heeft een bovengemiddeld grote interesse in milieu, zeker voor een VVD’er.

Dries van Agt

Roemer heeft een niet bij naam genoemde informateur van SP-huize klaarstaan voor een onderzoek naar de coalitie CDA-D66-GL-SP-PvdA-ChristenUnie. Een andere verassende suggestie kwam van Tunahan Kuzu van DENK. Hij zag oud-premier Dries van Agt graag terug als informateur.

Thierry Baudet van Forum voor Democratie had de stap van een informateur overigens liever overgeslagen. Hij wilde CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt direct benoemen als formateur van een door Baudet beoogd zakenkabinet.

De doorschemerende persoonlijkheden van de lijsttrekkers

Politici zijn net mensen. Zo nu en dan schemerde dat ook door in het formele rapport en de bijgevoegde brieven van de lijsttrekkers. Het meest opvallend was de brief van GroenLinks-leider Jesse Klaver. Tussen een lijst van brieven met als aanhef ‘Geachte mevrouw Schippers’ sprong zijn brief eruit. Deze begon namelijk met ‘Beste Edith’. In de rest van de brief tutoyeerde hij Schippers. Brutale ‘snotneus’, of het niet onnodig ophouden van schijn tussen twee politici die elkaar goed kennen, ik laat het aan u.

Christelijke boodschap

De christenbroeders van ChristenUnie en SGP toonde eveneens een persoonlijke noot. Zij eindigden hun brieven met respectievelijk: ‘De fractie van de ChristenUnie wenst u de wijsheid van God toe bij het nemen van uw beslissingen.’ en ‘De SGP-fractie wenst alle betrokkenen wijsheid en Gods zegen toe bij de te nemen beslissingen.’

Tot slot een opvallende actie van Thierry Baudet in zijn gesprek met Schippers. Hij ‘vestigde de aandacht’ op zijn eigen boek: Breek het partijkartel. Eerder gaf het boek cadeau aan Tim Hofman bij een bezoek aan diens programma, in gesprek met Schippers deed hij  klaarblijkelijk iets vergelijkbaars.

De verschillende visies op progressief door de progressieve partijen

De progressieve partijen lijken het niet helemaal eens te zijn over wat zij verstaan onder de term progressief. Met name GroenLinks en de SP hadden al tijdens de campagne hun mond vol over de zogenaamde Christelijk-progressieve combinatie CDA-D66-GroenLinks-PvdA-SP. Nu blijkt dat die combinatie geen meerderheid heeft zien ze graag de ChristenUnie of de Partij voor de Dieren aansluiten. Zo lang de VVD maar uit het kabinet blijft. Die partij zit een progressieve agenda te veel in de weg volgens deze partijen.

Dat de Christelijke partijen, evenals D66, hier niet direct enthousiast over zijn is niet geheel verbazend. Opvallender is dat ook Marianne Thieme niet overtuigd is. Zij prefereert een coalitie van VVD, D66, GroenLinks, ChristenUnie, de PvdD en eventueel de PvdA. Ook de SP is dus niet uitgenodigd bij Thieme. Een centrumlinkse coalitie met het CDA is ‘naar het oordeel van de PvdD onvoldoende progressief, stabiel en toekomstgericht’. Het lijkt verstandig als de progressieve partijen onderling overleggen wie ze progressief vinden en wie niet, voordat ze een ‘het progressieve alternatief’ presenteren voor de opties rond het trio VVD, CDA en D66.