Spring naar de content

Waarom wil Viktor Orbán een gerenommeerde universiteit sluiten?

De Hongaarse premier Viktor Orbán staat er om bekend dat hij het niet altijd even nauw neemt met de democratische waarden in zijn land. Onder zijn bewind vaart Hongarije een sterke nationalistische koers die door veel landen met argusogen bekeken wordt. Het laatste wapenfeit van Orbán en de zijnen is de dreiging tot het sluiten van de Central European University (CEU) in de hoofdstad Boedapest.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Paul Geraedts

De officiële verklaring

Dat gaat veel Hongaren te ver, want de CEU is een gerespecteerd en gerenommeerd instituut in het land. Bovendien is de universiteit geaccrediteerd in de Verenigde Staten, met als campuslocatie Hongarije. Onder de dekmantel van een nieuwe, nog door te voeren wet die het verplicht dat iedere buitenlandse universiteit ook een campus in het thuisland heeft legt Orbán de CEU momenteel het vuur aan de schenen. De CEU heeft alleen in Boedapest een campus. Niet geheel ontoevallig voldoen de andere 27 buitenlandse universiteiten wel aan de nieuwe wet, die afgelopen zondag in het Hongaarse parlement met een meerderheid van 123 tegenover 38 stemmen aangenomen werd.

De ware reden

Er is meer aan de hand in Hongarije, en dat heeft alles te maken met de Amerikaanse liberale filantroop George Soros. Soros, de van geboorte joodse Hongaar, verwierf door de jaren heen een enorm kapitaal, waarvan hij grote delen doneerde aan activiteiten als de anti-communistische oppositie in landen achter het IJzeren Gordijn en de verdediging van democratische waarden. Ook de Central European University is een geesteskind van Soros, die de universiteit in 1991 oprichtte met 880 miljoen dollar, waardoor het instituut plotsklaps een van de rijkste universiteiten in Europa werd.

George Soros

Volgens complotdenkers en zijn vele tegenstanders is miljardair Soros ook de kwade genius achter zo’n beetje alle oorlogen en opstanden in de wereld in de afgelopen decennia. Ook Orbán schaart zich achter die groep tegenstanders. De Hongaarse premier heeft een broertje dood aan liberale denkwijzen, en een rijke liberale filantroop die bovendien flinke kritiek op zijn beleid levert is een flinke luis in de conservatieve pels.

Zo zei Soros in 2015 over het strenge anti-vluchtelingenbeleid van Hongarije onder Orbán het volgende: “Zijn (Orbán’s) plan beschouwt de bescherming van nationale grenzen als doel en vluchtelingen als obstakel, terwijl ons plan juist de nationale grenzen als obstakel ziet en het beschermen van vluchtelingen als doel heeft.” Kort daarna stelde de steenrijke Soros 500 miljoen euro beschikbaar om de vluchtelingen te helpen.

Conservatief tegen liberaal

De conservatieve nationalist Orbán staat dus lijnrecht tegenover de liberale filantroop Soros. De complotten rond Soros komen Orbán bovendien goed uit, en hij beschuldigt de miljardair regelmatig van allerlei schimmige praktijken. De CEU bleef lang buiten schot, hoewel Orbán en de zijnen de universiteit als een ‘bastion van liberalisme’ bestempelden.

Tot nu dus, want de aangenomen wet maakt het voor het instituut heel lastig – zo niet onmogelijk – om de deuren in de nabije toekomst nog open te houden. Veel Hongaren zijn zeer begaan met de universiteit en protesteren, en ook internationaal leidt de dreiging tot het sluiten van de campus tot veel verontwaardiging.

Protest

De actie van Orbán is in lijn met zijn strenge beleid. Hij lijkt zich de laatste tijd gesterkt te voelen door de opkomst van conservatieve nationalistische politici, zowel in Europa als in de rest van de wereld. Maar het sluiten van een universiteit die in acht disciplines in de top-200 van de wereld staat doet veel stof opwaaien.

In Boedapest gingen tienduizenden de straat op, en zo’n vijfhonderd gerenommeerde wetenschappers – waaronder 17 Nobelprijswinnaars – van over de hele wereld tekenden een protestpetitie tegen het beleid van Orbán. En terecht: het (dreigen met) sluiten van een universiteit getuigt van – inmiddels –het zoveelste autoritaire machtsvertoon van Viktor Orbán en de verdere afkalving van de democratische waarden in Hongarije.