Spring naar de content

Terugkijken: Is Frau Merkel werkelijk de hoop van heel Europa?

Is Angela Merkel de hoop van Europa? De documentairemakers van Tegenlicht proberen die lastige vraag te beantwoorden. 

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: De Redactie

“Als ik een Duitser was, zou ik op Merkel stemmen.” Het zijn bijna de afscheidswoorden van de oud-president van Amerika, Barack Obama, over de Duitse bondskanselier Angela Merkel. Hij zegt dit tijdens zijn laatste ambtsbezoek aan Europa. De woorden van Obama zijn te begrijpen. Zijn Duitse bondgenoot is een van het langstzittende staatshoofd van Europa, de motor achter de Europese Unie en de politicus die sturing geeft aan en oplossingen zoekt tijdens de vluchtelingencrisis. Haar Duitsland is in een veranderend Europa een laatste vertrouwde post, en onder Merkel volledig in ere hersteld.

Herrezen

“Duitsland is nu op het wereldtoneel een dominante macht geworden. Dat was na ’45 taboe, en terecht,” stelt Julia Schramm, politica en auteur van Fifty Shades of Merkel. “Zij heeft het herrijzen van Duitsland van het gedeelde, nederige Duitsland dat lief en aardig deed vanwege het duistere facistische verleden naar een hernieuwd zelfbewustzijn geleid. Dat vertegenwoordigt ze ook.”

Daarnaast is ze volgens andere bekenden en betrokkenen heel rechtlijnig. “Politiek leeft van controverse en afwijkende ideeën,” vertelt AfD-lid Maximilian Krah. “Merkels succes is erop gebaseerd dat ze die controverse heeft ingeperkt. Onder haar is alles eenvormig.” Al maakt dat haar niet tot de meest opwindende politicus. Lange tijd is ze niet van de bombastische terminologie. Ze komt niet met uitgesproken standpunten, vraagt geen grote offers van haar Duitse volk en hanteert, volgens de makers van Tegenlicht, de kracht van de onopvallendheid.

Piloot

Merkel staat voor vertrouwen en zekerheid in moeilijke politieke tijden, waarin populistisch rechts de macht kan grijpen in Europa. “De meeste politici kiezen de weg van de minste weerstand en die is populisme,” stelt Constantin Cassambalis, de eigenaar van Merkels favoriete Griekse restaurant. “Zij houdt dat tegen. Een politiek leider moet mensen de weg laten zien en niet omgekeerd. Een piloot vraagt ook niet aan zijn passagiers hoe hij moet vliegen.”

Grootste vijand

Toch kan ze ook de architect van haar eigen ondergang worden. Zo komt ze tijdens de piek van de vluchtelingenstroom met het optimistische Wir Schaffen das, wat haar naast veel bijval ook veel kritiek oplevert. Want hoe kan zij garanderen dat er onder de vluchtelingen geen terroristen zitten? Volgens haar biograaf Ralf Bollmann is Merkel ook haar grootste vijand. “Als ze echt gaat geloven dat ze onmisbaar is, gaat het fout,” stelt hij in Tegenlicht.  

Wat weten we na het zien van Tegenlicht? Dat Merkel de modderschuit Duitsland heeft omgeturnd tot een prachtig zeewaardig schip en dat ze met haar politieke stijl een oase van rust vertegenwoordigd en zal vertegenwoordigen als Duitsland haar opnieuw kiest. Maar of ze in haar eentje de hoop van Europa is?

De gehele uitzending van Tegenlicht is hier te bekijken, of door op de onderstaande afbeelding te klikken. 

Angela Merkel