Mannen, can you have it all?
Mannen worden in Nederland keihard gediscrimineerd. Het is je reinste seksisme, het gebeurt waar we bij staan. Sterker nog, veel mannen doen er zelf aan mee.
Afgelopen week werd het voorstel om het ouderschapsverlof van mannen uit te breiden naar vijf dagen in één soepele handbeweging nonchalant van tafel geveegd. De VVD vond deze verandering op het moment ‘niet nodig’ en bestempelde hem ‘controversieel’. Juist. Langer dan twee dagen thuisblijven omdat je net vader bent geworden is nergens voor nodig. De rol van mannen als vader serieus nemen en ze meer dan twee dagen verlof geven? Kennelijk is dat controversieel.
Duitsland
Is het dan zo’n vooruitstrevend idee, een betaald vaderschapsverlof? Hebben mannen het nog nergens voor elkaar gekregen, of is het niet te financieren? Nee. Terwijl wij Nederlandse mannen nog niet eens vijf dagen geven, duurt vaderschapsverlof in de rest van Europa gemiddeld acht weken. In Duitsland krijgen mannen negen weken betaald verlof en krijgen beide ouders daarnaast een jaar betaald verlof om onderling te verdelen. En we kunnen vooropstellen dat Duitsland daar nog niet failliet aan is gegaan.
Seksisme
Geld is geen reden om mannen te benadelen in hun vaderschap. Het gaat hier om een vrij hardnekkige stereotypering van mannen. En traditioneel gezien wordt mannelijkheid geportretteerd als zakelijk ten opzichte van de emotionele vrouw. Af en toe het vlees aansnijden, de eer bewaken en de kinderen bestraffend toespreken. Verder mogen ze zich er vooral niet te veel mee bemoeien, want dat is soft, verwijfd en niet mannelijk. Daar begrijpt die stugge vent toch niets van. Laat mannen maar hun sigaar oproken, het vrouwtje een kus geven, de beschuit met muisjes van hun stropdas afvegen en gewoon meteen weer een fulltime werkweek draaien.
Hoezo is dit geen seksisme? Dit soort stereotyperingen zorgen ervoor dat mannen buitengesloten worden. Ze worden niet betrokken bij het opvoeden van hun kinderen en niet serieus genomen in hun rol als vader. Andersom zorgt een betrokken vader voor gelukkigere kinderen, en zorgt het ervoor dat de kans op echtscheidingen lager is. Waarom worden mannen dan zo vanzelfsprekend geduwd in een Don Draperesk cliché van de afwezige werkende vader?
Papa-dag
De ‘papa-dag’ van Jesse Klaver is natuurlijk een prachtig voorbeeld. De onderhandelaars van VVD, CDA, D66 en GroenLinks waren overeengekomen om op vrijdagen niet te bijeen te komen. Klaver was hier blij mee, omdat hij dan ook graag wat tijd wil doorbrengen met zijn kinderen. Prompt berichtte Elsevier dat de formatie stil zou liggen omdat Jesse Klaver een ‘papa-dag’ zou willen. Ophef alom. Die Jesse toch.
Alleen al het concept ‘papa-dag’, waarbij een man ook eens een dagje op de kinderen past, gaat uit van een hele scheve verhouding als het aankomt op ouderschap. Vrouwen zijn altijd moeder, die hebben het niet over een ‘mama-dag’. Vaderschap is toch meer dan oppas spelen? De rol van een mannelijke opvoeder kunnen we toch niet gelijkstellen aan een buurmeisje dat af en toe even langskomt om te Netflixen terwijl de kinderen slapen? Tijd nemen voor de kinderen die je de wereld in hebt gezet, zoals Jesse Klaver dat deed, is niet meer dan vanzelfsprekend. Waarom heeft een vader er dan een speciaal dagje voor nodig met een betuttelende naam?
Rolbevestigend
Mannen leken het onderling wel tegen elkaar op te nemen hoe hard ze Klaver af konden maken. Erg rolbevestigend van ze. Hij was een mietje, met zijn ‘papa-dag’. Hij zou nooit sleutelposities meer in mogen nemen, omdat hij zijn werk niet serieus nam. Stel, we hadden het over Jessica Klaver en we schreven: ‘de reden waarom vrouwen als Klaver nooit sleutelposities zouden moeten bekleden, is omdat ze haar werk niet serieus neemt. Met haar mamadag.’
Heel feministisch Nederland zou steigeren en vol afschuw reageren over dit walgelijke seksisme. En ze zouden gelijk hebben. Maar vrouwen zijn er gewend aan geraakt dat hun functioneren als professional en als moeder constant in twijfel getrokken wordt. De inmiddels clichématige discussie, ‘Can Women Have It All?’ wordt nog steeds gevoerd. Van in de glossy’s tot aan de Washington Post. Want inderdaad, hoe moet je het in godsnaam voor elkaar krijgen om een schitterende carrière te hebben en tegelijkertijd je kinderen niet te verwaarlozen? Alleen de vraag wordt, nogal seksistisch, altijd aan vrouwen gesteld en nooit aan mannen.
Can you have it all?
Misschien wordt het daar eens tijd voor. Mannen, can you have it all? Kunnen jullie je rol als vader serieus nemen en tegelijkertijd fulltime werken? Lukt het jullie om gezonde maaltijden voor te schotelen aan jullie kroost na een lange dag onderhandelen? Hebben jullie wel genoeg tijd om te zorgen dat jullie kinderen schone kleren hebben na een werkweek van 60 uur? Vergeten jullie daarnaast ook niet drie keer per week naar de sportschool te gaan en iets leuks met jullie haar te doen?
Mijn tip voor de heren; praat hier eens over met de vrouwen in je leven. Vraag tips hoe zij deze schier onmogelijke opgave probeert voor elkaar te krijgen, maar maak je vooral samen eens boos over hoe slecht het hier geregeld is. Misschien heb je geluk en zit er een feministe tussen, die samen met je op de barricaden wil.
Stella Bergsma is op vakantie. Meredith Greer (1988) is feminist, schrijver, en redacteur voor Joop.nl.
