Het wilde westen tussen Fred Teeven en De Groene Amsterdammer
Fred Teeven en De Groene Amsterdammer liggen met elkaar in de clinch. Het weekblad heeft een aantal opmerkelijke uitspraken van de voormalig staatssecretaris opgetekend waarmee hij de nodige woede op zijn hals heeft gehaald. Teeven beweert dat hij niet goed is geciteerd, dat de uitspraak uit de context is gerukt en dat hij slechts geïnterviewd werd voor achtergrondinformatie. De Groene en de auteur van het stuk historicus Henri Beunders blijven achter het stuk staan.
Update 20 mei, 15.02 uur: In een nieuwe versie van dit verhaal zijn de reacties van Oudendijk en Beunders toegevoegd en is de kop (‘Fred Teeven is een Lucky Luke in zijn eigen universum’) na deze reacties aangepast.
Fred Teeven werd geboren in het wilde westen van Haarlem. Het kan haast niet anders of hij heeft in zijn jeugd de nodige stripboeken verslonden voordat hij wist wat hij wilde worden. Freddie wilde boeven vangen, als een moderne Lucky Luke. Eenmaal aangekomen in de grote mensenwereld, waar hij zich eerst als officier van justitie en later als staatssecretaris van Veiligheid en Justitie op zijn queeste stortte, wachtte hem een grote teleurstelling. In tegenstelling tot het wilde westen was Nederland een rechtstaat, met regels en ethiek.
De botte bijl van Fred
De prioriteiten van Fred liggen anders: boeven achter de tralies krijgen. Het doel heiligt voor Teeven de middelen en dat levert vaak gefronste wenkbrauwen op. Zo noemde hij het overlijden van een inbreker nadat deze door de bewoners om leven werd gebracht een ‘inbrekersrisico.’ De door Beunders opgetekende – en door Teeven gewraakte – uitspraken in De Groene Amsterdammer zijn van dezelfde aard.
Bezuinigingen op de advocatuur
Teeven ligt er niet wakker van te liggen als mensen onterecht in voorlopige hechtenis belanden. Bovendien betekent vrijspraak volgens Teeven niet zoveel: “Dat iemand wordt vrijgesproken het nog niet wil zeggen dat hij het niet heeft gedaan.”
Hij betwist de onafhankelijke rechtspraak niet alleen, in zijn dagen als staatssecretaris heeft hij deze ook actief tegen gewerkt. Teeven vertelt: “Verdere verstrenging van het strafrecht zat er niet meer in. Toen heb ik me toegelegd op de bezuiniging op de advocatuur.” Want: “Als je aan een advocaat niet al te veel tijd geeft om aan een verdachte te besteden, dan wordt het ook niet zo veel, die verdediging.”
Deze manier van het verzwaren van de straffen schuurt onwijs met het idee van onze rechtstaat. Of zoals oud-PvdA-Kamerlid Jeroen Recourt het omschrijft: ‘zijn uitspraak geeft blijk van een visie op het strafrecht waar Poetin en Erdogan van zouden smullen.’ Het lijkt cowboy Freddie weinig uit te maken.
‘De passage is grappig en ironisch bedoeld.’
Wie het duidelijk wel boeit hoe er naar hun werkzaamheden wordt gekeken zijn de advocaten. De Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten (NVSA) reageerde woedend. Om zijn hachje te redden greep Fred naar een oude truc: zich van de domme houden. Lucky Luke Teeven bluft sneller dan zijn schaduw. Hij overweegt juridische stappen tegen De Groene. “Dit bewuste artikel heeft hij nooit aan mij voorgelegd,” zegt Teeven, die aan de twee eerdere artikelen uit deze reeks wel meewerkte. De schrijver van het stuk, Henri Beunders, lijkt echter zeker van zijn zaak. De Volkskrant heeft het transcript van het interview ingezien, en dat was eerder harder dan milder. Ook bestaat er een bandopname van het gesprek.
Maar de vraag is of Beunders zich aan de erecode heeft gehouden. Volgens onderzoeksassistent Olguita Oudendijk, die bij het gesprek tussen Beunders en Teeven was. heeft de hoogleraar het niet eerlijk gespeeld. “De afspraak was dat het gesprek bedoeld was als achtergrondinformatie bij het onderzoek van Beunders naar het strafrechtklimaat in Nederland,” vertelt hij aan EenVandaag. “Als Henri Beunders eventueel een citaat zou willen gebruiken, dan zou dat niet gebeuren, pas dan nadat Fred Teeven daarvoor eerst uitdrukkelijk toestemming zou geven.” Aan die afspraak heeft Beunders zich volgens Oudendijk en Teeven niet gehouden.
Daarnaast zou de betreffende quote volgens Oudendijk in een ironische setting zijn genoemd: “De passage over de motieven van de bezuiniging op de rechtsbijstand wordt in het interview weergegeven alsof Fred Teeven dat heel serieus meent. In mijn beleving was de uitspraak grappig, ironisch bedoeld. Er is in het interview over die uitspraak ook niet doorgepraat. Dat zou, als hij het serieus bedoeld had, zeker gebeurd zijn.”
Beunders reageert in de Volkskrant op de ophef: “Ik sta ervoor in dat hij dit zo heeft gezegd, en dat hij wist dat ik dit in De Groene ging publiceren. Ook is het artikel op meerdere manieren aan hem voorgelegd. Ik heb een bevestiging dat hij het heeft ontvangen, maar hij heeft er niet op gereageerd.”
Oude streken
Toch is het niet de eerste keer dat Teeven in het nauw zit. Herinnert u zich de Teevendeal (inderdaad, het Teevendeel van deze deal verwijst naar onze hoofdpersoon) nog? Fred herinnerde zich er in ieder geval helemaal niets meer van. Hij blufte zich net zo lang door de Kamerdebatten heen tot het echt niet langer kon. Achteraf ziet Fred nog steeds het probleem niet.
Hij ziet eerder een complot: criminelen zouden hem zat zijn, en via het lekken van de Teevendeal op wraak uit zijn geweest. In het Teevenuniversum is dat zo gek niet, de law-and-order-superheld Teeven was een sta in de weg van iedereen met criminele aspiraties: die moest onschadelijk gemaakt worden!
Zowel bij de huidige rel, als bij de Teevendeal is de eigenlijke gedachte van Fred van zijn gelaat af te lezen: “Zeur niet zo, zo lang we maar boeven pakken.” Of zoals Teeven wel hardop zei in het betwiste artikel van De Groene: “Als je te hoge straffen oplegt, heb je alleen last van de NRC, en een handjevol beroepscolumnisten.”
Het laatste woord zal nog niet over deze discussie zijn gesproken. Zeker is dat beide partijen lijnrecht tegenover elkaar staan en dat ze niet lijken in te willen schikken. Het cowboyduel in het wilde westen tussen Fred Teeven en De Groene Amsterdammer krijgt vrijwel zeker een spannend vervolg.
