Sinds 2004 is het in Nederland niet meer mogelijk om anoniem sperma te doneren. Daardoor is een groot tekort aan donoren ontstaan. Dat levert lange wachttijden op en veel vrouwen wijken uit naar het buitenland. Daarnaast heeft 'spermadokter' Jan Karbaat van Medisch Centrum Bijdorp dankzij die oude wet tientallen vrouwen anoniem kunnen insemineren. HP/De Tijd sprak een voor- en tegenstander van anonieme spermadonatie.  [caption id="attachment_488599" align="alignleft" width="200"] Dr. Wim Decleer[/caption]

Voor: Dr. Wim Decleer

Decleer is ivf-specialist in het fertiliteitscentrum Aalter en het Algemeen Ziekenhuis Jan Pal jn Gent. In België is het nog wel mogelijk anoniem sperma te doneren. Is het opheffen van de anonimiteit van de spermadonor echt van grote invloed op de hoeveelheid donoren? “We hebben een interne studie verricht waarbij we onze donoren vroegen of ze zouden doneren als het niet meer anoniem was. Dan zien we dat ongeveer tachtig procent afhaakt. Donoren willen niet geconfronteerd worden met iemand die voor de deur staat en zegt: ‘Dag papa, ik kom kennismaken.’” Wat betekent zo’n tekort voor vrouwen die zonder man zwanger willen worden? “We hebben in België̈ een vrij liberale houding tegenover alleenstaande of lesbische vrouwen die zwanger willen worden. Als je wilt dat die mensen gelijk behandeld worden, moet je natuurlijk ook de mogelijkheid scheppen dat ze aan een kind geraken. Wanneer er een groot tekort is, is dat niet het geval.” Maar het is voor een kind juist toch problematisch om niet te weten wie zijn vader is? “Dat is juist, maar men vergeet dan dat deze manier van verwekken een noodoplossing is. Idealiter ontstaat een kind niet in een laboratorium. Kinderen die nu zeggen: ‘Ik heb het recht om te weten wie mijn vader is,’ hadden helemaal niet verwekt kunnen worden, als er destijds sprake was geweest van een donortekort. De vraag is: wat is voor een kind het ergste, dat het niet weet waar het vandaan komt of dat het gewoon niet bestaat?” [caption id="attachment_488600" align="alignright" width="225"] Dr. Monique Mochtar[/caption]

Tegen:  Dr. Monique Mochtar

Monique Mochtar is gynaecoloog bij het Amsterdams Medisch Centrum en voorzitter van de werkgroep Gameetdonatie van gynaecologenvereniging NVOG. Wat is er tegen de herinvoering van anoniem doneren? “Anonimiteit is vooral niet in het belang van het kind. Iedereen heeft het recht om te weten van wie hij of zij afstamt. Mensen hechten daar veel waarde aan. Veel kinderen van anonieme donoren gaan doorgaans wanhopig op zoek naar hun vader. Het belang van de kinderen weegt, vind ik, zwaarder dan de wens van de ouders.” Wat is dat belang van het donorkind dan? “Als je donorconceptie helemaal geheimhoudt voor een kind, ontstaan er meestal problemen. Ze voelen vaak toch aan dat er iets niet klopt, ervaren daardoor stress en kunnen depressief worden. Het is het beste als je het heel vroeg vertelt. Op hun zestiende krijgen ze de adresgegevens. Al eerder krijgen ze te horen waarom de donor gedoneerd heeft en wat bijvoorbeeld zijn hobby’s zijn. Vaak is dat ook genoeg, dan hebben ze niet eens de behoefte om die donor echt te ontmoeten, maar de mogelijkheid is er wel.” Ziet u andere oplossingen om het tekort aan donoren aan te vullen? “We gaan binnenkort met de werkgroep Gameetdonatie een landelijke donorwervingscampagne starten. Ik heb gemerkt dat aandacht hiervoor veel aanmeldingen oplevert. Ik denk dat er een tekort aan kennis is bij de Nederlandse man. Niet het verbod op anonimiteit is de grootste drempel, maar de onbekendheid met het fenomeen en de regels.”