De heer Van Dijk is 61 jaar.

De heer Van Dijk heeft vier zonen.

Zoon Jan is twee keer zo oud als zoon Piet.

Zoon Piet is twee keer zo oud als zoon Theo.

Zoon Wim is vijf jaar ouder dan zoon Theo.

De heer Van Dijk is even oud als alle jongens samen.

Hoe oud is zoon Wim?

 

Hallo, bent u daar nog?

Bovenstaande breinbreker komt uit de landelijke toelatingstest voor de Pabo, de opleiding voor leraren in het basisonderwijs. Alle potentiële studenten moeten zich sinds 2012 aan deze rekentest onderwerpen. Daarnaast is er een landelijke taaltest. En verder worden juffen en meesters in spe die alleen een mbo- of havo-opleiding hebben afgerond nog door de pabo’s zelf getoetst op hun kennis van aardrijkskunde, geschiedenis en natuur en techniek.

Reken- en taaltoets

De tests zijn ingevoerd nadat pabo-studenten bij tussentijdse reken- en taaltoetsen stelselmatig door de mand vielen. In 2007 bijvoorbeeld zakte de helft voor de rekentoets, bij de taaltoets strandde zelfs twee op de drie. Onaanvaardbaar, meenden onderwijsdeskundigen, parlementariërs en vooral ouders. En terecht. Wie elementaire basisvaardigheden als rekenen en grammatica ontbeert, hoort niet voor de klas.

Van de 523 havisten die twee van de drie toetsen moesten doen slaagde slechts 28 (!) procent.

Maar de vraag is of de overheid – de minister van Onderwijs voorop – met die toetsen niet is doorgeschoten. De tests blijken voor veel aspirant basisschoolleraren een te hoge horde. Een voorbeeld: van de 649 afgestudeerde mbo’ers die naar de pabo wilden en zowel opgingen voor aardrijkskunde, geschiedenis als natuur- en techniek slaagde volgens het Cito in 2016 slechts 44 procent voor alle drie de toetsen. Van de 523 havisten die twee van de drie toetsen moesten doen was dat slechts 28 (!) procent.

Die vraag is momenteel bijzonder opportuun. Er dreigt een flink tekort aan basisschoolleraren; van de huidige ongeveer 130.000 gaan er volgens het ministerie binnen acht jaar 32.500 met pensioen. Terwijl de animo voor de pabo de afgelopen jaren is gehalveerd. Meldden zich in 2006 nog ruim 8500 meesters en juffen in spe, in 2016 waren dat er nog maar 4200. Naar verwachting ontstaat hierdoor in 2024 per saldo een tekort van 10.000 leerkrachten.

Staking

Les geven op een basisschool is niet populair. De leraren zelf weten wel waar dat aan ligt: de hoge werkdruk en de lage salarissen. Mede door de toegenomen administratieve rompslomp maken onderwijzers steeds langere dagen, terwijl ze een stuk minder verdienen dan bijvoorbeeld leraren in het voortgezet onderwijs – een verschil dat kan oplopen tot wel zo’n duizend euro per maand.

De onderwijzers trokken daarom dit voorjaar aan de bel. Onder de paraplu van belangengroep PO in actie staakten  ze in juni voor meer salaris en een lagere werkdruk.

De PvdA pakte de handdoek op. Demissionair vicepremier Asscher dreigde zelfs het al tandeloze kabinet alsnog op te blazen als er in de Miljoennota geen extra geld zou worden uitgetrokken om de salarissen van leraren te verhogen.

Om het lerarentekort weg te werken moet het nieuwe kabinet met meer over de brug komen. Bijvoorbeeld de toelatingstoetsen voor de Pabo nog eens goed onder de loep nemen.

De VVD reageerde furieus. “De bloemen van anderen wegjatten,” zo kwalificeerde fractievoorzitter Zijlstra deze aankondiging, daarmee suggererend dat Asscher in blessuretijd nog even wilde scoren.

Bommetje ontmanteld

Dit bommetje lijkt inmiddels ontmanteld.

Maar of deze salarisverhoging afdoende is om het dreigend tekort van 10.000 leraren weg te werken, blijft twijfelachtig.

Dan moet het nieuwe kabinet met meer over de brug komen. Bijvoorbeeld de toelatingstoetsen voor de Pabo nog eens goed onder de loep nemen. Of een Sire-campagne initiëren. Al was het maar om ervoor te zorgen dat er meer mannen voor de klas komen – in het basisonderwijs is 87 procent van de leerkrachten vrouw.

Twee vliegen in een klap: dan krijgen jongens meer rolmodellen (meesters) en kan de huidige omstreden Sire-campagne – Jongens krijgen niet genoeg ruimte om gewoon jongens te zijn. – bij het grof vuil.

Voor de liefhebbers: het antwoord op de vraag is 12.