Enge buitenlanders de schuld geven maakt je eigen risico niet lager
Met alle hysterie over complottheorieën, christenen die niet willen dat buitenlanders banen in komen pikken, en roze verf op een stoepje zou je bijna vergeten dat er ook nog gewoon een land bestuurd moet worden. Onze Tweede Kamerleden waren kennelijk ook even vergeten, aangezien er ineens een belangrijke deadline voor het eigen risico voor de deur staat.
Als we ervoor willen zorgen dat die niet verhoogd wordt – zoals vrijwel iedere politieke partij dat nog geen half jaar geleden riep – dan moet dat vóór 1 oktober gebeuren. Iets wat een brede coalitie aan partijen de afgelopen week niet voor elkaar kreeg, zonder de stem van de christelijke partijen. En als het aan het formerende Rutte III ligt, zullen de ChristenUnie en het CDA allebei hun verkiezingsbelofte breken, en zal Alexander Pechtold schaapachtig lachen terwijl het eigen risico nóg verder wordt verhoogd.
Beste boze, bezorgde burgers, gewone Nederlanders, hoe jullie dan ook tegenwoordig mogen heten. De VVD en het CDA mogen jullie dan mooi naar de mond praten als het gaat om jullie zorgen over buitenlanders, migranten, Marokkanen en mensen met een kleurtje; als het aankomt op dingen die nou daadwerkelijk een verschil maken, spreken de resultaten voor zich. We worden genaaid waar we bijstaan. De VVD doet het met een grote grijns en recht in ons gezicht. Het CDA terwijl ze ons afleiden met een moreel verheven vingertje dat de andere kant op wijst.
De grap is dat we ons tegen elkaar uit laten spelen als het gaat om zaken als vluchtelingen en islam, maar eigenlijk zijn partijen over het hele politieke spectrum het met elkaar eens. SP, GroenLinks, PVV, 50Plus, PvdA, CDA, DENK, over de gehele linie werd er in de verkiezingscampagne tegen elkaar opgeboden hoe erg ontzettend ze dat eigen risico gingen verlagen. Er was een kamerbreed akkoord op meer geld voor ouderenzorg. Na het zuur, zou nu het zoet komen.
Geld investeren in de zorg is een politieke keuze. We hebben het geld. Het gaat goed met de economie. We kunnen kiezen waar we het aan uitgeven, net zoals we gekozen hebben waar we op bezuinigd hebben.
We hebben nu meer dan een decennium aan VVD’ers, met een verdwaalde CDA’er, in Nederland die verantwoordelijkheid hebben gehad voor de zorg. Vrije marktdenken, rendementsdenken, hokjesdenken en privatisering voor de efficiëntie. Wat hebben we eraan overgehouden? De zorg, en met name de GGZ, staat te rammelen en brokkelt af. Iedere maand is er wel weer een nieuw bericht waarin psychiaters of GGZ-instellingen de noodklok luiden.
Bij verschillende instellingen voor geestelijke gezondheidszorg moeten patiënten worden weggestuurd, omdat hun zorgverzekeraars weigeren over de brug te komen met de kosten voor de behandeling. Instellingen hebben tot nu toe miljoenen uit eigen zak betaald om patiënten maar niet op straat te hoeven zetten, maar kunnen dit niet meer bekostigen. Het gaat vooral om patiënten met complex, zware psychische problemen, die niet gemakkelijk in hokjes gestopt kunnen worden met vooraf gecalculeerde behandeltijden en gestandaardiseerde trajecten.
De wachttijden voor mensen die psychische hulp nodig hebben zijn inmiddels absurd. Er zou volgens de gestelde normen maximaal vier weken tussen een verwijzing en een intake mogen zitten, en dat is eigenlijk al veel te lang als iemand acuut psychische hulp nodig heeft. Nu kunnen er zelfs maanden tijd zitten tussen het moment dat iemand aan de bel trekt en ze eindelijk de hulp krijgen die ze nodig hebben. Ook hier zijn het de meest kwetsbare patiënten die het langst moeten wachten: kinderen.
Zware psychische problemen ontstaan niet uit het niets. Veel mensen ervaren zelf al een drempel voor het zoeken naar geestelijke hulp vanwege het stigma dat erop heerst. Kop op, doorpakken, niet zeuren. Of zoals Edith Schippers in 2011 zo behulpzaam aanraadde toen ze 600 miljoen euro bezuinigde op de GGZ; je kunt ook gewoon een kopje thee met de buurvrouw gaan drinken als je last hebt van een depressie.
Als er bovenop deze drempel ook nog een financiële drempel wordt geplaatst, maak je de problematiek alleen maar erger. Er bestaat een duidelijke correlatie tussen geldzorgen en psychische problemen. Het is misschien moeilijk voor te stellen voor de heren en dames van de VVD, maar er zijn mensen voor wie 400 euro veel geld is.
Het is niet alsof ziekte en psychische problemen verdwijnen als je tegen mensen zegt dat ze zichzelf maar uit de modder moeten trekken. Het is niet alsof zieke mensen gemakkelijker hun eigen risico kunnen ophoesten wanneer ze de schuld kunnen geven aan enge buitenlanders. Iedere keer als er een instelling plaatsen moet schrappen of mensen moet weigeren, komen ze terug de maatschappij in. Hun problemen worden erger. Je verschuift de opvang naar politie, justitie, en de openbare ruimte. En dan mag je weer verder gaan praten over law and order en meer blauw op straat.
Ja, zorg is duur. Maar nog verder bezuinigen op zorg en mensen financiële drempels opwerpen is nóg duurder. Een probleem dat met minimale ziekteverzuim opgelost had kunnen worden, kan iemand maanden of jaren uit de running halen als ze er geen hulp voor krijgen. Je kunt het nog zo hard hebben over de participatiemaatschappij — op deze manier investeer je niet in productieve, gezonde, gelukkige mensen die lekker willen gaan participeren.
Zorg is een investering in je eigen volk. Wie een investering in Nederlanders niet rendabel acht, moet misschien een ander land besturen.
