Spring naar de content
bron: ANP/EPA/Felipe Trueba

De scherpste verhalen over de pyrrusoverwinning van Angela Merkel

Angela Merkel is voor de vierde keer herkozen tot Duitse bondskanselier. Toch voelt het volgens veel nationale en internationale media niet als een overwinning voor ‘Merkiavelli’.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: De Redactie

Angela MerkelHet is alsof Duitse kiezers bondskanselier Angela Merkel gisteren zowel een medaille opspeldden als een keiharde stomp in de maag gaven,” schrijft Trouw-journalist Wilfred van de Poll. Ze werd inderdaad de grootste, maar haar partij CDU/CSU leverde ook een miljoen stemmen in.

Die is ze vooral kwijt aan de AfD, de nieuwe rechtspopulistische partij in de Bondsdag. “Een rechtspopulistische partij treedt aan in het hart van de Duitse democratie,” schrijft Van de Poll, “ook al iets wat sinds de stichting van de Bondsrepubliek ongekend is.”

Angela Merkel

Merkel moet nu een coalitie vormen. De grootste coalitiekanshebbers zijn Die Linke en de liberale FDP. Noodzakelijk, volgens het Algemeen Dagblad dat kopt met ‘Mokerslag in Duitsland’ en ‘een bittere nederlaag voor de regeringscoalitie’. Merkel verloor inderdaad zes procentpunten en haar coalitiepartner SPD leed de zwaarste nederlaag in haar geschiedenis. “Hoe nu verder?” vraagt AD-journalist Gerben van ’t Hof zich af.

Angela Merkel

Het dondert nu immers ook op politiek vlak in Keulen. “De Duitse verkiezingen zijn tegelijk een electorale revolutie die de aard van de Duitse politiek – en in haar kielzog de Europese politiek – voorgoed kan veranderen,” schrijft Arnout Brouwers in de Volkskrant.

Het gevaar kwam van de flanken, stelt hij. “Het patroon is bekend: de crisis van oude middenpartijen en de opkomst van flankpartijen die met radicale ideeën snelle oplossingen beloven voor complexe problemen. Het is de normalisering van de Duitse politiek – 70 jaar na Stunde Null.”

Tektonische platen

Het nieuwe normaal van de Duitse politiek is een moeilijk te vormen coalitie en een verbrokkeld parlement. “Maar Duitsland is niet normaal,” schrijft Brouwers. “Zijn politieke identiteit berustte op een radicale breuk met het verleden en de breed gedeelde wens het Duitse gewicht te doen opgaan in Europese politiek. ‘Europa’ drijft op Duitse goodwill en de bereidheid een stapje extra te zetten. Als de tektonische platen écht aan het schuiven raken, kunnen de gevolgen verstrekkend zijn.”

Angela Merkel

Ook het Britse The Guardian staat stil bij de uitdagingen voor de vierde en ‘vrijwel zeker laatste termijn’ van Merkel. Ze zou haar vertrouwelingen hebben gezegd dat ze op een zelfverkozen moment uit de ‘machtsloopband’ wil stappen. Dat doet ze het liefst pas over vier jaar.

Ze zou dan namelijk het record van Helmut Kohl evenaren of zelfs verbeteren. “Maar ze zal een zware periode tegemoet gaan,” schrijft Kate Connolly. “En ze zal zich ook moeten focussen op één ding dat ze de afgelopen 12 jaar heeft laten lopen: het zoeken van een opvolger. Al zouden veel Duitsers het heel moeilijk vinden om iemand anders te overwegen als hun leider.”

Angela Merkel

“Angela Merkel streed tegelijkertijd voor en tegen zichzelf,” schrijft Torsten Krauel van het Duitse Die Welt. Hij licht vooral de halvering van Merkels partij in de deelstaat Saksen eruit. Daar verloor de CDU een groot deel van het electoraat. “Men kan pathetisch stellen dat het in een staat van ontbinding is. De kiezers wenden zich af omdat Merkels aanpak na 12 jaar op veel vlakken – verpleegkunde, medische tekorten, armoede en de huisvestingstekorten – niet veel is verbeterd.”

Het is dus een pyrrusoverwinning geworden voor Merkel, stelt Krauel. Eentje op het tandvlees, maar ook een overwinning die haar statuur voor de komende vier jaar weet te bevestigen.