Oostvaardersplassen: ecologische natte droom is een nachtmerrie geworden
Hoe lang kan Staatsbosbeheer het failliet van de Oostvaardersplassen nog blijven uitstellen? Die vraag dringt zich op nu de Provincie Flevoland heeft besloten dat de dieren die daar leven deze winter bijgevoerd moeten worden. Het is de facto het einde van de droom van initiator/ecoloog Frans Vera, want het hele idee van de Oostvaardersplassen (OVP) was nu juist dat de dieren (inmiddels betreft het ongeveer 4500 edelherten, heckrunderen en konikpaarden) daar zonder inmenging van de mens zouden leven.
De eerste nagel aan de doodskist werd vorig jaar geslagen. Toen besloot Provinciale Staten namelijk, op aandringen van de SGP en VVD, het beleid in het natuurgebied ingrijpend te veranderen. Er moeten in de toekomst minder dieren en meer toeristen komen. Het was een teken dat daar in Flevoland een nieuwe wind is gaan waaien.
Maatschappelijke druk
Het maakte duidelijk dat de lange periode, toch zo’n veertig jaar, waarin Staatsbosbeheer min of meer vrij spel had in de speeltuin voor ecologen geëindigd was. Nu de provincie, onder maatschappelijke druk, ook heeft besloten dat Staatsbosbeheer deze winter moet gaan bijvoeren – wat een uitzondering is op de bestaande wetgeving – is de finale onvermijdelijk ingezet.
En het wordt tijd, want het Oostvaardersplassenproject is een zich voortslepende soap. Weldenkende natuurliefhebbers, vogelaars en jagers waarschuwen al jarenlang dat het in dit gebied goed fout zit. Dat het project eigenlijk nooit had mogen bestaan. Zoveel dieren op zo’n klein omheind gebied: dat is vragen om moeilijkheden. Elke winter sterven er weer dieren van honger en kou en als Koning Winter een goede bui heeft nemen de aantallen creperende dieren alleen maar toe.
Vorig jaar waarschuwde Vereniging het Edelhert met het oog op de vorige winterperiode in een brief aan de minister nog dat ‘de nieuwe winter de hongerdood betekent voor 1000 tot 2000 dieren en bij een fors strenge winter is de verwachting tot 70 procent van de populatie’.
Ondertussen wil Staatsbosbeheer echter van geen wijken weten. Men heeft weliswaar stiekem afstand genomen van de oorspronkelijke uitgangspunten door afschot te plegen op zieke en zwakke dieren, maar marketingtechnisch wordt de OVP nog steeds verkocht als de ‘Serengeti van de Lage Landen’. Als een natuurgebied dat, volgens de bosbeheerders, kan wedijveren met de schoonheid van Yellowstone.
De Nieuwe Wildernis
Onzin natuurlijk, die paar kaalgevreten berkenstammetjes en uitgeteerde konikpaarden roepen vooral weerstand op. Daarom werden er bakken marketinggeld gestoken in een leugenachtige promotiefilm (De Nieuwe Wildernis) die door jan en allemaal werd bewierookt als icoon van de Nederlandse natuur. Waar zijn al die hoezee-roepers gebleven nu in de wintertijd, door het voedseltekort, duidelijk wordt hoe dramatisch de situatie is?
Er lijkt een ware hysterie te ontstaan, want ondanks het verplichte bijvoeren, gaat de aangekondigde demonstratie van dierminnende actievoerders komende zondag gewoon door. Dan heb je in het Facebooktijdperk al snel een legioen dierenknuffelaars, vol goede bedoelingen, met balen hooi aan de poort staan of facebookt een ‘dom bondje’ (Britt Dekker) drieduizend hooibalen bij elkaar.
Natte droom
Dat wordt nog wat daar, komende zondag, aan de hekken van de OVP. Het natuurgebied trekt komend weekend in elk geval genoeg bezoekersaantallen, al is dat waarschijnlijk niet helemaal de categorie bezoekers die Staatsbosbeheer er graag ziet. Wat het verzet en de komende demonstratie vooral duidelijk maakt is dat er veel te lang is gedraald en vooruitgeschoven.
Er werden jarenlang alleen Kamervragen gesteld terwijl er knopen doorgehakt hadden moeten worden. Gedurende vele decennia is de politiek er niet geslaagd om een einde te maken aan een project dat nooit begonnen had mogen worden en oude spreekwoorden hebben altijd gelijk: zachte heelmeesters maken stinkende wonden. De natte droom van ecoloog Frans Vera is een nachtmerrie geworden.
