Spring naar de content
bron: Olaf Kraak

De hypotheekadviseur ziet je aankomen, met je flexcontractje

Het is gortdroge materie, die huizenmarkt. Maar of het nu om particuliere huur, sociale huur of een koophuis gaat, een ding is zeker. Goedkoop wonen, dat is eigenlijk alleen voorbehouden aan mensen die het kunnen betalen.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Meredith Greer

Ik gaf afgelopen week een housewarming in mijn nieuwe sociale huurwoning en mijn god wat hebben we het gevierd. Ik kuste nog net niet de vloer nadat ik de sleutels overhandigd kreeg. Want een betaalbare sociale huurwoning in Amsterdam toegewezen krijgen, is ongeveer even zeldzaam als een millennial met een vast contract.

Niet alleen in Amsterdam is het vinden van een sociale huurwoning een gigantisch probleem. Door het hele land loopt het tekort aan volkshuisvesting steeds verder op. De prijzen van die huurwoningen worden ieder jaar ook nog eens stevig verhoogd. Alleen al in de afgelopen vijf jaar met gemiddeld 17 procent. Volgens woningcorporaties kwam dit door een ‘tijdelijke crisismaatregel’ van de overheid waardoor de woningcorporaties een heffing moeten betalen om de staatskas te spekken. Die heffing wordt, nu we toch wel echt uit de crisis zijn, door Rutte III gewoon doorgezet. Daar komt nog eens bij dat onze regering van plan is nog eens lekker te gaan bezuinigen op de huurtoeslag.

Ons kabinet wil namelijk vooral praten over middenhuur. Het liefst in de vrije sector, bekostigd door sociale huurwoningen te ‘liberaliseren’. Want vrije marktwerking, je weet. En dan kunnen er door woordvoerders en speechschrijvers ook mooie verhalen verteld worden over de bakker, de agent en de leraar voor wie ze op willen komen. Het lullige is alleen dat mensen met een modaal inkomen deze ‘middenhuur’ helemaal niet kunnen betalen. Dat is netto zo’n 2.152 euro per maand. Ga daar maar eens 1.000 à 1.200 euro huur van betalen.

Wie net te veel verdient voor volkshuisvesting is eigenlijk gewoon de sjaak. Want tussen te veel verdienen voor sociale huur, en ongeveer genoeg verdienen voor huren op de vrije markt, daar zit ongeveer een gat van zo’n 10.000 tot 20.000 euro. Per jaar.

De enige mensen die winnen bij het huidige systeem van volkshuisvesting, dat zijn de woningcorporaties zelf. Die behaalden in 2015 en 2016 een gemiddelde jaarlijkse winstmarge van 23 procent. Dat terwijl winst volgens hen ‘geen doelstelling op zich is’, de bedoeling is namelijk dat al die winst wordt geïnvesteerd in verbetering van huurwoningen en de bouw van nieuwe woningen.

Waar dat geld daadwerkelijk heengaat is me een raadsel. De eigen werknemers van woningcorporaties hebben net een staking aangekondigd vanwege hun ontzettend schrale loon. En uit onderzoek van de NOS bleek dat één op de vijf sociale huurders in 2016 de onderhoudsstaat van hun woning zo slecht vindt, dat hij graag zou willen verhuizen.

Ik zie eigenlijk een hele duidelijke oplossing voor dit probleem. Geef mensen gewoon meer geld. Nee echt, serieus. Het Centraal Planbureau, De Nederlandse Bank en het IMF geven allemaal hetzelfde advies: gooi de lonen omhoog. Iedereen meer koopkracht, lekker consumeren, hoppa met z’n allen aan een koophuis en hup met die particuliere middenhuur.

Behalve dat we met zijn allen weten dat dit niet gaat gebeuren. Zoals Sheila Sitalsing al zo mooi beschreef, is het nog lang wachten op een loongolf met een koppige overheid, een versnipperde vakbond en al die zzp’ers. Een overheid die even koppig is in het negeren van adviezen van het IMF als het om een loongolf gaat, als wanneer het om de hypotheekrenteaftrek gaat. En die zzp’ers die even makkelijk collectief een hoger loon kunnen afdwingen, als dat ze een huis kunnen kopen. Probeer maar eens aan te kloppen bij de hypotheekadviseur, met je flexcontractje en je freelanceklussen.

En die vergelijking met koopwoningen is nog het meest opvallende aan dit hele verhaal. Niet alleen zijn de sociale huurprijzen sinds 2013 sterker gestegen dan de commerciële sector, ook is een sociale huurwoning per vierkante meter gemiddeld duurder dan een koophuis. En dat is werkelijk idioot.

Een huis kopen kan alleen als je voldoet aan een inkomenseis en arbeidszekerheid, of wanneer je rijke ouders hebt die de koop meefinancieren. Maar zodra je die hypotheek dan eenmaal hebt, betaal je minder per vierkante meter voor je woning dan de mensen die een sociaal vangnet nodig hebben om te kunnen wonen.

De hypotheek die je alleen kunt krijgen als je genoeg vermogen hebt, wordt ook nog eens gesubsidieerd door de overheid middels de heilige hypotheekrenteaftrek. Als klap op de vuurpijl bouw je ook nog eens een eigen vermogen op dat je door kunt geven aan de volgende generatie.

Goedkoop wonen, het kan dus zeker nog. Maar alleen als je het kunt betalen.