Spring naar de content
bron: ANP/Aloys Oosterwijk

Holleeder de musical: de rechtspraak als amusement

Na meer dan een jaar van geheime voorbereiding werd afgelopen week het toneelstuk Judas aangekondigd, de inmiddels derde bewerking van de gelijknamige bestseller van Astrid Holleeder. Het lanceringsmoment van dit project is verrassend en lijkt uitermate goed getimed. Na drie hoorzittingen met Sonja Holleeder is Astrid Holleeder de komende weken aan de beurt om te getuigen tegen haar broer Willem.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Nico Hofstra
Willem Holleeder
Belangstellenden staan in de rij bij de speciaal beveiligde rechtbank te Amsterdam. Beeld:

De rij belangstellenden bij de speciaal beveiligde rechtbank is op deze eerste zittingsdag met Astrid Holleeder als getuige langer dan normaal. Opvallend en begrijpelijk; de zusters Holleeder gaven eerder aan liever geen publiek en pers toe te willen laten tot de verhoren, maar speelden de afgelopen jaren wel degelijk een rol op de voorgrond.

Sander Janssen, advocaat van Willem Holleeder, noemde dat ‘opmerkelijk’, gezien de ‘mediacampagne van drie jaar’ van de zusters Holleeder. Hiermee doelde hij bijvoorbeeld op de twee boeken van Astrid Holleeder en de daaruit voortgekomen toekomstige televisieseries en het toneelstuk, waarvan de speellijst vorige week bekend werd gemaakt.

Judas

De toneelbewerking van het boek Judas verschijnt vanaf eind augustus in de Nederlandse theaters. Het stuk vertelt het verhaal van vier vrouwen: de moeder, de twee zusters en een nichtje van Holleeder. Met name de beklemmende en de constant aanwezige angst van zuster Astrid en haar familie staan centraal in het stuk, geproduceerd door Senf Theaterpartners en geregisseerd door Johan Doesburg.

Producent Jelle Kuiper verkreeg de rechten van het boek eind 2016, kort na publicatie van de bestseller van Astrid Holleeder. “De telefoon bij uitgever Lebowski stond roodgloeiend: er was enorm veel interesse om het stuk op het witte doek of op de planken te brengen ,” vertelt Kuiper. “Ons plan, waarbij de vrouwen uit het boek centraal staan, sloeg aan bij Astrid. Zij is sindsdien enorm betrokken geweest bij de productie.”

Willem Holleeder
Beeld:

Geheime locatie

Astrid Holleeder heeft een rol gespeeld in de totstandkoming van het script — geschreven door Sofie Kassies — en was aanwezig bij de auditie van de actrice die haar zou vertolken. “Tijdens de audities keek ze toe hoe verschillende actrices de rol van Astrid speelden,” vertelt Kuiper. “Het was duidelijk dat dit haar raakte. Het moet bijzonder voor haar zijn geweest, omdat zij ineens via een ander naar zichzelf en naar haar situatie keek.”

Renée Fokker, die de rol van Astrid speelt, vertelt: “De audities waren op een geheime locatie. Astrid was er, maar wij zagen haar niet zitten. Ze koos voor mij, misschien omdat ze zichzelf in mij herkende. We deden een vrij pittige scene waarin ik erg lief met haar zus Sonja omging. Voor Astrid was dat ontzettend herkenbaar, omdat, zo zei ze me later, ze nooit vervelend tegen haar zus zou doen.”

De samenwerking met Astrid Holleeder blijkt lastig, zo vertelt de producent. Zij bevindt zich vierentwintig uur per dag in een bedreigende situatie, kan niet normaal over straat en een afspraak maken is ‘ontzettend ingewikkeld’. “Voor Astrid is het een levensbedreigende situatie, daarom kan ik over haar contact met ons niet veel meer informatie geven,” aldus Kuiper.

“Dat maakt het voor ons natuurlijk lastig,” vertelt Fokker. “Ik probeer me in haar te verdiepen, maar de mogelijkheden zijn beperkt. Ik haal veel uit het boek en volg de rechtszaak. Astrid is zowel moedig als kwetsbaar, een sterke vrouw die weet wat ze wil. Ze is ook een gevangen vrouw, waarvan elke stap die ze zet consequenties heeft. Ondanks de beperkte mogelijkheden is het een ontzettend uitdagende rol.”

Willem Holleeder
Beeld:

Publieke opinie

Inmiddels is het toneelstuk Judas de derde bewerking van het boek. In oktober vorig jaar werden de rechten verkocht aan de Amerikaanse productiemaatschappijen Atlas Entertainment en Amblin Television (makers van onder andere Wonder Woman) en ook RTL heeft de rechten aangeschaft voor de productie van een televisieserie. Ondertussen wordt de rechtszaak op de voet gevolgd door de media en besproken bij programma’s als Jinek, RTL Late Night en DWDD.

De publieke opinie zou volgens Yehudi Moszkowicz intussen ‘zodanig gemarineerd’ zijn door de ‘publicitaire kruidenmix’, dat een eerlijk proces voor Willem Holleeder inmiddels onmogelijk is, schrijft de advocaat begin februari in een opiniestuk in het Algemeen Dagblad. Moszkowicz noemt met name de rol van Astrid Holleeder ‘discutabel’. “Ze doet zich in de media vaak voor als slachtoffer, maar ze is niets minder dan een briljant en nietsontziend strateeg.”

“Twee boeken, televisieseries en nu een toneelstuk,” reageert Moszkowicz desgevraagd per telefoon. “Tja, dat is natuurlijk niet in het belang van Willem Holleeder. Het verhaal begint zo langzamerhand een eigen leven te leiden, zoveel moge duidelijk zijn. Je zou bijna stellen dat Holleeder een merk is geworden waar een hoop mensen op mee willen liften.”

Strategie

Toch ziet Moszkowicz de komst van een toneelstuk niet als een strategische zet van Astrid Holleeder. “Maar ze denkt wel overduidelijk na over elke stap die ze zet,” stelt Moszkowicz. “Op de juiste momenten zijn er altijd media-incidenten. Ze geeft bijvoorbeeld een interview of er wordt een geluidsfragment vrijgegeven. Ik waag echter te betwijfelen of de lancering van een toneelstuk een vooropgezet plan is. Op het moment dat zij dat boek schrijft, is het succes natuurlijk nog niet te voorspellen.”

Dit wordt bevestigd door producent Kuiper, die stelt dat Astrid nooit doelbewust uit was op een toneel- of televisiebewerking van haar boek. “Ze schreef Judas als testament voor haar dochter, voor wanneer ze er niet meer zou zijn. Het is voor haar met name belangrijk dat het stuk niet alleen om Willem draait.” Zijn constante dreiging zal aanwezig zijn, door bijvoorbeeld een telefoontje of een klop op de deur, maar fysiek zal Willem Holleeder geen rol spelen op het toneel. De productie moet vooral de angst van Astrid en haar familie overbrengen.

Impact

“De keuze om Willem niet aanwezig te laten zijn, was vooral een artistieke,” zegt Kuiper. “Pas gaandeweg kwamen we er erachter dat die beslissing ons juist meer vrijheid geeft. Zo kan Willem bijvoorbeeld niet moeilijk doen over de opvoering van het stuk, omdat hij er simpelweg niet in voorkomt. Ik zou vooral willen dat het publiek Astrid beter leert kennen.”

Volgens Moszkowicz is het moeilijk te voorspellen of de verschillende bewerkingen van het boek een impact gaan hebben op de rechtszaak. “Het verhaal is inmiddels groter dan de man. Het beeld van Willem Holleeder is bijna van mythische proporties. Misschien zorgt dit voor een kanteling in positieve zin, namelijk dat we het theatrale beeld los zien van Willem Holleeder zelf. Ten minste, dat hoop ik voor hem, al is dat moeilijk te voorspellen.”

Onderwerpen