Een vreemde eend in het anti-Ruslandblok
Hoera! De feestelijke stemming in de Europese rangen is groot nu een internationale coalitie — waar ook ons land deel van uitmaakt — de Russische president Vladimir Poetin in het nauw probeert te drijven. De vergiftiging van de voormalig dubbelspion Sergei Skripal en zijn dochter heeft geleid tot een collectieve uitzetting van Russische diplomaten, maar er is een opvallende dissident in het westerse blok: het kleine Nieuw-Zeeland zet zich af tegen de rest.
De westerse gemeenschap lijkt deze week de rangen te hebben gesloten. Uit solidariteit met Engeland, waar Skripal woont, zijn tientallen Russische diplomaten en spionnen uitgezet. De Russische president Poetin mag dan wel bij hoog en laag verklaren niets met de vergiftiging van Skripal en zijn dochter te maken te hebben, zijn verweer maakt weinig kans in de ogen van de Britse premier Theresa May.
Zij acht de kans groot dat Rusland achter de moordaanslag zit. Daarnaast sluit ze niet uit dat het land de chemische stof waarmee de aanslag is gepleegd heeft geleverd. Dit vermoeden wordt gedeeld door een groot deel van haar westerse collega’s.
Geen Russen
Toch is daar ineens Nieuw-Zeeland dat zijn kont tegen de krib gooit. Het land maakt deel uit van het Britse gemenebest, maar beweert dat er geen Russische spionnen op de twee eilanden ten zuidoosten van Australië te vinden zijn.
De Nieuw-Zeelandse premier, Jacinda Ardern, stelt dat het land wel mensen ‘wil deporteren, maar niemand kan vinden die aan de beschrijving van spion voldoet’. Wel benadrukt ze dat ze de bezorgdheid van haar collega-politici over de aanval in Salisbury deelt.
In haar ogen moet actie ondernomen worden als dat mogelijk is. Daarnaast beweert Ardern dat het ministerie van Buitenlandse Zaken en Handel (MFAT) de garantie heeft gegeven dat er zich geen spionnen bevinden in Nieuw-Zeeland. Mooi, opgeruimd staat netjes zouden we kunnen zeggen, maar zo simpel is het niet.
Zo heeft het bovengenoemd MFAT geen contraspionagedienst. Het is dus ook niet in staat om vast te stellen wie een Russische inlichtingenofficier is of niet.
Russische banden
Daarnaast lijkt er één andere logische verklaring voor de opstelling van de Nieuw-Zeelandse regering, stelt Paul Buchanan, directeur van 36th Parallel Assessments, een geopolitieke denktank in Nieuw-Zeeland, in The Guardian.
Het buitenlandbeleid van het land is de afgelopen jaren volledig gericht geweest op het bevorderen van handel met andere landen. Het ministerie van Buitenlandse Zaken probeert bijvoorbeeld een bilaterale vrijhandelsovereenkomst met Rusland te bevorderen.
In zo’n mate zelfs dat Nieuw-Zeeland bereid is geweest haar sancties tegen Rusland met betrekking op de annexatie van de Krim opzij te schuiven. Deze zouden ‘contraproductief’ zijn voor de mogelijke handelsrelatie met Poetin en consorten.
Spelen op twee borden
Zo lijkt het landje op twee borden te willen spelen. Nieuw-Zeeland is namelijk ook lid van het UKUSA-akkoord, een overeenkomst die in 1947 of 1948 getekend is door het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Canada en Australië, voor de voortzetting van de samenwerking van de inlichtingendiensten na de Tweede Wereldoorlog. En treffender: het land heeft door deze overeenkomst waarschijnlijk meer informatie over de aanval op Skripal en zijn dochter dan menig ander land.
