‘Ongelukkig en onhandig’ – de politieke lessen van Stef Blok
Ongelukkig, onzorgvuldig en onhandig – zo worden de uitspraken van Stef Blok genoemd. Mark Rutte herhaalde de woorden zo ongeveer om de drie zinnen tijdens zijn eerste persconferentie na het zomerreces, dan weet je dat de woordvoerders hard aan het werk zijn geweest. De eerste lijn van de verdediging is duidelijk: Stef Blok was een beetje dom. “Borrelpraat,” noemde de NRC het.
Ongelukkig en onhandig, dat is wanneer je een appje naar je schoonmoeder stuurt dat eigenlijk voor je scharrel bedoeld was. Dat is wanneer je jouw koffie knoeit over je kruis terwijl je je kleine teentje tegen een kast aanstoot. “Lomp,” noemde een andere VVD’er Bloks uitspraken. Dat is wanneer je vriendin vraagt of ze een dikke kont krijgt in die broek, en je dan denkt dat je daar eerlijk antwoord op moet geven.
Maar als je een statig monumentaal pand betreedt om dertig minuten lang met een camera voor je neus een speech te geven aan twee zalen vol hoge functionarissen van internationale hulporganisaties, dan is dat geen ‘borrelpraat’. Als je als minister van Buitenlandse Zaken van Nederland een voormalige Nederlandse kolonie een ‘failed state’ noemt, dan is dat niet ‘onhandig’. Dan is dat incompetent, onbeschoft en een teken dat je geen flauw idee hebt waar je mee bezig bent.
Als vertegenwoordiger van het kabinet zeggen dat het land dat je bestuurt geen vreedzaam samenlevingsverband kan hebben omdat we ‘ergens diep in onze genen een overzichtelijke groep willen hebben die groot genoeg is om mee te jagen of een dorpje te onderhouden’, is niet lomp. Dat flapte er niet ‘oepserdefloeps’ even uit. Dat is een uitspraak waaruit blijkt dat je niet gelooft in het land dat je bestuurt.
Zeggen dat ‘we niet goed in staat zijn om een binding aan te gaan met ons onbekende mensen’ en meerdere keren herhalen dat dit gebaseerd is op etniciteit, dat is niet een beetje ongelukkig gekozen.
Dat is de logica van apartheid. Dat is de logica van mensen die pleiten voor een wit-nationalistische etnostaat. Dat is niet een beetje dom of onzorgvuldig, dat is één tiki torch en een MAGA-pet verwijderd van de Amerikaanse KKK.
We zijn een lang reces verder waarin de politieke stilte er vooral op wees dat men collectief hoopte dat dit wel over zou waaien. Maar we still know what you said last summer. Er liggen stapels woedende opiniestukken, petities en open brieven die niet zomaar van tafel te schuiven zijn. Er zijn lokale politici die zeggen dat Blok niet langer hun minister kan zijn, er is een buurland dat erachter komt dat ze terloops ‘onleefbaar’ zijn genoemd. Er is een bevriende natie met een lang gedeeld verleden die weigert excuses te aanvaarden.
Als Mark Rutte denkt dat Stef Blok dit recht kan zetten door een paar keer ‘sorry’ te zeggen en zijn woorden terug te nemen, dan is zijn teflon pantser hem naar het hoofd gestegen.
Blok zou in theorie door kunnen functioneren. Maar dat zou niet ten dienste, maar ten koste van Nederland zijn. Hij zou aanblijven ten koste van een samenleving die nu al gespleten aanvoelt zonder politici die proberen de boel bij elkaar te houden en ten koste van de miljoenen Nederlanders met een migratieachtergrond wiens regering dan officieel van hen gezegd heeft dat je er ‘enorm last van hebt’ dat ze er zijn.
Deze onrust komt allemaal op de rekening van een samenleving die nu al zoveel in moet leveren aan bezuinigingen en belastingen, terwijl hun premier grijnzend staat te vertellen hoe zonnig het gaat met de economie. De vraag is of Nederland die kosten, bovenop de jaarlijkse twee miljard euro aan dividendbelasting, wel op wil brengen.
