GroenLinks-jongeren: ‘Schaf de Eerste Kamer af’
Hoe is het gesteld met de Nederlandse democratie? En wat kan er beter? In het najaar presenteert de staatscommissie Remkes een grondig onderzoek naar het functioneren van ons politieke stelsel. HP/De Tijd blikt aan het einde van het politieke zomerreces vooruit met vier jongerenpartijen. In deel 2: Julia Matser, voorzitter van DWARS, verbonden aan GroenLinks.
Op 17 augustus maakte Elco Brinkman bekend te zullen stoppen met zijn werkzaamheden in de Eerste Kamer, waar hij sinds 2011 CDA-fractievoorzitter is. Brinkman hekelt met name het huidige politieke klimaat in de Eerste Kamer, die zich niet meer aan zijn kerntaak houdt. In plaats van de grote lijnen letten de Kamerleden vooral op eigen politieke belangen en het binnenslepen van stemmen.
Wat de jongerenafdeling van GroenLinks betreft, volgt de gehele Eerste Kamer Brinkmans voorbeeld.
“De Eerste Kamer kan inderdaad worden afgeschaft. Ten eerste staat deze door de getrapte verkiezing, waarin de Provinciale Staten de Eerste Kamerleden kiest, te ver van de kiezer af.
“Maar bovenal leidt de Eerste Kamer alleen maar tot onnodige partijpolitiek. Dat gaan we bij de verkiezingen volgend jaar (verkiezingen Provinciale Staten, 2019, red.) ook zeker zien. Er bestaat een grote kans dat de coalitie haar meerderheid in de Eerste Kamer verliest en moet gaan samenwerken met GroenLinks of de Partij van de Arbeid. Het zal voor een hoop onnodige politisering van vraagstukken gaan zorgen.
“Het land kiest voor een bepaalde regering, maar in de Eerste Kamer speelt even later een heel andere coalitie. Dat is ontzettend scheef.”
Is de Eerste Kamer niet fundamenteel voor onze democratie?
“Nee. Wat DWARS betreft zou de Hoge Raad moeten toetsen of een wet haalbaar is en strookt met de grondwet.
“Zo heeft Eerste Kamer ook ingestemd met het boerkaverbod en dus als haalbaar bestempeld. Terwijl in landen waar dit verbod al geldt, blijkt dat het absoluut niet haalbaar is.”
‘Het moet makkelijker worden om met voorkeursstemmen een zetel te behalen.’
Welke adviezen hoop je verder van de commissie Remkes?
“De representativiteit binnen de Tweede Kamer maar ook in de lokale politiek moet veel beter. Het is belangrijk dat mensen zich herkennen in politici. We zien weinig ouderen en vooral heel weinig jongeren. Landelijk zijn er natuurlijk ook te weinig vrouwen, mensen met een migratie-achtergrond en praktisch geschoolden.
“De inzet om deze zaken te verbeteren leidt tot nu toe vooral tot meer diverse kieslijsten, maar nog niet tot genoeg diversiteit in de politiek zelf.”
Hoe kan dit bereikt worden?
“Het moet daarom makkelijker worden om met voorkeurstemmen een zetel te behalen. Momenteel ligt de drempel nog op een vierde zetel; dat moet naar een achtste zetel. Bovendien kunnen genoeg partijen hun kieslijsten nog wel wat beter opstellen.”
In 2009 concludeerde een stuurgroep parlementaire zelfreflectie dat de steeds hoger wordende doorloopsnelheid ten koste gaat van de controlerende taak van het parlement. Zullen voorkeurszetels er niet voor zorgen dat het tempo waarin Kamerleden komen en gaan nog hoger wordt?
“Een hogere doorloopsnelheid is helemaal niet per se nadelig. Het is inderdaad jammer dat deze ten koste gaat van de politieke kennis en ervaring in de Kamer, maar nieuwe mensen brengen ook weer frisse ideeën en nieuwe inzichten met zich mee.
“Bovendien, meer plaats voor nieuwe politici kan juist kansen bieden aan bijvoorbeeld jongeren en mensen met een migratie-achtergrond. Dus als de politiek er representatiever van wordt, zal ik meer voorkeurszetels alleen maar aanmoedigen.”
