Krachtige debuutfilm ‘Girl’ heeft meer effect dan menig debat
Nog niet eerder gingen in België in minder dan twee weken meer dan 100.000 mensen naar een gevoelige film over een transgender die als jongen geboren is maar zich tot meisje laat transformeren. In Frankrijk trok de film in een paar weken zelfs een kwart miljoen bioscoopbezoekers. En vanaf deze week begint voor Girl hopelijk ook een Nederlandse triomftocht in de filmtheaters. Want een succesverhaal is het indrukwekkende filmdebuut van Lukas Dhont absoluut.
Toen Girl dit voorjaar op het filmfestival van Cannes in wereldpremière ging, waren de eerste reacties lovend. Het leverde de film meteen de eerste vier prijzen op, waaronder de Caméra d’Or voor beste debuut. Ook hoofdrolspeler Victor Polster kon de prijs van beste acteur in een filmdebuut mee naar huis nemen. Inmiddels staat de teller bijna op twintig prijzen, is de film aangekocht door Netflix, krijgt de film begin volgend jaar een Amerikaanse bioscooprelease en is het de Oscarinzending namens België. Ook komt het niet vaak voor dat in het land waar het hokjesdenken nog altijd zeer levend is – België – de film zowel in Vlaanderen, Brussel en Wallonië volle zalen trekt. Wat is toch de magische aantrekkingskracht van deze film?
De woorden ‘transgender’ of ‘gendergelijkheid’ zijn tegenwoordig beladen begrippen. Toen de HEMA vorig jaar aankondigde voortaan voor kinderkleding niet meer wilde aangeven of het voor jongens of meisjes is, stond de ene groep te juichen terwijl anderen hierin de doorgeslagen gekte van een kleine groep linkse fanatici herkende. Bij genderneutrale wc’s kwam dezelfde onvrede over het loslaten van eeuwenoude sekse-patronen naar voren. En recent nog gaf Trump aan dat hij binnenkort wettelijk wil vastleggen dat je geslacht bij je geboorte wordt bepaald en daarna niet meer veranderd kan worden. In een wereld waar weinig dingen zeker lijken, is het immers makkelijk vast te houden aan iets wat overzichtelijk lijkt: iemand met een penis in een man, iemand met een vagina een vrouw. Of zoals CDA-Kamerlid Van der Molen eerder dit jaar zei: “Je moet dan bijna gaan registreren wie een baarmoeder heeft als je een bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker wilt houden.” Aan de andere kant, zolang SGP-Kamerlid Bisschop als volksvertegenwoordiger een zin als “Het overgrote deel van de nuchtere Nederlanders vindt de discussie over genderneutraliteit lachwekkend en spreekt van gendergekte” mag uitspreken, zijn oproepen aan migranten om het met onze seksuele tolerantie eens te zijn of anders “maar op te rotten” volstrekt ongepast.
Aan de andere kant van het spectrum bevindt zich de politiek-correcte intelligentsia die zich roert als er op een universiteit weer eens een rechts woord te horen is. Deze week nog stond een groot deel van de Universiteit van Amsterdam op de achterste benen toen ze hoorden dat de masculiene en anti-feministische schrijver Jordan Peterson op de universiteit zou worden geïnterviewd zonder iemand ernaast die zijn denkbeelden over man-vrouw verschillen meteen onderuit zou halen. Een aantal van deze universiteitsstudenten en docenten ontkent zelfs dat er biologische verschillen tussen mannen en vrouwen zijn. De vraag is of ook deze houding transgenders verder helpt.
Terug naar Lukas Dhonts Girl. In deze film geen fel debat over wat mannelijk of vrouwelijk is, wat het belang van gender in de samenleving zou moeten zijn of een ontkenning van verschillen tussen de sekses. Nee, Girl is bovenal een humanistische film waar het belang van de hoofdrolspeler (m/v) het allerbelangrijkste is. Sterker: de film is een lesje empathie en anti-demagogie voor zowel links als rechts. Victor Polster krijgt terecht alle lof voor de gevoeligheid waarmee hij in zijn rol van Lara laat zien hoe iemand zich niet thuis voelt in het lichaam waar hij of zij vanaf de geboorte mee is opgescheept. Tijdens balletles – haar grootste passie – plakt hij haar penis zorgvuldig af. Ze voelt ongeduld als ze in gesprekken met artsen hoort dat het veel tijd gaat kosten. Haar vader steunt Lara waar hij kan, maar ook hij loopt vaak stuk op de geslotenheid van zijn dochter ofwel zijn vroegere zoon. Toch, iedereen die aan het eind Lara met opgeheven hoofd als echte vrouw op straat ziet lopen, moet een warm gevoel van binnen krijgen. Zonder felle discussies, politiek-correct gekwaak of vastgeroeste standpunten.
De film is een lesje empathie en anti-demagogie voor zowel links als rechts
En ja hoor, daar hebben we toch ‘de media’ weer die het niet kan laten om hier toch een twistpunt van te maken. Zoals ook een film over homoseksualiteit pas in het nieuws komt, als het onderwerp geproblematiseerd kan worden. In Nieuwsuur verwoordde iemand kritiek uit ‘de transgender-gemeenschap’ (blijkbaar een amorfe mensenmassa) die vond dat alleen een transgender acteur – wat Victor Polster niet is – de rol had mogen krijgen. Met zoveel monopoliseringsdrift en onbegrip uit eigen kring heb je geen vijanden meer nodig.
Na het zien van Girl word je vooral stil. En wil je zonder het opleggen van je eigen dogma’s gewoon van mensen houden die hun eigen passie najagen. Man of vrouw, dat maakt geen bal uit.
