Spring naar de content
bron: ANP

Buma’s aanval op VVD is begin van wilde rit kabinet

CDA-leider Buma uitte op het congres van zijn partij in Groningen harde kritiek op zorgminister Bruins van de VVD. Een failliet ziekenhuis is veel meer dan een ‘stapel stenen’ en woorden doen ertoe in de politiek, zo luidt de boodschap aan de liberalen. Buma lijkt daarmee de deur te hebben opengezet naar meer dualistische verhoudingen op het Binnenhof. Het CDA weigert slachtoffer te worden van het gebrek aan maatschappelijk inlevingsvermogen, dat coalitiepartner VVD keer op keer etaleert. Het kabinet Rutte 3 kan zich dan ook opmaken voor een wilde rit richting statenverkiezingen begin volgend jaar.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Ton F. van Dijk

Is draagvlak een vies woord? Dat is de grote vraag nu het kabinet Rutte 3 er maar niet in slaagt zich met de samenleving te verbinden. Natuurlijk, in financieel moeilijke tijden is het onvermijdelijk om als kabinet weinig populaire maatregelen te nemen die maatschappelijke weerstand oproepen.

Maar dat is nu juist de crux van het hele verhaal: het zijn niet echt moeilijke tijden. Voor het eerst in lange tijd is er weer geld beschikbaar om problemen op te lossen. En toch lukt het de regerende politici onder aanvoering van VVD-premier Mark Rutte niet om de mensen in het land te overtuigen van de keuzes van het kabinet.

Beschikt Rutte op dit moment met 76 zetels over de kleinst mogelijke meerderheid in de Tweede Kamer, in de laatste peiling van Maurice de Hond zijn er daarvan nog maar 50 over voor de combinatie VVD, CDA, D66 en ChristenUnie. Een duidelijker bewijs van het gebrek aan overtuigingskracht is nauwelijks denkbaar.

Virtueel wordt de huidige coalitie op basis van het feitelijk kabinetsbeleid – en dus niet op grond van obligate verkiezingsretoriek – gesteund door eenderde van alle beschikbare zetels in de Kamer. Dat laat zien dat Rutte 3 diep onder water staat. Er is weinig draagvlak voor het kabinet en dat is een understatement.

Dividendbelasting

Het begon allemaal met het afschaffen van de dividendbelasting voor multinationals. Een maatregel die jaarlijks 2 miljard zou gaan kosten en geen duidelijke maatschappelijke opbrengst met zich mee bracht. Althans niet zo evident dat premier Rutte het kon uitleggen. Er was dan ook totaal geen steun voor in de samenleving, maar dat leek diezelfde Rutte niet te deren.

Omineus verklaarde de VVD-premier niet bezig te zijn met zijn populariteit. Een nobel steven, maar een kabinet dat het streven naar populariteit verwart met de noodzaak voor draagvlak, raakt vervreemd van de burgers. Het is ongetwijfeld een van de redenen waarom het kabinet nog maar 50 zetels heeft in de peiling van Maurice de Hond.

De dividendcrisis kwam ondanks Rutte tot een einde, toen deze een sms’je kreeg van Unilever-CEO Paul Polman, dat men toch maar in Londen bleef. Het laatste argument werd zo uit Ruttes handen werd geslagen door zijn enig overgebleven vriend in dit dossier.

Maar ook daarna slaagde het kabinet er niet in vertrouwen te winnen van de bevolking. De volgende crisis diende zich aan toen er – ogenschijnlijk uit het niets – ziekenhuizen failliet gingen in Amsterdam en en Flevoland. Als gevolg waarvan openlijk met doodzieke patiënten moest worden geleurd. Artsen maakten zich grote zorgen. Betrokken burgers ook. Maar de verantwoordelijk VVD-minister, Bruno Bruins kwam met een opmerkelijk statement; “Een ziekenhuis is niet meer dan een stapel stenen”.

Met deze weinig geruststellende woorden probeerde Bruins de door het kabinet beoogde marktwerking in de zorg kennelijk zodanig te positioneren, dat het maatschappelijk draagvlak behouden zou blijven. Maar het tegenovergestelde was het gevolg. Veel mensen in ons land vinden dat uitgerekend een zorginstelling iets meer is dan een stapel stenen. Words do matter. Zeker in de landspolitiek. Een politicus zonder draagvlak is als een vlag zonder land.

Waarom begrijpt het kabinet dit niet? Rutte en de dividendbelasting, Bruins en zijn stapel stenen, het is de politieke antenne die volledig ontbreekt. Opmerkelijk is dat beide ministers afkomstig zijn van de VVD. Is de volkspartij na vele jaren regeren vergeten dat brede steun in de samenleving de voorwaarde vormt voor het eigen politiek functioneren? Of is het gewoon de arrogantie die vaak gepaard gaat met partijen die zich te lang mogen warmen aan de open haard van de macht?

CDA-leider Sybrand Buma voelde de problemen met het richten van de antenne bij kabinetspartner VVD in ieder geval haarfijn aan, toen hij tijdens een congres van zijn partij een keiharde aanval deed op het “liberale rendementsdenken” van VVD-minister Bruins. “Ziekenhuizen zijn wel degelijk meer dan een stapel stenen,” zo liet Buma weten in een opzichtige poging in ieder geval het vertrouwen in het CDA te herstellen.

Het zijn de eerste haarscheuren in het kabinet. De keiharde kritiek van Buma kan niet anders gezien worden dan het voorsorteren op een naderende afrekening bij de statenverkiezingen begin volgend jaar.

In die zin heeft Buma beter opgelet dan een eerdere regeringspartner van de VVD, Diederik Samsom van de PvdA. Die werd bij de laatste verkiezingen afgeslacht en als politiek leider bij het grof vuil gezet. Een hoge prijs voor regeren met Rutte, die Buma liever niet betaalt. Met alle gevolgen voor de stabiliteit in de coalitie. Rutte 3 staat nog een wilde rit te wachten.