Spring naar de content
bron: ANP

Afwezige Rutte laat Pietendebat ontsporen

Waar was en is Mark Rutte in de Zwarte Pietenkwestie? Hij houdt vol dat hij er niet over gaat, ook dinsdag in het vragenuurtje, dat de samenleving het zelf moet oplossen. Maar zoals in de samenleving de vaderfiguur geldt als de steller van normen en waarden, zo zou de Vader des Vaderlands dat natuurlijk bij uitstek in de politiek kunnen zijn. Heeft de premier wel een verhaal?

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Frans van Deijl

Een tijd lang volgde ik die hele anti-Zwarte Piet-discussie van grote afstand en een beetje lacherig. Want waar maakten de mensen, die toch tot de gelukkigsten ter wereld behoren – volgens allerlei onderzoeken – zich nou helemaal druk over? Als er geen grootse en meeslepende kwesties meer over waren in dit rijke, perfect aangeharkte land, dan zocht men kennelijk net zolang tot ze uitkwamen bij, tsja, een kinderfeest. Ik vond het eerder een uiting van intense verveling. Decadent ook wel.

Maar gaandeweg veranderde de toon, en afgelopen weekend schrok ook ik me te pletter. De woede in die koppen, het vertoon van de politiemacht. Ik vrees dat het Zwarte Piet-verhaal iets heeft blootgelegd waar ik eigenlijk geen rekening meer mee had gehouden. Ik meende al die tijd dat het best redelijk ging met onze multiculturele samenleving. Natuurlijk waren er fricties in bepaalde wijken, vergeleken met Frankrijk of Duitsland ging het er hier toch tamelijk vredig aan toe. Maar onder dat vliesje schone schijn van de samenleving lijkt sinds dit weekeinde een diepere kloof te bestaan tussen witte en zwarte mensen dan ik voor mogelijk kon houden. Dat vliesje staat op scheuren, en voor de troep die daar uit vrijkomt hou ik mijn hart vast.

Wat het ook aantoont is een kloof tussen stad en land. In de stad houdt men rekening met de bezwaren van medebewoners met een migratieachtergrond. Weinigen hebben problemen met roetveegpieten, zeker de kinderen niet. In de buitengebieden echter overheerst het pro-Zwarte Pieten-sentiment. Waarom? De zwarte mens is er numeriek in de minderheid. Is dus vreemd. Eng. En vooruit, hij mag er wonen, maar hij houdt zich gedeisd. Als hij een grote bek opzet, dan pleurt-ie maar op. Is de witte plattelander bang dat hem zijn grond wordt afgenomen, zoals met witte boeren in Zuid-Afrika is gebeurd?

Het lijkt alsof met de Zwarte Piet-kwestie het kookpunt is bereikt van jarenlange opgekropte maatschappelijke onvrede. Van ergernis over hardnekkig wegkijken van met name linkse politici, van pappen, nathouden en theedrinken, van bedekken en desnoods glashard ontkennen van het bestaan van multicultureel gerelateerde problemen. De Multiculturele Heilstaat bestond in de hoofden van de linkse elite, niet in die van de gewone man. En al helemaal niet van die gewone man in de buitengebieden.

Het lijkt alsof met de Zwarte Piet-kwestie het kookpunt is bereikt van jarenlange opgekropte maatschappelijke onvrede

Rutte spreekt zich niet echt uit, en te vrezen valt dat hij ook helemaal geen verhaal heeft. Mogen wij nog even de opmerkingen memoreren van Thorbecke-biograaf Remieg Aerts, afgelopen zomer opgetekend in HP/De Tijd (Thorbecke is dus het grote voorbeeld van Mark Rutte): “Van Rutte weten we niets. Hij heeft geen boeken geschreven, manifesteert zich allerminst als een denker. Rutte heeft misschien wel ideeën, maar ze zijn zo impliciet, hij geeft er zo weinig profiel aan. Vergeleken bij Thorbecke is hij als het ware een piano zonder zangbodem. Het is natuurlijk ook een man die nooit echt of lang middenin de maatschappij heeft gewerkt. Noem mij een wetsvoorstel van zijn hand dat hij met succes heeft ingediend en gerealiseerd? Ik ken er geen een. Rutte heeft geen wapenfeiten van enige betekenis geleverd. Hij is een manager, al kun je je afvragen of hij zelfs dat zo goed doet als men wel zegt.”

Ik vroeg Remieg Aerts vervolgens wat Thorbecke van Rutte gevonden zou hebben. Diens antwoord: “Net als in zijn eigen tijd zou Thorbecke de meeste liberalen van nu visieloze krabbelaars vinden. Ik was eens bij de presentatie van Het Liberalenboek waar Wiegel, Bolkestein en Rutte een praatje hielden. Wiegel was zonder meer onderhoudend, die man is echt geïnteresseerd in de liberale geschiedenis. Bolkestein diste zo ongeveer zijn eigen cv op en had verder niks te melden. En Rutte had het over de aftrek van de hypotheekrente, waaraan nooit gemorreld mocht worden. Totaal geen verhaal dus. Ontluisterend.”

De afwezige, onwetende premier, het is minder onschuldig dan het lijkt. Want als de premier de andere kant opkijkt of zich onthoudt, dan springen anderen in de vrijgekomen ruimte. En dat die anderen er een puinhoop van maken en geheel hun eigen richting kiezen, is afgelopen weekend veelvuldig aangetoond. Misschien zou Mark Rutte deze boodschap van Thorbecke, door Remieg Aerts geparafraseerd, nog eens goed in zijn oren moeten knopen: de politiek heeft mensen nodig die de tijd goed aanvoelen, die de ontwikkelingsrichting goed aanvoelen en hun tijd vorm willen geven. Als je de greep op de tijd verliest, haar niet meer beheerst, dan moet je ophouden.

Als je de greep op de tijd verliest, haar niet meer beheerst, dan moet je ophouden.