Maarten van Rossem: ‘Trump weg? Dan krijg je die vréselijke Pence’
Michael Cohen, de voormalige advocaat van president Trump, heeft gelogen tegen het Amerikaanse Congres. Dat heeft hij eerder deze week bekend tegen speciaal aanklager Robert Mueller. Cohen legde een valse verklaring af in het onderzoek naar de Russische inmenging in de presidentsverkiezingen van 2016. Wederom een schandaal rondom Trump. Gaat dit hem dan zijn presidentschap kosten?
Impeachment, ofwel de afzettingsprocedure van een Amerikaanse president, wordt door de critici van Trump gezien als mogelijkheid – zoals wel vaker in zijn nu bijna tweejarige presidentschap. In de gehele geschiedenis van het Amerikaanse politieke stelsel is er echter nog nooit een president afgezet als gevolg van deze procedure. Alhoewel tegen voormalig presidenten Andrew Johnson (in 1868) en Bill Clinton (in 1998) de procedure wel werd gestart, werden beiden uiteindelijk vrijgesproken door de Senaat. Na het beroemde Watergateschandaal liep Richard Nixon ook gevaar om te worden afgezet, maar hij was zijn aanklagers voor en besloot ‘vrijwillig’ af te treden.
De president van de schandalen
De schandalen rondom Trump stapelen zich op. We helpen u even: de beruchte grab ’em by the pussy-tapes, Trumps geheimzinnigheid rondom zijn belastingaangiften, het afbetalen van zijn vermeende maîtresses, het ontslaan van FBI-directeur Comey, het gebruik van persoonlijke e-mailaccounts voor overheidszaken, het bespreken van staatsgeheimen op zijn golfresort Mar-a-Lago, de persoonlijke contacten met afgevaardigden van louche regimes zoals die in Saoedi-Arabië en Rusland, en zo voorts.
Op dit moment is speciaal aanklager Robert Mueller, jurist en voormalig FBI-directeur, bezig met een onderzoek naar de Russische inmenging in de Amerikaanse verkiezingen. Onder een deel van de Amerikanen, en de wereld, is er hoop dat zijn bevindingen als voedingsbodem kunnen dienen voor de afzetting van president Trump. Nu blijkt Cohen tegenover het Congres te hebben gelogen over het contact tussen Trumps campagneteam en Rusland. Dat contact is zes maanden later beëindigd dan Cohen eerder beweerde. De Trump campagne was destijds nog in volle gang. Trump reageert boos en noemt Cohen een leugenaar die zijn eigen straf probeert te verminderen. Is deze bekentenis de druppel?
We bellen historicus Maarten van Rossem voor opheldering.
Is het presidentschap van Trump nu echt in gevaar?
“Ik denk dat het niet zo’n vaart zal lopen. De Democraten hebben dan wel de meerderheid in het Huis gewonnen in de afgelopen verkiezingen, ze hebben nog steeds geen meerderheid in de Senaat. En voor zo’n impeachment-procedure heb je ze toch echt allebei nodig. De Republikeinen zullen er niet aan meewerken.”
Trump hoeft zich dus geen zorgen te maken. Waarom windt hij zich dan zo op?
“Hij windt zich voortdurend op. Over alles. Trump is de man van het creëren van headlines in het nieuws. Dat is een van de redenen waarom hij president is geworden. Hij heeft een soort magische aantrekkingskracht voor mensen die naar de televisie kijken. Pim Fortuyn was ook een beetje zo. Televisie is een medium dat dit soort figuren belangrijker maakt dan ze in werkelijkheid zijn. Dat is hier in Nederland ook het geval bij Thierry Baudet: nog zo’n clown. En die mallotige Hiddema ernaast. Dat zij al die media-aandacht krijgen, met maar twee zetels in het parlement, is voor mij een raadsel. De media worden sterk gestuurd door sensatiezucht. Sinds Trump er is wordt CNN bijvoorbeeld veel beter bekeken dan daarvoor, een feit waar hij ons graag aan herinnert.”
Trump windt zich voortdurend op. Over alles.
Robert Mueller denkt de president te kunnen pakken op zijn leugens in het lopende onderzoek: hetgeen een federale misdaad zou zijn.
“Hij liegt over alles, dat is geen nieuws. Het is de vraag of het zo’n grote leugen is dat hij kan worden beschuldigd van High Crimes and Misdemeanors, want dat is de term waar het om gaat. Ik zie dat zo snel niet gebeuren, maar hij kan wel grote schade oplopen van dat Mueller-rapport. Het wordt pas interessant als er iets naar boven komt dat we kunnen beschouwen als landverraad. Trump is een rommelaar en leugenaar, maar of die het zo bruin gebakken heeft: ik weet het niet hoor.”
Welk schandaal vindt u het schandaligst?
“Hij is eigenlijk één groot schandaal. Maar dan kies ik toch voor dat systematische liegen. En de voortdurende beschuldiging aan de pers. Dat het allemaal leugenaars zijn die fake news verspreiden. Je hebt in Amerika zonder twijfel een heleboel waardeloze media. Maar je hebt ook een aantal voortreffelijke kranten en ook daarvan zegt hij dat ze vol staan met nepnieuws. Want iedereen die kritiek op hem geeft is een leugenaar. Die man had nooit president moeten worden. Het is een drama voor de Verenigde Staten en in iets mindere mate een drama voor de wereld. Hieraan zie je dat kiezers op dit punt totaal niet te vertrouwen zijn.”
Die man had nooit president moeten worden. Het is een drama voor de Verenigde Staten en in iets mindere mate een drama voor de wereld.
Wat gebeurt er als Trump daadwerkelijk moet worden afgezet?
“Dan krijg je die vréselijke Mike Pence. In die zin raak je gewoon van de regen in de drup. Wij zijn nu enorm gefocust op Donald Trump die volledig onverwachts en op het absolute nippertje president werd. Maar Trump is slechts een symptoom. Een symptoom van een veel dieper stekende en langer lopende ziekende die de Republikeinse partij kwelt. Zij hebben het idee dat het moderne Amerika, zoals het nu georganiseerd is, niet klopt. De Republikeinse partij is voortdurend druk met het kapotmaken van de moderne overheid. Trump is daar dé uiting van. Toen Barack Obama net gekozen was, begin 2009, zei de toenmalige Republikeinse leider van het Senaat Mitch McConnell (die nog steeds de leiding heeft): we hebben maar één doelstelling in de komende jaren: het kapotmaken van dit presidentschap. En dat is de bron van al het kwaad: het optreden van de Republikeinse partij over de afgelopen jaren. Het is een gewetenloos stelletje. Trump is niet de oorzaak van de ellende, die zit dieper.”
Trump blijft waarschijnlijk dus gewoon zitten tot 2020. Is het Mueller-onderzoek verspilde moeite?
“Nee, dat is sowieso goed. Alle methodes waarmee de werkwijze van Trump beschadigd kan worden juich ik van harte toe: hoe meer, hoe beter. Maar ik zie een Republikeinse Senaat nog geen impeachment-procedure starten tegen hun president. Of er moet sprake zijn van aantoonbaar en totaal verpletterend landverraad. Het deugde allemaal niet: daar zijn we het over eens, maar vrijwel niets wat hij doet deugt. Of het nou de Trump University of de Trump Grillroom is. Het is rommel. Maar dat wil nog niet zeggen dat het zijn einde betekent.”
