Spring naar de content
bron: ANP

De podcast-hype: oude wijn in nieuwe zakken. Adam Curry, bedankt!

Adam Curry – voor de jongere lezers: een voormalige shock jock die we vooral kennen vanwege zijn gesneefde huwelijk met Patricia – plasseks – Paay, afficheerde zichzelf graag als uitvinder van de podcast. Hij ging daarin zover dat hij in 2005 het podcast-lemma op Wikipedia aanpaste. Curry zwakte de rol van anderen af en maakte die van zichzelf groter. “Podcasting was developed, according to Curry in August, 2004” veranderde hij in: “Podcasting was developed thanks to Adam Curry’s original iPodder script and the success it fostered since August, 2004.”

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Jan Smit

Nuanceverschilletje. Klein bier. Podcasts – voor de oudere lezers: audioprogramma’s die je op afroep kunt beluisteren op internet -, raakten na de millenniumwisseling in zwang, vooral in de Verenigde Staten, maar leken de jaren daarna een stille dood te sterven. De vraag wie deze vorm van uitzenden had bedacht en wie de term – een samentrekking van iPod en broadcast –, was niet langer opportuun.

Comeback

Maar de podcast is terug van weggeweest, ook in Nederland. En hoe: de Volkskrant, NOS, NRC, De Telegraaf, UvA, NS, PSV, ABN Amro, Jort Kelder: alles en iedereen die iets wil delen, maakt ze. In allerlei smaken en kleuren – van boeken en hoorspelen tot een over de kleur geel (tweede seizoen inmiddels, maandelijks). Veel, heel veel, heel lange interviews ook.

Adam Curry afficheerde zichzelf graag als uitvinder van de podcast. Hij ging daarin zover dat hij in 2005 het podcast-lemma op Wikipedia aanpaste.

Daar zitten pareltjes tussen. Wat te denken van Bob, een zesdelige podcast over Elisa, vierentachtig jaar en verliefd op Bob. Een man waar haar drie dochters tot dan toe nog nooit van hadden gehoord, maar over wie moeder niet meer kan zwijgen. Maar: bestaat die Bob wel? Een podcast die vorig jaar tijdens de eerste editie van de Dutch Podcast Awards terecht is gekozen tot de beste van het jaar.

Of De brand in het landhuis, het waar gebeurde verhaal van de zoektocht van podcastmaker Simon Heijmans naar de oorzaak van de brand in 2003 in een landhuis in Vught waarbij de eigenaar en schatrijke grootgrondbezitter, Ewald Marggraff, om het leven kwam. Hij bezat onder meer een kunstcollectie van – naar verluidt – ruim 500 schilderijen en een vermogen van 160 miljoen euro in verschillende belastingparadijzen.

Aha-ervaring

Die sirenes op de achtergrond, dat knisperend grind, die lange interviews en discussies: heel mooi allemaal, maar als ik naar zo’n podcast luister heb ik toch telkens weer een aha-ervaring. Heel lang geleden, op de gristelijke Academie voor de Journalistiek in Kampen – de ‘journalistenmavo’, schamperde Jan Blokker steevast – kregen we bij het vak radio een loodzware Uher-bandrecorder omgehangen; ‘Ga maar een item maken in de winkelstraat (Oudestraat) of, voor de borderliners onder jullie, aan de Loswal bij de plaatselijke Kreidlerclub’, later gepromoveerd tot een chapter van de Hell’s Angels.

Het resultaat was abominabel. Radio was niets voor mij. Toen ik vervolgens ook nog in het slis-clubje belandde, hield ik dit medium helemaal voor gezien. Maar sommigen van mijn klasgenoten maakten heel aardige programma’s, daartoe geïnspireerd door Jan Leeferink, gelouterd radiomaker – hij was onder anderen de Ruis van het duo Brom & Ruis uit het legendarische VPRO-radioprogramma Rauhfaser – en de docent die ons de liefde voor het vak probeerde bij te brengen.

Pakkende radioprogramma zijn van alle tijden. Ook in Nederland. Wekelijks te beluisteren. Het marathoninterview, De Avonden – inmiddels Nooit Meer Slapen, Argos, Kunststof Radio, ga zo maar door. Met legendarische documentaires als Confrontatie met Auschwitz uit 1972, waarin documentairemaker Bob Uschi met een overlevende terug naar Auschwitz gaat of Het fotorolletje van Screbrenica uit 1998, een reconstructie over het mislukte fotorolletje van de genocide in Srebrenica. En wat te denken van al die prachtige hoorspelen: van Het turfschip van Breda tot Het Bureau, naar Voskuils gelijknamige romancyclus.

Pakkende reportages, documentaires en hoorspelen zijn van alle tijden. Met andere woorden, podcasts:  what’s new pussycat?

Met andere woorden, podcasts: what’s new pussycat? Zeker, de directe beschikbaarheid. Een podcast is streaming audio, gemakkelijk te beluisteren. Met de smartphone, op de fiets, in de auto, in het ov, waar en wanneer u maar wilt. Daar is niets mis mee. Integendeel, ze vormen een prima aanvulling op het bestaande audioaanbod. Wat mij stoort: de framing, de podcast als een nieuw fenomeen, een revelatie. Radio op aanvraag: meer is het niet. Minder evenmin.

Bestaansrecht

Een fenomeen dat bovendien zijn bestaansrecht eerst nog maar eens moet bewijzen. Podcastmakers zijn nog steeds op zoek naar een goed verdienmodel. Blijven adverteerders uit, dan wacht hen eenzelfde lot als dat van veel reguliere (print)media. Het desastreuze gevolg van het besluit van Radio538 om in 2011 geld te gaan vragen voor podcasts is een teken aan de wand. Het jaarlijkse aantal downloads daalde van 6 miljoen naar 18.000.

Tot die tijd is de podcast niet meer dan de zoveelste hype.

Adam Curry kan tevreden zijn.