The Front Runner: hoe je een uitgesproken politicus kunt wegnuanceren
Het is in deze tijd met ‘playboy’ Donald Trump in het Witte Huis nauwelijks voor te stellen dat 32 jaar geleden Gary Hart, de gedoodverfde Democratische kandidaat voor de presidentsverkiezingen, zich vanwege beschuldigingen rond vreemdgaan moest terugtrekken uit de race. De film The Front Runner diept deze bijna vergeten voetnoot uit de Amerikaanse politiek op. De vraag is alleen: met welk doel?
Regisseur Jason Reitman (Juno, Up In The Air) hoorde het verhaal rond Gary Hart voor het eerst in een podcast een paar jaar geleden. Hij zal niet de enige Amerikaan zijn voor wie deze curieuze geschiedenis onbekend terrein is. De politieke schandalen van deze tijd doen oudere schandalen meteen weer vergeten.
Even wat context dan maar. Eind jaren ‘80 zat Ronald Reagan in zijn laatste termijn als president van de Verenigde Staten. Zijn ‘Reaganomics’ beleid van een kleinere overheid en belastingverlagingen voor de rijken zette steeds meer kwaad bloed bij grote groepen kiezers. Dat werd nog eens versterkt door het Iran-Contra schandaal in 1986, waarbij de VS in het geheim wapens aan Iran verkocht om met het geld de Contra’s in Nicaragua te bewapenen die op hun beurt de socialistische regering ten val wilden brengen. In dit sentiment hadden de Democraten een serieuze kans om het Witte Huis na acht jaar te heroveren. En de kandidaat die verreweg de meeste kiezers wist te enthousiasmeren, was Gary Hart. Niet alleen door zijn knappe uiterlijk, maar ook vanwege zijn plannen voor een sterkere overheid en een minder agressief buitenlands beleid. Met humor en een scherpe tong wist hij in debatten zijn tegenstanders flink in het defensief te duwen. Ondanks de grote verdeeldheid in de Democratische partij was er veel vertrouwen in Hart om de Republikeinse presidentskandidaat overtuigend te kunnen verslaan.
Maar deze ‘brains & balls’ mentaliteit zou hem al snel zelf fataal worden. Eind jaren ’80 was er nog geen Fox News en stond Internet nog in de kinderschoenen, maar wel stortte de pers zich steeds meer op het privéleven van politici. Niet alleen de tabloids, maar ook respectabele kranten als de Washington Post doken na wat tips op de buitenechtelijke activiteiten die Hart erop nahield. Reitman laat mooi zien hoe de ‘front runner’ van de Democraten zichzelf steeds meer in de hoek liet drukken, door wel speeches over integriteit en morele waarden te houden, maar zijn affaires met vrouwen afdeed als een privé-zaak.
Het is een dilemma waar regisseur Reitman in zijn film duidelijk ook mee worstelt. Hugh Jackman zet Hart prima neer als een charismatische man die Amerika een nieuwe tijd van rechtvaardigheid in zou brengen, waarbij hij wilde afrekenen met het cynisme in de politiek en meer aansluiting zoeken bij de zorgen van alledag voor de gewone man. Aan de andere kant versterkte hij met zijn vreemdgaan en het ‘bashen’ op de media tegelijk het beeld van een politicus die het puur om eigen gewin te doen is. Reitman blijft te genuanceerd in zijn portret van een bevlogen man als Hart die niet bestand was tegen zijn eigen demonen. Net als in de politiek wil je dat ook een filmmaker keuzes maakt. De scherpe tong die Hart had, wil maar niet tot de film zelf doordringen.
Wat wel veel sterker naar boven komt, is het onderliggende verdriet van veel progressieve Amerikanen, waaronder ook filmmaker Reitman, over de ‘beste presidenten die de VS nooit heeft gehad’. Of het nu gaat om Kennedy die tijdens zijn eerste termijn werd neergeschoten, of later Al Gore en recent nog Hillary Clinton; meer dan bij de Republikeinen is er bij Democraten het idee van een reeks aan gemiste kansen. En overheerst er de gedachte dat links meer wordt afgerekend op het moeten naleven van een brave burgermoraal dan rechts.
Je ziet in de film Reitmans frustratie en verbazing over Trumps succes in contrast met Harts nederlaag. De film eindigt dan ook met de boodschap dat Gary Hart de rest van zijn leven bij zijn vrouw bleef, maar niets zegt over de financiële schandalen die Hart na zijn terugtrekken achtervolgden.
Als weergave van een interessante periode van de Amerikaanse politiek is The Front Runner zeker geslaagd, met prima acteerwerk en een overtuigend tijdsbeeld. Maar de pretentie om hiermee ook iets over de veranderende media te zeggen met hun soms zuigende behoefte aan schandalen wordt niet echt waargemaakt. Daarvoor blijft het verhaal teveel aan de oppervlakte.
Misschien is de huidige Amerikaanse politieke werkelijkheid ook te krankzinnig geworden voor een geloofwaardige Hollywoodverfilming.
