Ik kan mijn bek nooit houden. Ik heb het jarenlang geprobeerd, mede-ondersteund en aangemoedigd door leraren, klasgenoten, studiegenoten, coaches, familieleden, en een paar honderd internettrollen. Maar wat Stella Bergsma ooit ‘de bescheidenheidsburka’ noemde, is maar niet blijven plakken. Het lukt me nog steeds voor geen meter. Het eindigde in een stuk of wat suïcidale depressies. Ik ben toen maar gaan schrijven in plaats van te blijven praten. Dat scheelde een hoop.

Het enige wat er gebeurde was dat ik tv keek en programma’s vol oude mannen zag die, net als ik, hun bek maar niet konden houden. Die dingen zagen, dingen vonden, en dingen te zeggen hadden. Maar geen van die mannen kreeg er een standje voor. Geen van hen hoefde in rare kronkels te wringen om maar aardig en bescheiden over te komen. Niemand heeft Theo van Gogh bijvoorbeeld ooit een aandachtshoer genoemd.

Wie wél een aandachtshoer is, is Mona Eltahawy, zo las ik afgelopen week. En dat terwijl ze niets eens is gekomen om iets te zeggen! Maar dat is het hem natuurlijk, ze was uitgenodigd op een groot belangrijk podium, en sloeg de uitnodiging op het laatste moment af omdat het podium niet aan haar standaarden voldeed. Ondankbaar en onbescheiden, het tegenovergestelde van hoe we in Nederland onze vrouwen met buitenlandse achternamen graag zien. (Wie een mening wil vormen over wat dan precies Eltahawy’s redenen waren, kan ik deze uitstekende aflevering van de Dipsaus Podcast aanbevelen.)

Mona Eltahawy wil aandacht. Ze schrijft boeken en gaat daarmee op tournee. Slavoj Žižek schrijft ook boeken en wil ook aandacht. Jordan Peterson ook. Brett Easton Ellis ook. Wat is dan het verschil tussen een aandachtshoer en iemand die aandacht wil?

Aandacht zoeken is niet per definitie goed en dapper, of slecht en onsympathiek. Aandacht is een middel tot een doel. Dit zou het onderscheid moeten zijn: zoekt iemand aandacht omdat hij of zij iets te zeggen heeft? Of zegt iemand van alles, alleen maar om aandacht te krijgen?

Op de een of andere manier worden vooral vrouwen in de tweede categorie ingedeeld. En dan in het bijzonder vrouwen van kleur. Omdat ze zo weinig geassocieerd worden met de autoriteit en expertise die we normaal associëren met een man in een pak, gaan we er maar vanuit dat er geen inhoud zit achter de vraag om aandacht. Een vrouw die zich mengt in het publieke debat is automatisch ondankbaar en onbescheiden. Dat, in combinatie met een vermeende onkunde en een gebrek aan toebedeelde autoriteit, is vragen om afkeuring en agressie. Aandachtshoer, aandachtshoer, aandachtshoer.

En zo eindig je met praatprogramma’s, radiozenders en kranten vol pompeuze mannen die er vanuit gaan dat hun mening relevant is. Zo eindig je met een schare vol hypergekwalificeerde vrouwelijke democratische presidentskandidaten die nul media-aandacht krijgen en vier hele leuke witte mannen die gelijk aan de top van de race staan. Zo eindig je met een acteur die zijn handen op tafel slaat en een schreeuwende mantrum afsteekt tegen een politica die hem op televisie tegenspreekt. Hoe durft ze.

We kunnen het mooi hebben over de verlichte debatcultuur vol vrijheid van meningsuiting en de marktplaats van ideeën. Maar zodra een vrouw zichzelf belangrijk genoeg vindt om hierover te spreken, en zichzelf belangrijk genoeg vindt om de regels te bepalen, blijft er weinig van over.

Gelukkig maar dat de mannen die op dit moment in de Nederlandse politiek alle aandacht trekken, er zo zorgvuldig mee omgaan en haar zo ontzettend verdienen.