Spring naar de content
bron: Gabriël Kousbroek

Hoe krijgt u een Europese topfunctie?

De Europese verkiezingen zijn achter de rug. Is de rust in Brussel daarmee weergekeerd? Allerminst, ziet de freelance correspondent Hans Haversmid. De banencaroussel komt nu op stoom en dat kan verstrekkende gevolgen hebben. Haversmid legt uit hoe je kans maakt op een topfunctie.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Hans Haversmid

Het grote circus is in Brussel op gang gekomen, nu zeker is dat de Europese Volkspartij het grootste blijft, op de voet gevolgd door de sociaal-democraten (complimenten voor Frans Timmermans) en de Liberalen (proficiat Guy, zoals de Belgen zeggen). En de anti-Europese dreiging is opnieuw teruggedrongen. Wat nu? De zetelverdeling wordt aangepast aan de hand van de uitslag. Maar is daarmee de kous af?

Allerminst, kan ik u verklappen. Een groeiend aantal oplettende lezers heeft me al meerdere mails gestuurd met de vraag uit te leggen hoe het systeem van Spitzenkandidaten in zijn werk gaat. Voor vragen en nieuwsgierigheid naar de Europese Unie ben ik gevoelig. Daarom zal het onderwerp van vandaag zijn: Wat is het nut van een Spitzenkandidat? Het is een kandidatuur die erop voorsorteert om de belangrijkste post in de Europese Commissie te verwerven. Juist, de post waar Timmermans en Weber om streden. Wie heeft er recht op en waarom? De regels zijn doodeenvoudig, en het is merkwaardig dat nog geen enkel gezaghebbend medium op het idee is gekomen om daar eens wat over te schrijven. Bent u er klaar voor? Daar gaan we:

Abboneer op een lidmaadschap

Flinke korting op een digitaal jaarabonnement

Sluit nu voordelig een abonnement af en maak kennis met de journalistieke kracht van HP/De Tijd. (Op elk moment opzegbaar.)

Word abonnee

Sinds 2014 hebben de belangrijkste Europese fracties besloten, met instemming van de Europese Commissie, om een Spitzenkandidat te leveren. Die schuiven ze naar voren als een voorkeurskandidaat: het betekent dat de winnaar van de verkiezingen een streep voor heeft op tegenstrevers (voor de zekerheid doe ik de vorige alinea dunnetjes over, men kan bij de Brusselse bureaucratie niet precies genoeg zijn!). Dit systeem is bedacht door de Commissie om het Europarlement iets meer politiek gewicht te geven: als er bij de verkiezingen ook iets te winnen valt, dan wordt de interesse groter. Dat is het idee.

Daar moeten wel een aantal kanttekeningen bij worden geplaatst. Het is namelijk niet verplicht om een Spitzenkandidat naar voren te schuiven, en met name de eurokritische partijen hebben er daarom ook van afgezien: ze willen geen politieke Europese Commissie, en willen de verkiezingen daarom ook niet politiseren. Ook was bij de ALDE, de liberalenfractie, lange tijd niet duidelijk wie de Kandidat zou worden: reden daarvoor is dat Emmanuel Macrons nieuwe partij zich bij de ALDE wilde aanschuiven, maar dat Macron niet voor het systeem als zodanig is. Hij wil het anders inrichten, maar hoe? Dat weet ik niet.

Nu is deze Weber dus als winnaar uit de bus gekomen, maar is hij nu ook de volgende voorzitter? Dat is ook nog niet duidelijk. Het Europese Parlement gaat namelijk niet officieel over de samenstelling van de volgende Europese Commissie, daar gaat namelijk de Europese Raad voor de regeringsleiders over, en die kijken bij de samenstelling van de volgende Commissie ook naar de verhoudingen in de Binnenlandse politiek, er moet ook een eerlijke verdeling in politieke kleur komen, en de topfuncties moeten goed uitgebalanceerd zijn: het zou bijvoorbeeld vreemd zijn als zowel de president van de Europese Raad als de Voorzitter van de Europese Commissie beiden uit Polen kwamen – om maar iets te noemen. Kortom, het is eenvoudig, maar alle opties liggen open.

U weet nu in ieder geval hoe de hazen lopen. Nu vraagt u natuurlijk: maar Haversmid, op wie zou u uw geld inzetten? Daar kan ik – omdat ook ik word genoemd voor een toppositie – niet op vooruitlopen. Wel wil ik de aandacht vestigen op een invloedrijke EU-watcher, die er met zijn analyses bijna nooit naast zit. Een globalist en kenner van het Europese spel, genaamd Arend Jan Boekestijn tipt al heel lang Margarethe Vestager, Frans Timmermans en Michel Barnier. Toen ik dit opschreef, voegde hij er nog aan toe: “Ik ga nog iets heel ergs zeggen: Manfred Weber moet je nooit afschrijven.” Weten we nu alles? Nou, niet helemaal: Boekestijn plaatste hij bij deze voorspellingen de wijze kanttekening: “Eerst programma dan de poppetjes.” Waarvan akte.

Volg Hans Haversmid ook op Twitter.