Spring naar de content
bron: ANP

Na Zwarte Zondag wacht België nog een lange, donkere nacht

Afgelopen zondag was het Vlaams Belang de grote winnaar van de federale verkiezingen in België. Wordt het tijd om het cordon sanitaire te doorbreken? Schrijver en journalist Roderik Six vreest van wel. ‘Vlaams Belang moet maar eens bewijzen dat hun krakkemikkige oplossingen wél werken.’

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Roderik Six

Voor de tweede keer in mijn leven maakte ik een Zwarte Zondag mee. Pal voor mijn veertigste verjaardag moest ik met tranen in de ogen toezien hoe de extreem-rechtse partij Vlaams Belang afgelopen zondag de verkiezingen won. Ze werden de tweede grootste partij in Vlaanderen, na het radicaal rechtse N-VA. En dat terwijl het Waalse landsdeel van oudsher links stemde. Wallonië kampt al jaren met een economische achterstand, een hogere werkloosheidsgraad en een verpauperde industrie – de linkerzijde die opkomt voor de achtergelaten arbeidersklasse kan er altijd op een stevige achterban rekenen.

Dat belooft voor de federale regeringsvorming. Ooit zat België 541 dagen zonder regering, benieuwd of we dat wereldrecord kunnen verbeteren. Dat loopt trouwens prima, een land zonder regering: de treinen blijven met vertraging rijden, je belastingbrief valt stipt in de bus.

Na de gitzwarte verkiezingsuitslagen en het obligate troostbier, volgde een stortvloed aan analyses. Niemand had de overwinning zien aankomen. Waar bleef de beloofde Groene tsunami nu de klimaatacties zo prominent in het straatbeeld aanwezig waren?

Zondebokken werden aangewezen: Groen had zich zegezeker en arrogant getoond tijdens de campagne, de Vlaming had een proteststem uitgebracht in de beslotenheid van het stemhokje, de media waren te lief geweest voor extreem-rechts en Vlaams Belang-kiezers werden weggezet als marginaal en ronduit dom. Netjes is anders. Blijkbaar heeft de kiezer enkel gelijk als hij voor de juiste partij stemt.

Ook in de linksgroene bubbel waarin ik leef – in mijn thuisstad Gent won Groen afgetekend – wordt de VB-kiezer beschimpt. Zij zijn duidelijk niet goed geïnformeerd, zij hebben zich laten indoctrineren door angst, zij hebben niet goed nagedacht. Waarmee we eigenlijk willen zeggen: wij hebben het bij het rechte eind en jullie dommeriken moeten zwijgen.

Maar is dat wel zo? Was de kiezer slecht geïnformeerd?

Gebaseerd op de prestaties van de regering – waar NVA deel van uitmaakte -, valt de afstraffing te begrijpen. De levenskost voor de middenklasse steeg, de beloofde economische groei was ondermaats, we sloten de begroting af met een verlies van 7 miljard, de pensioenleeftijd werd bruut opgetrokken en de kinderarmoede verdubbelde – alleen al dat laatste is een schande voor een zogenaamd welvarend land. Dan is enige boosheid gerechtvaardigd.

Abboneer op een lidmaadschap

Flinke korting op een digitaal jaarabonnement

Sluit nu voordelig een abonnement af en maak kennis met de journalistieke kracht van HP/De Tijd. (Op elk moment opzegbaar.)

Word abonnee

Dat Groen niet met de winst ging lopen, hebben ze louter aan zichzelf te danken; mensen schrik aanjagen met nóg meer klimaatbelastingen is niet de slimste tactiek.

In 1991 vond de eerste Zwarte Zondag plaats. Onthutst door de ruk naar extreem-rechts, legden alle andere partijen een schutkring rond het Vlaams Blok, dat later veroordeeld werd wegens racisme en prompt vervelde tot het Vlaams Belang. Die politieke truuk werd het cordon sanitaire gedoopt; alle partijen ondertekenden een charter waarin ze plechtig beloofden om nooit met het Vlaams Belang samen te werken. Daar viel ethisch iets voor te zeggen. Het VB propageert islamhaat, ziet vrouwen liefst aan de haard, wil de doodstraf herinvoeren en bestempelt holebi’s als aberrant. Strategisch werkte dat cordon een tijdje: het Belang kwijnde weg en werd later leeggezogen door N-VA, dat ook streeft naar Vlaamse onafhankelijkheid maar dat principe snel aan de kant schoof in ruil voor machtsdeelname.

Mocht je het cordon sanitaire in Nederland invoeren dan zou het betekenen dat je uit morele principes weigert samen te werken met PVV en FVD. Dan kon Rutte nooit beroep doen op de gedoogsteun van Wilders en hoefde je nimmer in debat te treden met Baudet. Bijna ondenkbaar in Nederland, waar vrijspraak tot de nationale inborst behoort.

Maar nu is het Vlaams Belang uit zijn as verrezen. Politici van het weggeteerde centrum herhalen hun boodschap uit 1991: We zullen luisteren naar het signaal van de bevolking, zij het dat we natuurlijk niet met het Vlaams Belang zullen samenwerken in de regeringsvorming. Dat is niet luisteren, dat is beide middelvingers in je oren steken.

Zelf doet het doorbreken van het cordon me gruwelen. Hoe afgelikt het Belang zich ook voordoet, onder de maatpakken blijven het racisten. Maar kunnen we de rechtse onderstroom in Vlaanderen blijven negeren? Voor de tweede keer nu? Hoe kan je jezelf democraat noemen als je de tweede grootse partij hardnekkig uitsluit van machtsdeelname? Dat is bedelen om een derde, zo mogelijk nog zwartere zondag.

Vlaams Belang moet maar eens bewijzen dat hun krakkemikkige oplossingen wél werken

Is dat niet de tol die je moet betalen: ook al ben ik het absoluut niet eens met de wil van de kiezer, de winnaar heeft wel recht om te regeren. Dat is het spel, dat zijn de regels. Daarover huilen is ronduit kinderachtig.

Is het trouwens niet slimmer om het Vlaams Belang mee in het modderbad te trekken? Racistische tweets versturen van de zijlijn is makkelijk, de migratiestromen los je er niet mee op. Iedereen kan een hoger pensioen beloven, vraag is waar je het geld vandaan haalt. Dus moet Vlaams Belang nu maar eens bewijzen dat hun krakkemikkige oplossingen wél werken.

Ondertussen moet links zich dringend hergroeperen en verstevigen, snoeihard oppositie voeren, het middenveld verenigen, en aan de burger tonen dat ze wel een vuist kunnen maken tegen het neoliberalisme in plaats van mee te heulen met die verfoeide Derde Weg.

Ongeacht: na deze Zwarte Zondag wacht ons nog een lange, donkere nacht.