Dat bevestigt het ministerie van Algemene Zaken deze week. Al in november van het afgelopen jaar vroeg HP/De Tijd om het sms’je waarmee de verhuizing van het hoofdkantoor werd afgeblazen, via een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Het sms’je is van belang, omdat het aanleiding gaf om de meest omstreden maatregel uit het regeerakkoord van kabinet-Rutte III te torpederen.

De motivatie voor de afschaffing van de dividendbelasting was summier. Het ministerie van Financiën raadde de maatregel af, omdat die niets zou opleveren. Werkgeversorganisatie VNO-NCW beweerde juist dat er miljoenen banen mee gemoeid waren, maar onderbouwde deze stelling niet. De suggestie van willekeur is snel gewekt wanneer de regering kabinetsbeleid niet voorziet van heldere argumentatie. Die suggestie heeft de premier ook niet weggenomen. Hij versterkte die juist met het argument dat hij de noodzaak van deze maatregel ‘tot in het diepst van zijn vezels voelde’. Ook zijn secondant, VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff, noemde de maatregel ‘een gok’.

Maar daarmee is de kous niet af. Ook het sms’je waarmee de maatregel van tafel ging, en dus mede de oorzaak was van de belangrijkste draai van Rutte III, wordt niet openbaar gemaakt, hoewel dit voor het kabinetsbeleid van essentieel belang was. Wat stond er eigenlijk in? Volgens Paul Polman niets bijzonders. “Om 06.00 uur sms’te ik: Mark, ben je wakker, ik wil met je praten,” zei hij in november tegen het AD. Als dit de strekking van het bericht is, waarom geeft het ministerie dan geen opening van zaken?

Mijn verzoek om openbaarmaking van dit berichtje werd geweigerd. Een sms’je is geen document, zo luidde de redenering, maar ‘vluchtige communicatie’. Dit argument zou bij een bestuursrechter weinig kans maken, vermoedde ik, dus ik ging in beroep. In afwachting van de beroepszaak kwam er goed nieuws: in een soortgelijk geval had de Raad van State (de hoogste bestuursrechtbank van Nederland) besloten dat een sms- en WhatsApp-berichten wel degelijk onder de Wob vallen.

Kort na deze uitspraak belde ik met de Rijksvoorlichtingsdienst. “We buigen ons over de uitspraak van de Raad van State,” was het beknopte antwoord.

Drie maanden later – na Kamervragen van Ronald van Raak (SP) – kreeg ik opnieuw een brief van het ministerie van Algemene Zaken, met een ander verhaal: het sms’je is inmiddels wel een document, maar het is kwijt. Of zoals het ministerie op 5 juni schrijft:

De premier dacht dat hij sms’jes niet hoefde te bewaren. Nu de Raad van State zich daarover heeft uitgesproken, moet hij op zijn schreden terugkeren. Helaas, toen was het kwestieuze sms’je al gewist. Erg onhandig. Navraag bij de Rijksvoorlichtingsdienst leert dat er wel gezocht is naar het sms’je, maar dat dit niet is gevonden. Wanneer er is gezocht, wordt niet duidelijk.

Opmerkelijk is dat Algemene Zaken nu pas onthult dat het bericht kwijt is, want de vraag om dit sms’je openbaar te maken ligt al sinds november op het bureau van de premier. Nu wekt hij de indruk dat hij lak heeft aan de openbaarheid van bestuur, wanneer openbaarheid hem niet goed uitkomt. Waarom zou de minister-president zijn sms-verkeer met Paul Polman wissen?

Waarom zou de minister-president zijn sms-verkeer met Paul Polman wissen?

SP-Kamerlid Ronald van Raak: “De uitspraak over van de Raad van State is helder. Dit sms’je is onterecht gewist, en valt ook onder de informatieplicht naar de Tweede Kamer. Mark Rutte heeft wakker gelegen van dit sms’je, dus hij kan zich de inhoud vast nog herinneren. Ik verzoek hem die herinnering met de Tweede Kamer te delen.”