We togen naar het Gelderse Ermelo waar Leendert Jan van Doorn zich gedurende het schrijfproces van zijn debuut in een pittoresk schrijvershuisje afzonderde voor de stadse hectiek. Het leven kon in de Veluwse bossen wat eentonig zijn, maar het onderwerp van het boek was dat niet. Flippo en het spel om de knikkers draait namelijk rond ondernemer Hans Zandvliet, de man achter de flippo, het kunststof schijfje dat in de jaren negentig een ware rage veroorzaakte. Inmiddels is de flippo pure nostalgie en zit Zandvliet – ooit grensde zijn landgoed aan dat van de koninklijke familie – in de bijstand.

U maakte een biografie over de man achter de flipporage. Was u zelf verknocht aan de flippo?
Van Doorn: “Ik heb er nooit een gehad, maar oudste dochter en zoon waren echte kinderen van de 90’s. Die spaarden ze wel. Maar mij passeerde de échte rage grotendeels door de scheiding die toen liep.”

Toch schreef u een boek over juist dít onderwerp. Waar gaat het boek Flippo over?
“Het is vooral geen biografie van Hans Zandvliet. De oppervlakkige lezer zou na het lezen van het boek kunnen denken dat het enkel over zijn zakelijke avonturen gaat. Maar als je dieper wilt kijken, komen universele waarden van een goede ondernemer naar boven. Je leest over creativiteit, mentale weerbaarheid en verraad. De dubbele laag in het boek is in dat opzicht te vergelijken met de dubbele laag in de Engelse, prijswinnende televisieserie The Office, die zich afspeelt in een fictief kantoor. Oppervlakkig gezien kan je zeggen dat deze serie draait om een pendant kereltje dat leiding geeft aan een papiergroothandel, maar de oplettende kijker ziet er een liefdesverhaal in. Mijn boek bespreekt de door Hans verdiende tientallen miljoenen en de weg naar zijn huidige bijstandsuitkering. Het bespreekt vooral de elementen die hem zo goed maakten als ondernemer en krachtig als mens. In de kern is het is bijna het Bijbelse verhaal van Job, maar dan in realiteit.”

Ik had geen zin om met de oubollige ingeslapen uitgeversbende te gaan onderhandelen.

Leendert Jan van Doorn

Wat is er zo interessant aan een ondernemer als Hans Zandvliet? 
“Na zijn succes met de flippo’s stapte Zandvliet een nieuw avontuur in met een knikker met daarin een driedimensionaal figuurtje.. Dat werd uiteindelijk een debacle, omdat onder meer een natuurramp zijn knikkerfabriek in Vietnam verwoestte. Dit leidde tot zijn bankroet, terwijl hij tot dan toe het woord ‘mislukken’ niet kende. Toch is hij nooit bij de pakken neer gaan zitten. Pech hoort bij hem in hetzelfde rijtje thuis als sinterklaas en de kerstman. Hij denkt dat je pech of geluk zelf kan verwezenlijken en dat vind ik persoonlijk inspirerend.”

U was decennialang zelf ondernemer. Hoe bent u eigenlijk bij Uitgeverij Story Adventures Publishers terechtgekomen?
“Ik had eind 2014 geen plezier meer in het ondernemen en wilde wat de helft van Nederland zou willen: een roman schrijven. Om het schrijfproces te blijven financieren, ben ik op een gegeven moment zakenmensen met genoeg geld en voldoende ego gaan benaderen met de vraag of ik over hen een boek kon schrijven. Die boeken werden in eigen beheer uitgegeven. Toen ik het idee kreeg voor het verhaal van Zandvliet zag ik behalve een goed verhaal ook een businessproject. Ik had geen zin om met de – in mijn ogen – oubollige ingeslapen uitgeversbende te gaan onderhandelen. Als je in die wereld aankomt met een interessant onderwerp, de kansen op een bestseller en 200.000 verkochte exemplaren, beginnen ze schamper te lachen. Ze vragen je ook om terug te komen als het manuscript klaar is. Ondernemerschap is in die sector ver te zoeken. Ik heb vervolgens een clubje mensen en investeerders om me heen verzameld en we proberen nu zelf boeken uit te geven. Flippo en het spel om de knikkers is mijn eerste landelijke uitgegeven boek en het debuut van Story Adventures Publishers.”  

Wat is de ergste tegenslag die u te verduren hebt gekregen tijdens het schrijven van dit boek?
“De eerste 58 pagina’s van het boek vloeiden zo uit mijn vingers, maar daarna stokte het schrijfproces. Ik zat maar in mijn schrijvershuisje in Ermelo te staren naar een scherm. Ik noemde een fictief aantal pagina’s als een van mijn compagnons belde om te vragen naar mijn voortgang. Op een gegeven moment vroegen ze niet eens meer of ik iets geschreven had. Ze voelden wel aan hoe het zat op dat moment. Mijn vriendin zag dit gelukkig en confronteerde me met mijn blokkade. Op dat moment besloot ik dat ik dat huisje moest verlaten. Gelukkig was er verderop in de bossen rond Ermelo een ander huisje vrij. Daar raakte ik in een flow en heb ik het boek af kunnen maken.”

De flippo is populair geweest in zestig landen, dus we hebben een grote buitenlandse doelgroep.

Leendert Jan van Doorn

Hoe ziet een schrijfdag eruit?
“Ik sta om vier uur ’s ochtends op. Na een goede kop koffie en een broodje begin ik soms nog even wat te lummelen. Even kijken met welke pen ik ga schrijven, of ik op de sofa of achter mijn bureau wil schrijven, of ik op papier wil schrijven of toch op mijn laptop – dat werk. Ik heb altijd een aanloopje nodig, maar op dagen dat ik in een flow zit kan ik zo tot een uur of negen ’s avonds doortikken. Al maak ik wel om de paar uur een wandeling door de bossen. Ik bedenk dan de zinnen die in het huisje weer op papier verschijnen. Ik schrijf namelijk snel, maar voordat ik die bladzijde getikt heb, moet ik soms eerst een uur lopen.”

Waar schrijft u mee?
“Ik schrijf met een groene of rode fijnschrijver op een ruitjesblocnote, bij voorkeur een halve millimeter. Het grote voordeel daarvan is dat ik overal kan schrijven waar ik wil: op de sofa, maar ook op een Grieks terras in het zonnetje met tonijnsalade en zo’n zure abominabele Griekse wijn. Het nadeel van het blocnote is wel dat ik de geschreven zinnen soms amper meer kan waarnemen. Er is veel moois verloren gegaan door deze schrijfwijze.”

In het voorwoord van het boek staat dat ‘omwille van de privacy sommige namen in dit boek zijn veranderd’. Waarom heeft u die keuze gemaakt?
“Hans wilde dat graag. Ik wilde de echte namen gebruiken. Hans vond echter dat enkele namen geanonimiseerd moesten worden omdat sommigen zich niet meer konden verdedigen door overlijden. Andere namen zijn bijvoorbeeld aangepast uit juridisch oogpunt, gezien lopende zaken rond het faillissement van Hans.” 

Elk woord van Nescio is raak.

Leendert Jan van Doorn

Hoeveel verdient u hier nou mee?
“Omdat we dit publiceren via onze eigen uitgeverij ligt dit anders dan bij een ‘normaal’ uitgegeven boek. We doen alles zelf: van het schrijfproces tot aan de mediapromotie en de contacten met verkooppunten. Ik heb inmiddels een keer of drieduizend uitgerekend wat we met dit boek kunnen verdienen in een compleet nieuwe branche. We liggen binnen een paar maanden al in alle grote winkels. Als we minder dan 200.000 boeken verkopen, dan zou ik dat een matig resultaat vinden. Naar Nederlandse maatstaven is dat veel, maar omdat het boek leuk en goed genoeg is voor een enorme doelgroep is dit een realistische ambitie. Daarbij, de flippo is populair geweest in meer dan zestig landen, dus we hebben een ongelofelijk bereik bij een buitenlandse doelgroep. Een enorme potentie, dus. Als het toch mislukt, hebben we iets verkeerd gedaan.

“In Nederland en België gaan we dus bij elkaar anderhalf tot twee miljoen euro marge maken. Daar moet nog wel het een en ander af aan kosten – die ruitjesnoteblocs en fijnschrijvers zijn echt niet goedkoop – maar er blijft flink wat over om met elkaar te verdelen.”

Wie zijn uw favoriete Nederlandse schrijvers?
“Ik ben een groot fan van Reve, maar boven alles gaat toch altijd weer Nescio (het pseudoniem van Jan Hendrik Frederik Grönloh, JdC.). Elk woord van die man is raak en eigenlijk doet ieder woord dat ik er verder over zeg daaraan alleen maar afbreuk.”

Tot slot: op het huis van welke schrijver zou u wel een precisiebombardement willen laten uitvoeren?
“Ik ken er eigenlijk maar eentje persoonlijk: Jon Bauer, een Australisch/Engelse schrijver (die in 2011 in ons land debuteerde met Hoeveel regen, JdC.). We schaken samen en zolang ik van hem blijf winnen, mag hij blijven leven. Maar als dat gaat veranderen, zal ik direct contact met je opnemen.” 

Flippo en het spel om de knikkers wordt uitgegeven bij uitgeverij Story Adventures Publishers.