Het is vroeg op een druilerige dag in augustus wanneer we elkaar zien. Nat van de miezerregen wordt uw interviewer onthaald in het Lloyd Hotel in Amsterdam. Carice is kleiner (smaller, fragieler) dan verwacht. Ze draagt haar signature rode lippenstift, een vrolijk okergeel met blauwe blouse, met daarover een donkerblauw vestje met grote gouden knopen, een zwarte broek en cowboylaarzen. Ze gaat op de bank zitten en wil wel een tonic drinken. “Tonic, waarom ook niet. De tien zit in de klok,” lacht ze. “Wat vind je van mijn nieuwe motto: wie iets opkropt, die heeft wat?”

Door het raam komt straatgeluid naar binnen. “Zal ik dat even dicht doen? Het helpt misschien wat.” Ze sluit één van de ramen en gaat weer zitten. Ik vraag hoe het gaat. “Goed, ja. Druk, druk, druk. Dat is zo ongeveer het clicheeste wat je kunt zeggen geloof ik, maar het is wel zo.” Toch kan de persdag haar niet lang genoeg duren, vertelt ze. Ze is zó trots op de film.

“Heb je hem gezien?” Ja, op een maandagochtend, een paar dagen eerder, toen het nog warm en zonnig was. “Op een maandagochtend? En dan Instinct kijken?” Ik knik. “Jeetje, wat een film voor op de maandagochtend.” Ja, het was nogal intens. “I’ll take that as a compliment.” De film gaat, kort gezegd, over psychologe Nicoline (vertolkt door Carice) die op haar werkplek, een tbs-kliniek, in aanraking komt met zedendelinquent Idris (gespeeld door Marwan Kenzari). Ze belanden in een seksueel beladen machtsspel.

Ik moest de junk in mezelf opzoeken.

Carice van Houten

“We wilden echt de vraag onderzoeken waarom we dingen doen die niet goed voor ons zijn,” vertelt Carice. “Nicoline struggelt heel erg met een intimiteitsprobleem en een bepaalde eenzaamheid. Ze gedraagt zich als een junk. Ik moest dus ook de junk in mezelf opzoeken. Daar heeft iedereen in zekere mate ervaring mee, denk ik. De een kan niet stoppen met roken, de ander valt altijd op de verkeerde mannen, enzovoort. Het ging ons niet per se om de omgeving; dat is alleen maar een arena, die tbs-kliniek en die verhouding tussen begeleider en cliënt.”

Halina Reijn regisseerde de film en meent dat ze voor haar regiedebuut altijd al wist dat ze met jou wilde samenwerken. Jullie zijn goed bevriend – schreven ook samen een boek. Hoe was het om met haar samen te werken in deze nieuwe verhouding?
“We zijn beste vriendinnen dus het was niet raar dat we dit samen gingen doen. Het klopt wel in de volgorde van de projecten die we samen ondernemen.
“De eerste dag deden we een soort chemistry-test met de tegenspelers en dan zit de regisseur achter een tafeltje door de camera een beetje mee te kijken. Dat was de eerste keer dat we in die verhouding stonden van elkaar. Dat was in eerste instantie wel gek. We waren er een beetje over aan het giechelen, van ‘moet je haar nou zien, aan de andere kant, terwijl ik hier sta’. Maar op het moment dat we echt begonnen was dat helemaal weg, alsof we nooit anders hadden gedaan. We kunnen elkaar ook heel goed aanvoelen dus op dat gebied zijn we erg aan elkaar gewaagd.”

Het hoofdpersonage in Instinct zit vol innerlijke strijd en tegenstrijdige verlangens. Ze draagt de littekens van misbruik, maar valt tegelijk ook voor zoiets ‘vertrouwds’ als misbruik in haar relatie met Idris. Hoe was het om Nicoline te spelen?
“Ja, Nicolientje… Het was heel intens, omdat het inderdaad geen makkelijk personage is. Het is ook zeker geen komedie, hoewel het absoluut komische elementen heeft. Nicoline is niet per se het allersympathiekste karakter, en dat is natuurlijk tricky als acteur omdat je moet vechten voor je personage. Je moet in ieder geval empathie kunnen opwekken en dat was wel een uitdaging.”

bron: Kris Dewitte

Welke trekjes aan haar vind je niet sympathiek?
“Nou, het is geen makkelijk iemand. Ze is niet zo sociaal, je moet ervan leren houden. Maar naast haar verharde kant heeft ze ook een heel, heel kwetsbare kant. Op de set had ik het idee dat mensen dwars door me heen konden kijken. Dat had ook te maken met de hele atmosfeer; er hing iets magisch in de lucht. Het klinkt heel zweverig, maar ik wás er helemaal. Ik was niet aan het spelen. Ik voelde me heel vrij, heel doorzichtig en heel transparant.”

Hielp het ook dat die draaitijd zo kort was? Jullie hadden 23 dagen om die hele film te draaien.
“Het was wel een soort pressure cooker ja, maar ik heb dat niet echt zo ervaren. Ik had geen stress. Dat is ook te danken aan Halina’s energie. Ze stond als een soort moeder op de set en het helpt als iemand je zo goed kent en je er zo veilig bij voelt.

“Voor een film is het inderdaad wel extreem weinig tijd, 23 dagen. Maar daardoor kom je ook op een soort creatief hoogtepunt. En er was, nogmaals, een soort magische chemie. Op alle departementen; alle neuzen stonden dezelfde kant op. Dat maak je niet zo vaak mee. Ik heb super geweldige ervaringen gehad, maar dit was voor mij wel next level. Het hielp dat er niet zo veel filmlocaties waren. We hebben heel veel op de Bijlmerbajes gedraaid. Dat werd op den duur echt onze veilige bubbel, ironisch genoeg.”

Je speelt vaker een beetje ondoorgrondelijke karakters met een diepe put emoties. Herken je jezelf ook in bepaalde personages die je vertolkt hebt?
“Ja, alleen kan ik niet zo helder duiden welke elementen van welke personages dat precies zijn. Sommige dingen komen zeker dichtbij, maar dat zijn ook gewoon emoties die in mij zitten. Ik ben een heel intuïtieve speler, maar op voorhand ben ik een beetje een muggenzifter. Ik heb héél veel vragen over het script. Ik wil precies begrijpen wat er gebeurt en waarom er iets gezegd wordt. Ik wil precies snappen wat ik moet spelen, en daarna laat ik het gewoon los.”

Op de redactieburelen kwam dit interview ter sprake en zei een collega dat je soms wel een soort sfinx lijkt – een mythisch, wereldvreemd, mysterieus en ongenaakbaar wezen.
“Dat snap ik wel. Ja, ik zou mezelf ook wel als introvert omschrijven. Ik kan heel extravert zijn, maar alleen als ik me veilig voel. Anders ben ik best heel stil.”

Je lijkt ook wel gesloten. Je schermt jezelf af van de wereld. Voorafgaand aan dit interview werd me direct verteld dat ik niets mocht vragen over je relatie met Guy Pearce of over je zoontje Monte (geboren in augustus 2016). En ik zag dat je instagramnaam ‘Leavecaricealone’ is. Waarom is dat?
“Die instagramnaam vond ik grappig. Ik had het een keer gezien bij een actrice waarmee ik werkte. Dat was haar e-mailadres. En toen dacht ik ‘hey, dat vind ik geinig.’
“Ik ben niet zo strikt, maar ik hou wel graag dingen voor mezelf. Zeker als het gaat over mensen die zich niet kunnen verdedigen, zoals mijn partner of mijn kind. Dan denk ik ja, none of your business.
“Het is me helder geworden dat ik dingen die privé zijn, ook echt privé wil houden. Zeker als je een kind krijgt is dat iets heel persoonlijks. Je wereld wordt op een gegeven moment toch wat kleiner, en dat wil je dan beschermen.”

Je laat je zoontje ook nooit zien op foto’s, toch?
“Dat is een ingewikkelde kwestie, want ik heb inderdaad nog nooit een foto van hem gepost en dat is heel bewust. Maar elke dag zie ik ook andere mensen foto’s van hun kind posten en die trots voel ik óók – ik wil hem ook laten zien! Ik heb best wel écht een heel mooi lief kindje gemaakt. Misschien komt het ooit. Ik weet nog niet zo goed hoe ik me daartoe moet verhouden. Hij heeft er ook niet om gevraagd. Aan de andere kant kan het ook zo zijn dat hij later boos zegt ‘mama, waarom heb je geen foto’s van me gepost?’. Tot nu toe denk ik: ik laat het even zo.”

In een interview met Harper’s Bazaar uit 2017 meende je het moeilijk te vinden nog uit de kleren te gaan op beeld, zeker na de bevalling en met een leeftijd van 40+. Op je Instagram zie ik regelmatig workout posts. Hoe zit je nu in je vel?
“Dat niet meer uit de kleren willen gaan heeft zeker een ijdele achtergrond. Ik ben wat ouder en ik voel me daar niet per se meer prettig bij. Niet dat ik het ooit echt leuk vond om te doen, maar ik was ook wel vrij naïef in, denk ik. Ik ben ook redelijk vrij opgevoed. Ik zie naaktheid niet per se als iets seksueels. Met terugwerkende kracht denk ik wel eens, tja, waarom was het eigenlijk zo makkelijk om uit de kleren te gaan? Waarom heb ik daar niet bij stilgestaan?”

bron: Kris Dewitte

Ook in Instinct speelt seksualiteit een grote rol. De kracht ervan, en dat je er mee kunt manipuleren. Dat Nicoline ineens een jurkje aantrok en met een andere man ging flirten, bijvoorbeeld. In andere personages die je vertolkt hebt zit dat ook.
“Maar er zijn wel verschillen. Bij Game of Thrones was het helemaal verweven in het karakter van Melisandre. Het was echt een wapen. Bij Nicoline is die seksualiteit juist heel onhandig. Ik denk ook niet dat ze echt weet wat intimiteit en seksualiteit zijn, het is een beetje een blurry gebied – heel rommelig. Je ziet bijvoorbeeld een vrijscène tussen haar en een potentiële kandidaat, een hele leuke vent waar je haar eigenlijk liever mee ziet, maar ze durft hem letterlijk niet aan te kijken, terwijl hij steeds vraagt om oogcontact. Ze durft het niet.”

Wil je na het succes van Brimstone en Game of Thrones ook meer internationale rollen gaan aannemen, of blijf je op eigen bodem?
“Het ligt er aan wat de rol is. Toen Zwartboek internationaal gezien werd heb ik heel bewust niet mijn koffers gepakt om naar Hollywood te vertrekken. Zo ben ik niet. Ik mis ook een bepaald soort ambitie, merk ik. Ik ben een beetje lui. Ze komen me maar halen. Ik wil niet gaan dwepen met mezelf. Zeker nu ik een kind heb, moet het het echt waard zijn om van huis te zijn. En, bovendien, ik wil gewoon zijn waar goede rollen te spelen zijn voor mij, rollen waar ik mijn tanden in kan zetten. Rollen als in De gelukkige huisvrouw, Komt een vrouw bij de dokter en Instinct. Dat is waarom ik ooit dit vak ben gaan doen. Als dat hier opdroogt ga ik wel ergens anders heen.”

Grappig dat je dat zegt. Martin Koolhoven, waar je ook regelmatig mee gewerkt hebt en met Suzy Q in 1999 zelfs een debuut mee hebt gedraaid, heeft laatst in dit blad nog gezegd dat er in Nederland juist heel weinig filmliefde is.
“Ik snap wel wat hij zegt. Ik heb ook gewoon mazzel gehad met de paar geweldige rollen die mijn kant op zijn gerold. Het is inderdaad niet zo dat er op elke straathoek een goed script ligt en er zijn ook een boel rollen in Nederland die ik niet doe omdat het herhaling zou zijn. Het is niet zo dat ik constant maar moet acteren, want ik heb ook een hele erge haat-liefdeverhouding met dit vak.”

Ik zie ineens dat je een tattoo hebt, op je pols!
“Dat klopt, die is nieuw. Ik dacht niet dat ik ooit iemand zou zijn met een tatoeage. Mensen vinden het ook een beetje atypisch van me, geloof ik. Ze zijn een beetje geschrokken. Nou ja, geschrokken, het is niet alsof ik een hele sleeve heb. Sommige mensen zagen het ook wel aankomen. Ik was wel tattoo curious. Dit is ook maar heel klein, je kan het nauwelijks lezen.”

Het is een tattoo van één klein woordje, in een soort typmachinelettertype, over de lengte van haar pols: ‘Blue’. Waar staat het voor?
“Ehhh… Het heeft te maken met mijn lievelingsplaat van Joni Mitchell, het is mijn lievelingskleur en ik ben het vaak.”

Bij thuiskomst zoek ik de plaat Blue van Joni Mitchell op. De eerste paar zinnetjes van de lyrics zijn te opvallend om niet te delen en sluiten het interview, dat uiteindelijk 26 minuten en 23 seconden duurde, mooi af:

Blue
Songs are like tattoos
You know I’ve been to sea before
Crown and anchor me
Or let me sail away

Instinct is vanaf 3 oktober in de bioscoop te zien.