Spring naar de content
bron: ANP ROYAL IMAGES FRANK VAN BEEK

Spinvis: ‘We weten helemaal niets over het meisje met de parel’

Het Mauritshuis heeft enkele bekende artiesten gevraagd een nummer te schrijven over een kunstwerk des huizes. Als eerste: Spinvis – over Meisje met de parel. Wij spraken hem kort over zijn keuze, en zijn nieuwe album.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Tristan Theirlynck

Spinvis – nom de guerre van muzikant Erik de Jong – zit midden in de afrondingsfase van zijn nieuwe plaat, die volgend jaar uitkomt. Toch vond hij de tijd om het nummer Parel, over het beroemde schilderij van Vermeer, te schrijven voor het Mauritshuis. Met een poëtische tekst en een haast pulserend kamerkoor zet Spinvis de mystiek en pracht van Meisje met de parel om in muziek.

Naar aanleiding van Parel (vanaf vandaag te vinden op Spotify) bellen wij De Jong in de vroege morgen. Hij heeft het druk met voorbereiding van zijn optreden, maar neemt graag een korte pauze.

“Ik ga het vanavond (donderdag 21 november – TT) spelen in het Mauritshuis. Als ik een nieuw liedje heb, dan zit het nog niet in mijn motorische geheugen. Als het goed is doet je mond het vanzelf – in dat stadium zit het nog niet. Ik ben de hele dag aan het oefenen met de tekst. En dan nog, je kan de tekst wel zingen, maar je moet erbovenuit stijgen. Eigenlijk moet je het duizend keer zingen voordat het in dat stadium zit.” Lachend: “Maar ja, dat hoort erbij.”

Abboneer op een lidmaadschap

Flinke korting op een digitaal jaarabonnement

Sluit nu voordelig een abonnement af en maak kennis met de journalistieke kracht van HP/De Tijd. (Op elk moment opzegbaar.)

Word abonnee

Spinvis zit momenteel tussen projecten in. Zijn laatste album, Trein Vuur Dageraad, stamt alweer uit 2017, en fans wachten dorstig op de nieuwe plaat, die volgens Spinvis ‘ergens in de zomer in 2020’ uitkomt. Waarom neemt hij de tijd voor het Mauritshuis?

“Nou, ik vind het heel interessant. Het is niet gezegd dat als je twee kunstvormen op elkaar stapelt, dat je dan noodzakelijkerwijs meer – een plus – krijgt. Ik word weleens gevraagd of ik bijvoorbeeld poëzie op muziek wil zetten, maar het is maar zelden dat dit iets oplevert dat daadwerkelijk méér is dan het origineel. Ik wil echter altijd wel een poging doen.

“Met die schilderijen – ik kreeg een rondleiding door het museum en toen had ik al snel het idee dat ik een portret moest kiezen. Mijn liedjes gaan namelijk altijd over mensen. Meisje met de parel is een van de beroemdste.”

Het meisje op het schilderij was niet bedoeld zo beroemd te worden als ze is.

Spinvis

De keus voor Meisje met de parel lijkt een beetje makkelijk. Een onbekend schilderij van een anonieme schilder was uitdagender geweest, misschien unieker.

“Dat vond ik ook hoor. Ik heb erover getwijfeld iets minder bekends te kiezen. Maar de minder bekende schilderijen zijn alleen in het Mauritshuis te zien. Meisje met de parel is een icoon, dat is over de hele wereld verspreid.

“Wat ik aan het schilderij zo bijzonder vind is namelijk niet eens het schilderij zelf; maar dat je het gezicht van het meisje in de giftshops ziet; op paraplu’s, boeken, op puntenslijpers en koelkastmagneten. Haar gezicht gaat de hele wereld rond. Andy Warhol zei het al: ‘Het is niet zozeer het origineel als het icoon’.

“Dat meisje was helemaal geen beroemdheid. Ze was een tronie, daar komt ook het woord tronie vandaan – een soort model. Net als de bedelaar, of de huishoudster. Ze was niet bedoeld om zo beroemd te worden als ze is. En we weten helemaal niks over dat meisje. Dáár wilde ik een liedje over maken.”

Exterieur van het Mauritshuis
bron: ANP BART MAAT

Het is aanvankelijk onwennig, een interview met Spinvis. Het gevoel dringt op dat elk moment de band kan opzwellen, dat je blijkt midden in een a capella Spinvis-album te zitten. Zijn stem klinkt nagenoeg precies als de praatzang op de platen; zacht en teder, alsof een fluwelen handschoen over je trommelvlies aait – alleen de cadans van een nummer mist, zijn praten is iets gehaaster.

Het zachte en poëtische van Spinvis staat in sterk contrast met de andere opgetrommelde muzikanten. Na Spinvis zullen zangeres Merol – bekend van de onwaarschijnlijke, feministische hit: Houd je bek en bef me – en Harry Jekkers, cabaretiér en schrijver van ADO Den Haag-dweepnummer Oh Oh Den Haag, een poging wagen. Een divers gezelschap.

“Ja, ze hebben heel kleurig geplukt. Dat vind ik heel goed, ook dapper, van de organisatie. Er komen nog meer artiesten, maar die mag ik niet noemen. Uiteindelijk is het doel om zo veel mogelijk mensen in het Mauritshuis te krijgen – nieuw, of ander publiek. Dat lukt zo wel.”

Als ik schrijf, dan verdwaal ik. En god weet waar ik terechtkom.

Spinvis

Werken in opdracht strijkt veel muzikanten tegen de haren in, de creativiteit wordt namelijk beperkt wanneer de inspiratie maar uit één bron mag komen, in plaats van uit het grote niks.

“Dat is zo. Als ik normaal schrijf, dan verdwaal ik. En god weet waar ik terechtkom. Ik ga net zo lang stoeien met niks, of een zinnetje, tot ik een haakje heb, waar ik mijn associaties en denkbeelden aan kan hangen. Dan gaat het uiteindelijk over veel meer dan het schilderij.

 “Ik geef haar dus alle namen die ik kan bedenken. Die namen zijn een spiegel, als je iets een naam geeft dan geef je in feite jezelf een naam dat is het.”

Over de vraag of het nummer op de aankomende plaat zal verschijnen denkt Spinvis een tijdje na.

“Dat zat ik me nou nét af te vragen. Ik ben nog van de oude stempel: ik denk nog in albums. De nummers horen bij elkaar. En het album is bijna af, dat komt volgend jaar uit, ergens in de zomer, ik ben nu bezig met nadenken over de volgorde. Parel is natuurlijk op een andere manier geboren, die hoort er niet bij. Maar ik zie toch wel iets. Het nummer is met het Nederlands kamerkoor opgenomen, en dat is een kleur die ik nog niet had op de plaat. Ik moet natuurlijk wel kijken of het niet vloekt.”

Voordat hij ophangt draagt Spinvis nog een deel van zijn lied op uit het hoofd. Hij moet tóch oefenen. Wanneer hij voordraagt, verdwijnt het gehaaste uit zijn stem, en keert de cadans van het lied terug. A capella:

Ik noem je vogel
Ik noem je raadsel
Je zag de lente op het strand
De paarden op het land
Ik noem je fabel
Ik noem je regen
Ik noem je lichtjaar
Na alles wat er is gezegd
Noem ik je hier en nu en echt
En onbereikbaar.

Spinvis presenteerde Parel gisteren in het Mauritshuis, vanaf vandaag is het nummer te beluisteren via Spotify en Mauritshuis.nl/spinvis