Spring naar de content
bron: ANP/Kippa

Vriend & vijand over Arjen Lubach: ‘Tv, schrijven, of muziek, hij kan het allemaal’

Arjen Lubach stopt met het ongekend succesvolle Zondag met Lubach. Althans, dat schrijft hij in zijn boek Stoorzender dat woensdag is uitgekomen: hij wil op het hoogtepunt stoppen. Wij spraken vriend & vijand over Homo Universalis Lubach: “Hij is heel erg gesloten en geeft weinig van zichzelf prijs. Hij is mysterieus.”

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën: door Astrid Theunissen

(Dit artikel is eerder verschenen in het zomernummer van HP/De Tijd, 2017)

‘Zodra Zondag met Lubach is afgelopen, gaat Arjen met muziek aan de gang. Zijn hart ligt bij de dancemuziek. Vorige zomer zette hij een reeks vlogs online waarin je hem in een strandhuisje op Vlieland of ergens samen met Sacha Harland lekker zag pingelen achter een laptopje. Hij zette ook een filmpje op Youtube waaruit bleek dat hij en Sacha het dj-duo The Galaxy vormden. Ze hadden toen al een jaar opgetreden met van die lapjes voor hun gezicht. Gewoon om te trollen, denk ik. In de dancewereld is het een veel gespeeld spelletje om niet te zeggen wie je bent.

Abboneer op een lidmaadschap

Flinke korting op een digitaal jaarabonnement

Sluit nu voordelig een abonnement af en maak kennis met de journalistieke kracht van HP/De Tijd. (Op elk moment opzegbaar.)

Word abonnee

“Dat spelletje speelde hij twee zomers geleden ook. Toen hoorde ik Justified, echt een lekker dancenummer met een goede discovibe en zo’n pianootje uit de jaren zeventig. Heel cool, maar het was onbekend wie de track had gemaakt. Omdat ik het gek vond om het nummer op de radio te draaien zonder te weten wie de maker was, ging ik googelen en vond ik op muziekstreamingsite Deezer de credits. ‘A. Lubach’ stond er. Toen ik hem in een uitzending belde, verklaarde hij dat hij niet onder zijn eigen naam die plaat wilde uitbrengen, omdat hij presentator was en niet zo’n soapie wilde zijn die ook dj wordt. Inmiddels is hij dj en de muziek van The Galaxy is echt moddervet. Als je er oppervlakkig naar luistert, denk je: wat is dit voor herrie, want het klinkt vrij hard en rauw. Maar er zitten creatieve laagjes en slimme stukjes in, waardoor de muziek tegelijkertijd heel melodieus en emotioneel is.”
Domien Verschuuren, radio-dj voor BNN op 3FM

“De muziek van The Galaxy heeft voor mij een hoog storytelling-gehalte door de filmische invloeden, zoals aanzwellende geluiden van een synthesizer om spanning op te wekken. Die sound combineren Arjen en Sacha met trap, bass en hardstyle en dat zorgt voor een uniek, vernieuwend geluid in de scene. Hun muziek springt eruit. The Galaxy valt op.

“Arjen en Sacha hebben deze zomer bijna elk weekend shows gepland staan, variërend van cross-overfestivals tot puur dance-georiënteerde events. Soms draaien ze in een nachtclub voor driehonderd mensen, soms staan ze voor duizenden op een festival, in Nederland, maar ook in het buitenland. Ze zijn populair in Duitsland en half juni stonden ze drie dagen achter elkaar in China: in Zhengzhou, Nanning en Guangzhou.

“Arjen en Sacha draaien samen, waarbij Arjen meestal degene is die op dat podium MC’t, het publiek opzweept. Je merkt dat hij gewend is om een microfoon vast te houden. Arjen is een performer. Hij staat daar enthousiast, energiek en zelfverzekerd.”
Nordin Cornelia, agent The Galaxy

Arjen heeft altijd de noodzaak gehad om te vermaken of iets te vertellen.

Joost Lubach, broer

“Toen Arjen en ik elkaar tien jaar terug ontmoetten – hij had destijds een relatie met mijn zus – ontdekten we vrij snel dat we allebei een passie hadden voor muziek en muziek produceren. Hij maakte nummers – al was het achter gesloten deuren – en ik produceerde muziek en draaide in clubs. Ook toen de relatie tussen Arjen en mijn zus voorbij was, hielden we contact. Als ik een nieuwe mixtape had gemaakt, liet ik het Arjen horen. En had hij iets geproduceerd, dan stuurde hij dat naar mij op.”
Sacha Harland in De ondernemer, 15 maart 2017

“Dat creatieve zat er altijd al in. Hij had vroeger ook een keyboardje met een opnamefunctie. Arjen heeft altijd de noodzaak gehad om te vermaken of iets te vertellen.”
Joost Lubach, broer, Brandpunt, 7 februari 2017

“De familie Lubach was onze eerste buur hier in de Molenstreek in Lutjegast. Toen Arjen op de lagere school zat, maakte hij een paar keer per jaar een krantje, De Molenstreker, samen met zijn vriendinnetje Jessica Donker, dat verderop woonde. Ik heb nog een paar van die krantjes bewaard, want er stonden leuke dingen in.

“De tekst ging meestal over de mensen van de pakweg vijf, zes huizen bij ons in de buurt. Dan schreven ze dat tante Riekje – dat was ik – een nieuwe eethoek had gekocht, dat haar jongste dochter ging trouwen en het stil zou worden bij ons in huis. Voor elke bewoner maakten ze ook een liedje. Voor mijn man Leo ging dat over zijn ‘duifjes’, omdat hij houtduiven hield. Het was een echt krantje van wel zes gekopieerde bladzijden met de datum erop en naast die verhaaltjes en liedjes was er de moppenrubriek ‘Het lolletje!!!’, een ‘kwis’ en het weer – dan schreven ze iets als: ‘Boven dat huis verschijnen wolkenvelden.’ De prijs stond er ook op. Dat was in het begin, toen ze nog alles met de hand schreven, een kwartje. Op den duur werden die aan elkaar geniete velletjes getypt en kostte een krant één gulden vijfentwintig. Naarmate ze ouder werden, hadden ze meer zakgeld nodig natuurlijk.

“Arjen was een guitige jongen en actiever dan zijn oudste broer Rense. Arjen bouwde hutten, Rense was meer een studentje. Die leek op zijn vader, een hoogleraar, en is advocaat geworden. Op Joost, de jongste, kon ik geen peil trekken. Arjen leek op zijn moeder, uiterlijk en ook qua karakter. Arjen is altijd de meest creatieve geweest van de drie.”
Riekje van der Velde-Poelman, voormalige buurvrouw in Lutjegast

“Een prachtkerel met een geweldige carrière. Meer kan ik niet melden. Het is erg lang geleden.”
Kor van der Velde, voormalig basisschoolleraar van Lubach in Lutjegast

“Hij was assistent-havenmeester in 2001 of 2002. Het was een vakantiebaantje van zes of acht weken. Ik geloof dat hij hier kwam via zijn nichtje Lieneke Lubach, dat hier op kantoor werkte. Onze assistenten moeten bootjes wegbrengen, controleren of boten wel hebben betaald en rommel uit het water vissen. Arjen vond het wel leuk volgens mij. Het is een leuk baantje natuurlijk, een beetje werken en dan stappen op Vlieland. Hij had er alleen een hekel aan om dooie vogels uit het water te vissen, meeuwen en zo. Ik vond het wel een geinige knul, maar hij sprong er niet echt uit.”
Cornelis de Jong, havenmeester Vlieland

Arjen Lubach tijdens de presentatie van het Net5-programma De wereld rond in 6 stappen in Hotel Andaz te Amsterdam, 2016

“Ik herinner me nog de eerste keer dat ik Arjen zag. Hij was heel erg gesloten en gaf weinig van zichzelf prijs. Maar hij was ook mysterieus. Dat vond ik toen wel heel interessant. (–) Ik werd gegrepen door hoe goed hij schreef. Hij is echt een nachtdier en een heel slechte slaper, dus we schreven elkaar nachtelijke mails. Dat was een soort entertainment per mail.”
Janine Abbring, eindredacteur Zondag met Lubach in Brandpunt, 7 februari 2017

“Het was een warme dag in de zomer van 2003 toen Arjen Lubach mijn leven in stormde. Hij had de hoogste grapdichtheid die ik tot dan toe had meegemaakt – dat zegt wellicht meer over de mensen met wie ik omging dan over hem – en hij gebruikte mijn voornaam nogal onverwacht in een zin (‘Misschien wil Martine wel mee op een dropping?’). Ik besloot op dat moment dat we vrienden zouden zijn. Nog diezelfde avond bleek dat hij dat ook had besloten, want zijn berichtenstroom aan mij was begonnen.

“We mailden en sms’ten met een griezelige frequentie. Nu, bijna tien jaar later, is hierin niets veranderd, behalve dat het niet meer griezelig is. (–) Enkele jaren voor die eerste ontmoeting maakte hij samen met Janine Abbring een parodie op Stan van Eminem met de titel Jelle. Voor deze nummer 2-hit bedacht hij ook zijn pseudoniem Slimme Schemer, een krakkemikkige vertaling van het pseudoniem van Eminem: Slim Shady. (–) De eerste keer dat hij bij mij thuis op de bank zat, vroeg ik hem wat hij wilde drinken en waarom hij toch zo’n bekende kop had. Schoorvoetend bekende hij een topveertigartiest geweest te zijn.

‘Wat ben je nog meer geweest?’ vroeg ik hem. De lijst was lang: havenmeester op Vlieland, taxichauffeur, telemarketeer, pizzakoerier en op dat moment was hij nog radioproducer bij een avondprogramma van Giel Beelen.”
Martine de Jong, artdirector Zondag met Lubach, de Volkskrant, 2 januari 2013

“In dat nummer Jelle werd de toenmalige zanger van De Kast, Syb van der Ploeg, op de hak genomen. Syb deed precies wat je niet moet doen als er een persiflage op je wordt gemaakt: hij werd boos. Hij dreigde geloof ik zelfs met een rechtszaak en als dat niet zo was, dan wist Arjen je wel het idee te geven dat die rechtszaak in de lucht hing. Arjen begrijpt het spel heel goed. Mede door de boosheid van Syb is die plaat een hit geworden.”
Giel Beelen, radiopresentator, dj

“Zijn toenmalige management zat destijds te hameren op een rechtszaak. Syb heeft zelf geen behoefte om er nog iets over te zeggen.”
Froukje Kits, MBN Producties, namens Syb van der Ploeg

Hij probeerde in zijn eentje nachtjock te zijn, maar dat werd ’m niet echt. Misschien omdat hij moeilijk te vatten is.

Giel Beelen

“We maakten elke avond radio van acht tot tien; later volgde het wekelijkse programma op vrijdag. Het was een toptijd. We hebben enorm veel plezier gehad. Arjen was altijd bezig om het programma leuk te maken met gekke tunetjes en kronkels. Anders dan veel collega’s begreep hij mijn liefde voor wansmaakplaatjes. Wij vonden het lachen om Bonnie St. Claire uit te nodigen in ons programma. Toen Bonnie tijdens die uitzending hartstikke bezopen bleek en boos wegliep omdat ik haar aansprak op haar dronkenschap, sprong Arjen meteen op en ging met zijn mobiel achter haar aan. Omdat hij begreep dat het alleen al leuk was om haar voetstappen te horen. “We hebben enorm zitten keten. Vorig jaar heb ik hem uitgenodigd om, for old times’ sake, samen een programma te maken. Zat er een vrouw in het nieuws die haar beklag deed over een hobbelige weg. Hij maakte van dat gesprek ter plekke een remix. ‘Hobbel de bobbel.’ Geweldig. Dan zie je hem genieten.

“Hij heeft het ook een tijd in zijn eentje geprobeerd, als nachtjock. Maar dat werd ’m niet echt. Misschien omdat hij moeilijk te vatten is. Hij is geen standaardpersonality die je als luisteraar meteen kunt plaatsen, en vooral ’s nachts moet je een band kunnen smeden met de luisteraars. Bovendien was hij in die tijd al met veel andere dingen bezig, zoals zijn eerste boek.”
Giel Beelen

“Schrijven alsof je op je praatstoel zit, is een kunst. Lubach is haar niet machtig. Al te vaak mondt zijn nonchalance uit in kreupele kletspraat. (–) Lubach wil maar niet leuk worden. ‘Een geluid kan zowel hard als zacht zijn, afhankelijk van de omgeving waarin het klinkt. Iets is herrie of onverstaanbaar, maar toch even luid.’ Dit is niet alleen niet leuk, maar ook geen Nederlands.”
Arjan Peters, literair recensent, de Volkskrant, 25 augustus 2006

“Arjens debuut Mensen die ik ken die mijn moeder hebben gekend had nog niet het niveau van zijn laatste roman, maar hij was ook pas 26 toen hij debuteerde. Hij had toen wel al een heel eigen toon. Dat hij kan schrijven en gevoelens goed kan verwoorden, werd duidelijk met de publicatie van Magnus in 2011. Dat is een geweldig boek over een verloren jeugdliefde. Hij heeft er de Dioraphte Jongerenliteratuur Prijs mee gewonnen.”
Willemijn Lindhout, redacteur Uitgeverij Podium

“Ik heb Arjen ontmoet op een borrel bij Uitgeverij Podium. Daar vertelde ik hem dat ik zijn boek Magnus vond lijken op het werk van de Noorse Johan Harstad, een van mijn favoriete auteurs. Van die opmerking ging Arjen heel blij kijken, want het bleek zijn favoriete schrijver. Sindsdien zijn we bevriend. Arjen voelt grote verwantschap met Harstad. Het is een leeftijdsgenoot en hij herkent de sfeer en gevoel in Harstads boeken. Ze delen het levensgevoel dat je alles alleen moet doen en een grote eigen verantwoordelijkheid hebt. Daarnaast is Harstad net als Arjen een multitalent. Hij werkt ook als grafisch ontwerper en beoefent als schrijver veel verschillende genres. Arjen heeft naast zijn drie romans een thriller geschreven, IV. Daar ben ik als redacteur in de laatste fase bij betrokken geweest. Het was een boek met een knipoog.”
Edith Vroon, freelance redacteur en boekverkoper

“Die thriller was een experiment. Hij deed het puur om te kijken of hij het kon, een thriller schrijven, omdat er altijd wordt gezegd: je kunt altijd nog thrillerauteur worden. Hij kon het. Hij won er de Crimezone Debuutprijs mee en de Duitse pers schreef dat IV beter was dan De Da Vinci code. Toen de midprice-editie uitkwam, wilde hij een nieuw einde schrijven. IV gaat over koning Willem IV ofwel Willem Alexander; het einde was ingehaald door de actualiteit. Willem Alexander was intussen gekroond. Dat vond Arjen suf, vandaar zijn voorstel voor een nieuw slot. Ik had het nog nooit gehoord, een auteur die een nieuw einde schrijft, maar vond het een leuk idee. Ook commercieel gezien. Het was een argument waarmee we boekhandels konden overhalen om de nieuwe editie te bestellen.”
Willemijn Lindhout

Arjen weet bijzonder goed waar hij het over heeft en hij weet die kennis over te brengen op zijn publiek.

Floris Müller, secretaris van het Republikeins Genootschap

“We hebben Arjen Lubach in 2015 uitgeroepen tot Republikein van het Jaar omdat hij met zijn op het eerste oog onschuldige vermaak in staat is om de achterhaaldheid van het systeem, die van de monarchie, op de kaart te zetten. Zijn actie om zichzelf in Zondag met Lubach uit te roepen tot Farao der Nederlanden was buitengewoon sterk. Hij deed dat naar voorbeeld van koning Willem I, die zichzelf tot koning uitriep, waardoor wij als Nederlanders zijn opgezadeld met deze monarchie, waarin nog steeds via overerving aanspraak wordt gemaakt op de titel.

“Lubach is niet alleen geestig en creatief, maar weet ook bijzonder goed waar hij het over heeft. Hij weet die kennis over te brengen op zijn publiek, en hen te enthousiasmeren. Binnen de kortste tijd had hij de benodigde handtekeningen bij elkaar voor zijn burgerinitiatief om de titel Farao der Nederlanden op de agenda te krijgen in de Tweede Kamer.”
Floris Müller, secretaris van het Republikeins Genootschap

“Ik heb het burgerinitiatief in ontvangst genomen en heb er ook wel om kunnen lachen. Verder heb ik er niets aan toe te voegen.”
Helma Neppérus, oud-Tweede Kamerlid VVD

“De titel farao is geen publieksrechtelijke titel of functie en de Kamer gaat niet over de toekenning van feesttitels.”
Commissie voor Verzoekschriften en Burgerinitiatieven, 5 april 2017

“Door die actie is de aanhang voor de monarchie een stuk minder vanzelfsprekend. Mensen denken door dit soort inhoudelijke programma’s meer na.”
Floris Müller

“Dat is wel zijn hoofdtalent: hij kan op een grappige manier een goed, duidelijk inhoudelijk betoog houden, ook sluitend. (–) Eigenlijk zit je elke zondag naar een grappige jurist te kijken.”
Joost Lubach, Brandpunt

Arjen Lubach overhandigt de petitie van het burgerinitiatief ‘Farao der Nederlanden’ aan de Tweede Kamer
Arjen Lubach overhandigt de petitie van het burgerinitiatief ‘Farao der Nederlanden’ aan de Tweede Kamer

“Neem het item van vorige week over het schimmenspel en de belangenverstrengeling rond het Groningse gas. Het was ontluisterend wat het programma aantoonde.”
Angela de Jong, tv-recensent AD, 7 februari 2017

“Hij is slim, een snelle denker die snel verbanden legt. Hij is ook ad rem, maar hij denkt alles heel goed door. Hij begint niets in het wilde weg, weet goede mensen om zich heen te verzamelen, staat open voor kritische noten, maar heeft zelf duidelijk voor ogen hoe hij het wil hebben – wanneer het een boek betreft tot het omslag aan toe.”
Edith Vroon

“We hebben 27 varianten van het omslag doorgenomen. We wilden het boek alleen de wereld in sturen als het was zoals we het wilden, zoals jij het wilde. Jij was heel stellig. Ik hoop echt dat je dit nu mooi vindt.”
Joost Nijssen, uitgever Podium, tegen Lubach tijdens de boekpresentatie van Magnus

“Hij is een enorme controlfreak. Hij bemoeit zich op alle fronten met alles, alles, alles, met de temperatuur in de studio en hoe het applaus moet klinken. De inloopmuziekjes maakt hij zelf.”
Janine Abbring in Brandpunt, 7 februari 2017

“Arjen weet, mede door zijn televisiewerk, hoe hij een product moet maken. Hij weet wat werkt en hoe je iets presenteert, ook op sociale media. Over alles is nagedacht. Arjen en Sacha zijn niet twee gasten die snel even een track in elkaar zetten. Er zit veel tijd in.”
Domien Verschuuren

Zondag met Lubach is in aanleg een geslaagde kloon van The Daily Show. Toen het de Nipkowschijf won, was het niet af, niet gevaarlijk genoeg.

Michael Schaap, televisiemaker, regisseur

“Als hij iets doet, doet hij het goed. Dat is Arjen in een notendop. Zet hij een filmpje op Youtube over de bekendmaking van de mensen achter The Galaxy, dan is het een fucking goed filmpje. Ik vind de muziek van The Galaxy oprecht heel goed.”
Giel Beelen

“Goeie gozer, goeie maker. Een multitalent. Echt: petje af voor zijn programma. In aanleg een geslaagde kloon van The Daily Show. Ik kijk graag naar Zondag met Lubach en moet er soms onbedaarlijk om lachen. Mijn gedachte als televisieprofessional was vorig jaar, toen wij allebei genomineerd waren voor de Nipkowschijf, dat zijn programma nog niet helemaal af was. Het kon meer bijten. Het was nog niet gevaarlijk genoeg. Ik vond dat ons programma De Hokjesman op dat moment wel af was, maar ik gunde Lubach die prijs van harte. Meteen na de uitreiking heb ik met een gebroken arm nog met Arjen gekungfud. Daar kwam Thomas van Luyn ooit mee. Die zei: ‘We gaan kungfuën,’ en schakelde zijn netwerk in. Daar zat Arjen ook bij. Ik ga nu niet zeggen of Arjen goed was in kungfu. Hij is er iets eerder mee opgehouden dan wij, dat wel. Hij is heel lief natuurlijk. Ik ben wellicht wat agressiever. Het verbaast me overigens niet dat weinig mensen uit zijn directe omgeving willen meewerken. Arjen is zeer gesteld op zijn privacy en selectief in zijn vriendschappen.”
Michael Schaap, televisiemaker, regisseur

“We hebben ooit geprobeerd om een relatie aan te gaan, maar dat was gedoemd om te mislukken. Arjen is niet echt geschikt voor relaties. (–) Hij vond het gezellig als ik langskwam bij hem thuis, maar dan kwam het erop neer dat ik beneden in zijn woonkamer zat te werken en hij op zijn zolderkamer dance maakte.”
Janine Abbring, Nieuwe Revu, 10 juni 2015

“Het is denk ik niet echt een losbol. Hij neemt zichzelf in acht, maar dat moet ook wel, want als hij een avond aan de zwier gaat, mist hij drie actualiteitenprogramma’s waar misschien wel iets mee te doen is, en dat is zonde.”
Edith Vroon

“De kijkcijfers stegen door naar een voor NPO 3 ongebruikelijk gemiddelde van rond het miljoen. De invloed van de filippica’s van Arjen Lubach op de verkiezingen laat zich moeilijk meten, maar was zeker aanwezig. Er waren viaducten, zelfs in Venlo, waarop de hashtag #hoedan was overgenomen: de vraag aan Geert Wilders hoe hij dacht zijn radicale plannen in de praktijk te kunnen brengen. En dan was er de app Kamergotchi, waarmee je een lijsttrekker kon verzorgen en voeden, of juist niet. Het was een van de vele voorbeelden van zinvol gebruik van nieuwe media als aanvulling op een lineair televisieprogramma. Toen Arjen Lubach samen met Edo Schoonbeek de zogeheten Rapservice begon voor Koefnoen (AVRO), was dat ook echt helemaal nieuw voor televisie.”
Hans Beerekamp, NRC Handelsblad, 3 april 2017

Arjen Lubach tijdens het Lezersfeest, Rotterdam 2013 ARIE KIEVIT/ANP

“Hij doet verrassende dingen. Hij hecht waarde aan zijn creatieve vrijheid en wil veelzijdig blijven. Ik denk dat die veelzijdigheid zijn grootste talent is, want of het nu tv, schrijven of muziek is, hij kan het allemaal.”
Willemijn Lindhout

“Hij ziet iets, hij denkt: dat vind ik gaaf, dat wil ik ook kunnen, en gaat dat proberen. Dat is een grotere drive dan zich aan de buitenwereld willen bewijzen.”
Janine Abbring, Brandpunt

“Ik vind hem best wel een genie. Een homo universalis, en een toffe gast. Als hij in de ruimte is, laat hij iets sprankelen.”
Giel Beelen

“Zijn muzikale talent is jaloersmakend. De muziek van The Galaxy valt momenteel onder een van de heetste genres. Het is niet zo dat Arjen uit commercieel oogpunt meelift op die stroming. Zeker niet, want het is geen muziek waarmee je de Ziggo Dome vijf avonden op rij uitverkoopt. Snel cashen is voor hem niet nodig, als je bedenkt waarvoor hij allemaal wordt gevraagd en wat hij doet. Alles wat hij aanraakt, wordt goud, of ten minste zilver.”
Domien Verschuuren

GEEN GEHOOR

“Ik heb er geen behoefte aan. Ik probeer me hard te concentreren op mijn huidige taken.”
Pieter Jouke, met Lubach mede-oprichter van comedycollectief (en website) Buro Renkema

“Ik heb je verzoek aan Patrick voorgelegd, maar hij gaat hier niet aan meewerken.”
Gert-Jan Hartlief, namens Patrick Lodiers, die samen met Lubach De Nieuwste Show presenteerde

“Nee. Sorry.”
Micha Wertheim, cabaretier

“Ik doe nooit mee aan dit soort dingen.”
Thomas van Luyn, cabaretier

“Sacha wil helaas niet meedoen.”
Nordin Cornelia, agent van The Galaxy, namens Sacha Harland, die met Lubach dj-duo The Galaxy vormt

“Ik heb niets HP’erigs te melden over hem. Met verschrikkelijk aardig en behoorlijk slim verkoop je geen blaadjes.”
Erik Noomen, journalist, redacteur van Lubachs roman Magnus