Ton van Dijk (1943 – 2021): participerend chroniqueur van het misdaadmilieu
Afgelopen maandag overleed op 77-jarige leeftijd journalist Ton van Dijk. Hij was al geruime tijd ziek. Van Dijk was tijdens zijn rijke carrière onder meer oud-hoofdredacteur van Panorama en Nieuwe Revu, maar was vanaf 1975 tot heden ook redacteur en medewerker van de Haagse Post en HP/De Tijd. Daan Dijksman haalt herinneringen op aan zijn kleurrijke collega. "Ton was niet alleen verslaafd aan gekkigheid, maar ook aan grondigheid."
Het is een wonderlijke coïncidentie dat Ton van Dijk overlijdt in de juniweek dat er bij Uitgeverij Nieuw Amsterdam een misdaadbiografie verschijnt waaraan de gereputeerde true crime-auteur nog volop heeft meegewerkt. Het is het stormachtige levensverhaal van Martin H. (Van politieman tot moordenaar van Klaas Bruinsma), geschreven door de misdaadspecialist van Panorama, Vico Olling. Ton is van 1988 tot 1991 hoofdredacteur geweest van Panorama, maar dat terzijde. Hij was niet in staat de afkalving van de ooit legendarische titel te keren, maar krijgt wel twee ton in guldens mee om dat leed te verzachten. Het stelt hem in staat cold turkey afscheid te nemen van de verleidingen van de grote stad en zijn verslaving aan het misdaadmilieu waarin hij een nogal unieke plek heeft verworven als zeg maar participerend chroniqueur. Vanuit de in Schingen (Friesland) verworven boerderij blijft hij nog wel over misdaad berichten, maar van een grotere, misschien ook wel gepastere, afstand. Hij zal er met de hem kenmerkende vasthoudendheid, geduldige speurzin en empathie voor het royale scala aan geportretteerden zijn beste stukken schrijven, waarvan nog een bundeling bij Nijgh & Van Ditmar zou verschijnen. HP/De Tijd wordt een vaste afnemer. Maar Ton tikt ook voor de VARA Gids en voor het ons dezer dagen zo ongeveer ontvallen Esquire. In dat laatste blad doet hij uit de doeken hoe de latere literaire Volkskrant-coryfee Michaël Zeeman in zijn jonge jaren een Leeuwarder boekhandel wist te ontdoen van een enorme boekencollectie. Zoals wel vaker bij Ton: er vielen maar weinig spelden tussen te krijgen. Ton was niet alleen verslaafd aan gekkigheid, maar ook aan grondigheid.
Terug naar zijn belangrijke bijrol in de misdaadbiografie van Martin H(oogland). Op pagina 128 verklaart Ton de connectie. "Ik stond soms om 2 uur 's nachts op. Om rond 3 uur aan te komen bij tenten als ’t Kompas of Sheherazade. Op dat uur spoelde daar het wrakhout van de stad aan om midden in de nacht biefstuk met stokbrood te eten. Daar hoorde ik de verhalen. Dat hoopte ik althans. Na vier uur zat de tent vol met ouwe penozemannen en een nieuwe generatie criminelen. Je hoorde van alles, maar er zat heel zelden iets bruikbaars tussen. Ondertussen dronk en snoof iedereen dat het een lieve lust was."
Paywall
Wilt u dit artikel lezen? Word abonnee, vanaf slechts 5 euro per maand.
Lees onbeperkt premium artikelen met een digitaal abonnement.
Kies een lidmaatschap
