Rob: U bent bij uitstek de ervaringsdeskundige op het gebied van migratie, mijnheer Van Amerongen. Waar heeft u níet gewoond op deze planeet? San Marino, als ik het wel heb. De Volksrepubliek Toeva. Guinee-Bissau. Dat is het wel zo’n beetje, al heb ik zo langzamerhand wel de indruk dat uw huidige thuishaven de Algarve uw eindbestemming is. Dat is verklaarbaar: ook voor u luiden in de verte de klokken reeds en verder zijn de genotsmiddelen, vooral de vloeibare, er spotgoedkoop.

Het is niet moeilijk gissen naar de reden van uw voortdurende verplaatsingen: u bent uw hele leven al op de vlucht. Nu zou ik dat zelf wellicht ook hebben wanneer ik het levenslicht in Ede had gezien, maar bij u liggen er meerdere oorzaken aan ten grondslag, die de lezers die onze gedachtewisselingen vaker tot zich nemen wel kunnen raden. En telkens was uw conclusie na verloop van tijd dezelfde: nee, dit is het óók niet. Rusteloos trok u dan weer verder, al dan niet in gezelschap van een roedel honden of een vriend(in).

De reden dat ik het onderwerp migratie bij u aanroer is dat emigreren weer zo’n populair onderwerp is. Niet zoals in de jaren vijftig, toen honderdduizenden Nederlanders gretig gehoor gaven aan de lokroep van de regeringen van landen als Australië, Nieuw-Zeeland en Canada. Over die exodus wil ik graag eerst een anekdote over een Noord-Hollandse vrouw bij u kwijt, die zich op de dag van vertrek door haar broer bij een passagiersschip in Amsterdam liet afzetten. De bestemming was Auckland en van jongs af aan waren ze water en vuur geweest, die twee. Desondanks was de man de mening toegedaan dat hij zijn zuster vanwege de familiebanden op deze wijze ter wille diende te zijn. Hij was de beste vriend van mijn vader, die het duo die dag vergezelde.

Overal was het gras groener dan in Ede, amigo

Arthur van Amerongen

Toen de vrouw daar in de haven van Amsterdam na het wel heel koele afscheid de loopplank opliep fluisterde mijn vader, die uiteraard op de hoogte was van de moeizaamheid van hun relatie, tegen zijn vriend: “Je bent nu zeker wel heel erg blij, hè?”

“Hoho, ze is IJmuiden nog niet uit,” luidde het antwoord.

Het zal u niet verbazen, dat de twee vrienden zich die dag opvallend laat weer bij hun wederhelften meldden.

Enfin, emigreren dus. Ik weet niet of het u is opgevallen, maar met name in de obscure hoek waar de Baudetiers zich hebben verzameld – al raaskallend en complottheoriserend en kankerend op alles wat Nederland is – wordt het steeds vaker genoemd als een oplossing voor hun ‘problemen’. Hun leider heeft zelfs weleens de mogelijkheid van een eigen staat geopperd, van een Forumland dus, met eigen munt, scholen én dating-app. Ik moet toegeven dat er in deze hernieuwde coronatijden, waarin zij zich maatschappelijk meer dan ooit misdragen, steeds vaker momenten zijn dat ik denk: gá dan, sticht dat land alsjeblieft ergens diep in de Stille Oceaan en bezorg mij daarmee een gelukkig 2022.

Maar ze hebben het niet alleen dáárover.

Ze willen hier steeds vaker gewoon weg.

Begrijpt u dat, mijnheer Van Amerongen?

Arthur: Natuurlijk begrijp ik dat, heer Hoogland, want jouw Nederland leeft in geleende tijd. Het is maar goed ook dat de waterspiegel – als ik professor Klaver van GroenLinks mag geloven – binnen een paar decennia met veertig meter stijgt als Frenske Timmermans de duizend miljard eurootjes voor zijn Green Deal niet bij elkaar krijgt geharkt en gebedeld. Dan krijg je dus Maastricht aan Zee en Doetinchem-sur-Mer.

Maar laat ik met de deur in huis vallen aangaande de Baudetiers en hun migratieplannen. Ik weet namelijk nog een heel aardig plekje in de jungle van Guyana, niet ver van het pittoreske dorpje Port Kaituma. Er is een landingsbaan, die uitermate geschikt is voor bijvoorbeeld de Falcon 900, een zogenoemde heavy jet die veertien mensen kan vervoeren. Zelfs over de Atlantische Oceaan. En laat Baudets beste vriend Fokke de Jong, oprichter van Suitsupply, nou krek zo’n ding hebben! Jort Kelder kan dan meteen meevliegen naar Guyana. En mocht Thierrytown niet helemaal van de grond komen, dan kan de Uitverkorene nog altijd een rondje Kool-Aid weggeven, op basis van kaliumcyanide en limonade. 

Wat flauw trouwens dat je weer over Ede, de moeder van alle verveling, begint. Waarom denk je dat ik op veertienjarige leeftijd aan de verdovende drugs en de Pleegzuster Bloedwijn ging en mijn zakgeld bij de pisbak moest verdienen? Alles de schuld van Ede. Ik ben inderdaad gevlucht en woonde vanaf 1974 in Arnhem, Nijmegen, Den Bosch, Amsterdam, Tel Aviv, Jeruzalem, Beiroet, Brussel, Maastricht, Rio de Janeiro, Asunción en Moncarapacho. Overal was het gras groener dan in Ede, amigo.

U bent uw hele leven al op de vlucht

Rob Hoogland

Echter! Ik weet dat je een eenvoudig mavist bent, maar ik ga je toch even een Latijnse wijsheid schenken: Caelum, non animum mutant qui trans mare currunt. Ik vertaal hem eventjes voor jou uit de losse pols: zij die over zee trekken, veranderen van klimaat maar niet van aard. Deze oneliner staat in de Epistulae van Quintus Horatius Flaccus, en om precies te zijn: 1.11.27. 

Het is dus de onmogelijkheid om ergens een geheel nieuw bestaan op te bouwen, want je neemt altijd jezelf mee. Jij zult dat ongetwijfeld hebben meegemaakt toen je de grootste en dapperste stap in je leven nam: verhuizen van Alkmaar naar Egmond-Binnen of hoe die negorij ook mag heten.

Overigens gebruikte ik het woord negorij recentelijk in een Volkskrant-column en toen heeft een overijverige redactrice dat veranderd in Nergenshuizen, omdat negorij racistisch was. Ik heb haar toen beleefd uitgelegd dat negorij afstamt van het Maleische woord negeri, hetgeen aanzienlijk dorp betekent. En dat komt weer van het woord nagari in het Sanskriet, en dat betekent stad. Later werd het spottend voor een klein dorp gebruikt, en het heeft dus niets te maken met personen van kleur die eventueel tot slaaf zijn gemaakt.

Vraagje: wat weerhoudt jou ervan om, na 75 jaar in Alkmaar te hebben gewoond, te verhuizen naar de Algarve, waar je je laatste jaartjes met mij, Louis van Gaal, Willem van Kooten, de gebroeders Koeman en de Molletjes op de golfbaan kan slijten? Nou?

Rob: U vergeet in dit geval de belangrijkste BN’er, mijnheer Van Amerongen: de heer Bart Nijman. Als ik goed ben ingelicht – en dat ben ik meestal – heeft deze briesende brulbrabo van het weblog GeenStijl eveneens een woning aan de Algarve verworven, niet zoals velen in Vale do Lobo, maar op slechts twintig minuten lopen van uw huize Vischlugt aan de Ria Formosa. Wat mankeert die man in vredesnaam? Ik vind twee uur en drie kwartier vliegen van u al angstaanjagend dichtbij.

Maar goed, hij moet het zelf weten, ofschoon ik wel met zijn lieve Dieuwertje te doen heb. Zij dient nu, met u en haar Bart, te ervaren wat mijn lieve moedertje moest ervaren als mijn vader en bovengenoemde vriend weer eens gezamenlijk de hort op gingen. 

Ik beperk mij verder tot het fenomeen emigratie. Steeds meer landgenoten overwegen het. Helaas hebben de meesten geen idee waar zij het over hebben.

O zeker, ik heb mij soms ook verleid gevoeld. Zo stond er in de jaren negentig een cottage te koop in de heuvels nabij Schull, een klein havenplaatsje in het diepe zuidwesten (county Cork) van Ierland. Honderden jaren oud, muren van een meter dik, onstuimige beek door een wilde tuin van een halve hectare. Ik was verzot op Ierland, zeker op die regio. Sterker nog: dat ben ik nog steeds. Ik moest 55.000 Ierse pond voor de woning neertellen, maar zag er op het laatste moment vanaf. In financieel opzicht was dat niet zo slim: ik zou er nu een miljoen euro voor kunnen vragen.

Het is heus niet alles goud wat er blinkt in de Algarve. Zo kan het hier steenkoud zijn in de winter

Arthur van Amerongen

Maar hoe mooi en fascinerend Ierland ook is en hoe aardig, bescheiden, humoristisch en muzikaal de inwoners ervan ook zijn, in Nederland hebben we de zaakjes op de keper beschouwd beter voor elkaar. Bovendien werd het pittoreske Schull in 1996 opgeschrikt door de moord op de Franse tv-producente Sophie Toscan du Plantier, in een landhuis dat angstaanjagend dicht bij voornoemd cottage gelegen is. De moord – op Netflix is er een mooie documentaire over te zien – is nog altijd niet opgelost, maar de tot veler verbijstering vrijgesproken verdachte woont nog steeds in Schull, waar hij door driekwart van de bevolking wordt gemeden als de pest. Stelt u zich eens voor dat ik daar aan de oever van mijn beek rustig aan een glas Jameson 1780 zit te nippen en die gast wandelt ineens grijnzend langs!

Emigreren? Denk er vooral goed over na.

Ik bracht mijn zomervakantie dit jaar weer eens door in de Var, Zuid-Frankrijk. Daar hebben zich veel Nederlanders gevestigd, vooral na hun pensionering. Dit is hun dagindeling: opstaan, wandelen met de hond, de plaatselijke markt een bezoek brengen, lunchen tot laat in de middag, wandelen met de hond en om 21.00 uur op stok. That’s it. In drie van de vier gevallen komt daar een einde aan wanneer zij, oud en gebrekkig, toch maar weer terugkeren naar Nederland omdat ze de kleinkinderen zo missen en de gezondheidszorg en de sociale voorzieningen hier ondanks alles toch boven die van Frankrijk prefereren.

Ik hoop dat de heer Bart Nijman zich dat eveneens realiseert, mijnheer Van Amerongen.

Kan hij nog terug?

Arthur: Ik kom de heer en mevrouw Nijman zojuist tegen op de beroemde hole 16 van Vale do Lobo Royal, de schitterende baan die in 1997 is ontworpen door Sir Henry Cotton en Rocky Roquemore en tot de top 100 banen van Europa behoort. Hole 16, je weet wel, met een par 3 van 218 meter over drie ravijnen. 

De heer Nijman vraagt zich af van wie jij deze gevoelige informatie, die niet eens op werkelijkheid berust, hebt gekregen. Wel is het zo dat dat de heer Nijman onlangs Thomas Lepeltak alias Stan Huygens tegenkwam in de Rotary van Oostzaan, en jouw trouwe makker van De Telegraaf schijnt nogal loslippig te zijn. 

Nijman, die ondanks de successen van GeenStijl toch een Brabantse jongen van het volk is gebleven, was na het debunken van jouw gemene achterklap wel toe aan een ‘eerlijke vette bek halen’ in plaats van golfbaanvingervoer dat niet vult en dat je ook nog eens moet wegspoelen met bubbels waarvan je het zuur krijgt. 

Steeds meer landgenoten overwegen emigratie. Helaas hebben de meesten geen idee waar zij het over hebben

Rob Hoogland

Voor Hollandse gezelligheid met kroketten en frikandellen verwees ik hem naar café Ed & Willem Bever in Monte Gordo, en naar Atlantico in Quarteira, waar ze net als de Hollandse Winkel in Boliqueime ook nog eens drop en hagelslag verkopen. Bovendien ligt in Atlantico altijd de leesmap op tafel met de Margriet, de Revu (waarin de heer Nijman sinds jaar en dag een column heeft) de Libelle, De Lach, de Panorama en de Aktueel. Twaalf weken oud, dus alle kruiswoordpuzzels zijn ingevuld en in De Lach ontbreken de pagina’s met de ondeugende foto’s en ik wil liever niet weten wat ome Henk daarmee doet in zijn sleurhut terwijl tante Sjaan buiten zijn roze Crocs staat schoon te spuiten. Ik waarschuwde collega Nijman ervoor dat de biertjes in die Nederlandse kroegen twee keer zo duur zijn als bij de Portugees. Ik leg dus altijd een bodempje in vunzige visserskroegjes waar een pijpje inheems bier slechts een eurootje kost.

De Nederlandse Club Algarve (NCA) organiseert knusse, op oud-Hollandse leest geschoeide feestjes met zaklopen, koekhappen en toiletpottenwerpen, en één keer per maand is het Hollandse parenavond. Dan staat er in het clubhuis een grote fruitschaal en daar gooien alle stellen de sleutels van hun sleurhutten in. Maar het is heus niet alles goud wat er blinkt in de Algarve. Zo kan het hier steenkoud zijn in de winter. De traditionele huizen zijn nauwelijks te verwarmen en de meeste cafés en restaurants hebben geen kachel. Algarvianen, toch al niet de uitvinders van de gezelligheid, nuttigen het kerstdiner gewoon met hun jas aan en de sjaal om in een door tl-buizen verlichte tent. Ondanks dit: emigreren is vooruitzien, ouwe huismus van me. Voor verder informatie verwijs ik je naar de Algemene Emigratie Centrale, Zijlstraat 70, kamer 60 te Haarlem. Feliz natal e feliz ano novo!