Ik heb weinig gemeen met PvdA-prominent en oud-Kamerlid Gijs van Dijk. Of het moet zijn dat we beiden dezelfde achternaam hebben, voorafgegaan door een tamelijk veelvoorkomende voornaam (Gijs en Ton). Het is een gegeven dat in de hele discussie over privileges (zevenvinkers) relatief weinig aandacht krijgt. Maar geloof me, met een duizend-in-een -dozijn-naam zoals Gijs en ik van onze ouders kregen, is het extra moeilijk om iets voor elkaar te krijgen in het leven. 

Toch is dat laatste in ieder geval één van de twee Van Dijkjes gelukt: Gijs werd topbestuurder bij de vakbond FNV en later zelfs Tweede Kamerlid voor de Partij van de Arbeid. Zijn laatste formele beoordeling kreeg hij onder meer van toenmalig PvdA-fractievoorzitter Lodewijk Asscher. Het werk van Gijs van Dijk werd positief beoordeeld en niets stond zijn politieke loopbaan in de weg. Zo leek het althans. 

Enige maanden geleden opende het Journaal – het belangrijkste nieuwsmedium van het land – namelijk met het verhaal van ene Cornelia Klaster – die het Kamerlid voor een miljoenenpubliek mocht beschuldigen van grensoverschrijdend gedrag. Van Dijk zou haar te enthousiast hebben omhelsd, zo vat ik het als argeloze Journaal-kijker gemakshalve samen. 

Enige maanden geleden opende het Journaal – het belangrijkste nieuwsmedium van het land – namelijk met het verhaal van ene Cornelia Klaster – die het Kamerlid voor een miljoenenpubliek mocht beschuldigen van grensoverschrijdend gedrag

Al snel werden de contouren van een ’majeur’ schandaal zichtbaar. Ook andere vrouwen meldden zich bij (toen nog) politiek leider Lilianne Ploumen van de PvdA met klachten van grensoverschrijdend gedrag. 

Het betekende – nog voor er een onderzoek was gedaan naar de aard en omvang van het schandaal – dat Gijs van Dijk met lichte dwang naar de uitgang van de Haagse fractie (waar hij dus goed functioneerde als Kamerlid) werd begeleid. 

Exit Gijs van Dijk. De PvdA gaf integriteitsbureau Bezemer & Schubad opdracht om de kwestie te onderzoeken.

Je zou denken dat het belang van een aangeslagen Van Dijk, die erkende in de privésfeer fouten te hebben gemaakt maar hardnekkig volhield dat hem als Kamerlid niets te verwijten viel, zwaar zou wegen en dit onderzoek snel en doeltreffend zou worden uitgevoerd. Zodat hij bij een voor hem goede uitkomst met dezelfde snelheid dichterbij zijn vurig gewenste rehabilitatie zou komen.

Maar inmiddels maanden verder, blijkt het onderzoek naar zijn vermeende wangedrag nog steeds niet afgerond. En dat is vervelend voor het oud-Kamerlid, want na het vertrek van Lilianne Ploumen, was er opnieuw een Kamerzetel waar hij recht op had.

Maar omdat hij nog steeds leefde met de beschuldigingen boven zijn hoofd, besloot hij de glazen stolp die de Haagse politiek is maar even te laten. En dus zit Gijs van Dijk al maanden thuis op het mooie Texel, met een ongewisse toekomst voor zich. Zal hij worden gerehabiliteerd, of blijft hij voor eeuwig in de boeken staan als een #Metoo-Kamerlid?

En dus zit Gijs van Dijk al maanden thuis op het mooie Texel, met een ongewisse toekomst voor zich. Zal hij worden gerehabiliteerd, of blijft hij voor eeuwig in de boeken staan als een #Metoo Kamerlid?

Hoewel het onderzoek dient te worden afgewacht (door ons allemaal) is er inmiddels wel iets meer bekend over de essentie van de bezwaren die er tegen Van Dijk zouden zijn.

Zo vertelde hij onlangs zélf dat hem in het kader van wederhoor enkele verklaringen waren voorgelegd. Allen afkomstig van ex-vriendinnen, die niet positief zijn over de ‘huwelijkse’ moraal van het Kamerlid. Hij zou veelvuldig vreemdgaan, vrouwen bedriegen en de verklaringen van de vrouwen zouden een beeld schetsen van een ‘seksueel roofdier’. 

Genoeg voer voor zedenmeesters dus.

Maar zijn zaken die zich primair lijken af te spelen in de privésfeer redenen om een Kamerlid zijn baan af te nemen? Hoewel de zaak door velen neer wordt gezet als het zoveelste #Metoo-geval in de politiek, lijkt er vooralsnog geen enkel raakvlak tussen het gedrag van Van Dijk als privépersoon en zijn functioneren als Kamerlid.

Of het moet zijn dat Van Dijk een relatie (geen gezagsrelatie!) had met kunstenares Tinkebell en haar niet alleen bedroog, maar met deze dame ook naaktfoto’s uitwisselde. Wat de vraag oproept of Gijs van Dijk als politicus door haar zou kunnen worden gechanteerd?

Daarvoor zou de betrokken kunstenares en Parool-columniste – die van haar krant opvallend ruim baan krijgt om in de eigen kolommen over #Gijsgate te schrijven – dan wel een strafbaar feit moeten plegen. En de foto’s van een naakte Gijs van Dijk zouden zo aanstootgevend moeten zijn (kan dat überhaupt nog in deze tijd?) dat deze er alles voor zou doen om ze uit de publiciteit te houden.

Daarvoor zou de betrokken kunstenares en Parool-columniste dan wel een strafbaar feit moeten plegen. En de foto’s van een naakte Gijs van Dijk zouden zo aanstootgevend moeten zijn, dat deze er alles voor zou doen om ze uit de publiciteit te houden

En dan was er iemand die in de beslotenheid van een gesprek met Gijs had gehoord dat hij de Miljoenennota zou hebben gelekt. Maar ja, wie lekt er niet in Den Haag?

De zaak lijkt in essentie neer te komen op een politicus die moest aftreden omdat hij zich privé zou hebben misdragen (Van Dijk gaf in een verklaring meteen na zijn vertrek toe dat hij niet ‘eerlijk’ was geweest tegen de vrouwen). Maar is dat een legitieme reden om hem zijn Kamerzetel te ontnemen?

Tenzij het onderzoek ernstig verwijtbare nieuwe feiten oplevert, lijkt mij van niet. Wanneer vreemdgaan – zonder dat er sprake is van een gezagsrelatie, of politieke wederdiensten – een reden is om politici voortaan uit Den Haag te weren wordt een grens gepasseerd die velen ten onrechte kwetsbaar maakt. Of zoals Van Dijk zelf zegt in NRC: “Wilt u een mens of een robot als volksvertegenwoordiger?”

Veel vreemdgaande Haagse collega’s van Van Dijk wachten dan ook met spanning op de uitkomsten van het onderzoek en vooral de norm die daaruit zal voortvloeien als beoordelingskader voor Kamerleden. Wordt seksueel privégedrag onderdeel van het politieke métier of niet? Met alle gevolgen van dien.

Veel vreemdgaande Haagse collega’s van Van Dijk wachten dan ook met spanning op de uitkomsten van het onderzoek en vooral de norm die daaruit zal voortvloeien als beoordelingskader voor Kamerleden

Het is niet te hopen dat deze vraag binnenkort met ‘ja’ beantwoord dient te worden. Er zullen dan nog heel wat Gijs van Dijken volgen in Den Haag. Het feit dat in ons land tot nu onderscheid gemaakt wordt tussen gedrag dat je vertoont als Kamerlid en gedragingen buiten het publieke domein op basis van gelijkwaardigheid – hoe onethisch wellicht ook – vormt een groot goed in het functioneren van onze volksvertegenwoordiging.

In die zin zou de kwestie-Gijs van Dijk wel eens een kantelpunt ten goede kunnen worden in de doorgeslagen #Metoo-beweging en gaat men zich hopelijk weer focussen op grensoverschrijdend gedrag binnen machtsrelaties, waar de hashtag ooit terecht voor bedoeld was. 

En worden discussies over vreemdgaan van politici weer uitgevochten waar ze ooit begonnen: in de slaapkamer.