De complexiteit van onze systemen begint een bedreiging te vormen voor alles waarin wij geloven
We zijn in een situatie beland waarin democratisch genomen besluiten niet kunnen worden uitgevoerd, omdat het te ingewikkeld is om ze uit te voeren. En dat is verontrustend, vindt Ilja Leonard Pfeijffer.
Terwijl ik de laatste hand aan het leggen ben aan mijn grote historische roman over Alkibiades, waarin ik speciale aandacht heb voor de symptomen, de oorzaken en de gevolgen van het verval van de democratie aan het einde van de vijfde eeuw voor Christus, begin ik zo langzamerhand in een positie te komen waarin ik kan concluderen dat er schrikbarende overeenkomsten zijn tussen toen en nu. Mensen zijn mensen. Vijfentwintighonderd jaar lijkt een eeuwigheid, maar het zijn maar honderd generaties. Thucydides zei het al: ‘Zolang de menselijke natuur is zoals zij is, zal wat ik beschrijf, of iets soortgelijks, opnieuw plaatsvinden.’
Uiteraard zijn er ook fundamentele verschillen tussen vroeger en nu en als we het hebben over het functioneren van de democratie en de rechtsstaat, denk ik vandaag opeens dat ons bestel zich vooral onderscheidt van de klassieke Atheense democratie door de complexiteit en dat is niet bepaald goed nieuws voor ons. Ik zal uitleggen wat ik bedoel.
Paywall
Wilt u dit artikel lezen? Word abonnee, vanaf slechts 5 euro per maand.
Lees onbeperkt premium artikelen met een digitaal abonnement.
Kies een lidmaatschap
