Spring naar de content
bron: anp

Dit zijn de drie grootste risico’s die we de komende tijd lopen

Vanuit zijn woonplaats in het Italiaanse Genua beschouwt Ilja Leonard Pfeijffer wekelijks een onderwerp dat het Nederlandse nieuws beheerst. Deze week: Ilja ziet het somber in voor de komende jaren. “Geloof mij op mijn woord als ik zeg dat ik mijn uiterste best heb gedaan om iets positiefs en hoopvols te vinden om deze column mee af te sluiten. Maar ik zie het even niet.”

Gepubliceerd op:
Geschreven door: Ilja Leonard Pfeijffer

Ik las de prognoses van het IMF voor de impact van het virus op de wereldeconomie en daarna de samenvatting van de Harvard-studie die de noodzaak voorziet tot een gedeeltelijke lockdown tot 2025 en dat was geen goed idee. 

Er heerst zoveel angst dat je niet eens meer weet waar je nu het bangst voor moet zijn. Aan een kant loert het gevaar van de besmetting en aan de andere kant het gevaar van een faillissement. Als dit een tweesprong is, dan leidt de ene weg naar code zwart in de ziekenhuizen en triagecommissies, die in een oogwenk moeten beslissen welke patiënt nog kan worden toegelaten op de intensive care en wie helaas bij gebrek aan middelen zal moeten stikken op een brancard in de gang, terwijl de andere weg voert naar een ongekende ineenstorting van de economie, werkloosheid en armoede. 

Abboneer op een lidmaadschap

Flinke korting op een digitaal jaarabonnement

Sluit nu voordelig een abonnement af en maak kennis met de journalistieke kracht van HP/De Tijd. (Op elk moment opzegbaar.)

Kies een abonnement

Volgens het IMF zijn de economische gevolgen van de quarantaine nu al heel veel ernstiger dan de gevolgen van de crisis van 2008. Alleen crisis van de jaren dertig valt in omvang te vergelijken met wat er nu gebeurt. Bij deze gitzwarte prognoses zijn twee kanttekeningen te plaatsen. Ten eerste zegt het IMF dat het voor zijn berekeningen is uitgegaan van een relatief gunstig scenario. Dat leidt tot een economische krimp van rond de tien procent. Maar dat kan dus heel goed nog veel erger uitpakken. De tweede kanttekening is dat dat de schade zou zijn als het vandaag voorbij was en als we morgen weer ouderwets zouden kunnen gaan consumeren en produceren. Maar geen enkele expert is er tot nu toe in geslaagd om een exitstrategie te berekenen die korter duurt dan twee jaar. De studie van de geleerden van Harvard University voorziet zelfs een scenario waarin voor de komende vijf jaar gedeeltelijke hervatting van economische activiteiten zou moeten worden afgewisseld met nieuwe periodes van een complete lockdown. Ik denk niet dat onze samenleving dat aankan. Ik weet het bijna wel zeker.

Er heerst zoveel angst dat je niet eens meer weet waar je nu het bangst voor moet zijn.

Een goede vriend van mij, die als specialist werkzaam is in een groot ziekenhuis in Nederland, maakt deel uit van de triagecommissie die is ingesteld om de beslissingen te nemen die hopelijk nooit genomen zullen hoeven te worden. Hij vertelde mij dat ze gisteren een oefening hebben gehouden voor de situatie waarin Nederlanders gaan muiten omdat hun dierbaren niet meer kunnen worden opgenomen. Dat verbaasde mij. Ik had via de Nederlandse media de indruk gekregen dat de situatie in de Nederlandse ziekenhuizen onder controle is. Hij zei mij dat dat vooralsnog inderdaad zo is. De curve vlakt af. Maar daar staat tegenover dat de opnametijd en de beademingstijd vies tegenvallen. Het is een breekbaar bestand. En hij ziet drie risico’s. 

Het eerste risico is dat de braafheid van de Nederlanders tijdens het afgelopen paasweekend toch blijkt tegen te vallen, dat er toch te veel mensen op pad zijn gegaan en dat de anderhalve meter afstand tot dierbaren en vrienden te weinig blijkt te zijn gerespecteerd. In dat geval is er vanaf vrijdag een opnamegolf te verwachten. 

Het tweede risico is dat Nederlanders er genoeg van beginnen te krijgen en de regels aan hun laars gaan lappen. Dikke vinger, ik word toch niet ziek en ik heb hier toevallig wel een leven te leiden. Dat werk. 

Het derde risico is dat Rutte met het oog op de economische prognoses van het IMF zegt dat het genoeg is geweest, dat er een nationale coronabarbecue-orgie wordt georganiseerd om te vieren dat iedereen zo solidair is geweest en dat het twee weken later code zwart is in de ziekenhuizen. 

Het angstaanjagende is dat alle drie de risico’s verre van hypothetisch zijn. Nog angstaanjagender is het dat diepe rampspoed hoe dan ook gegarandeerd is. Als we doen wat nodig is om de ziekenhuizen te ontlasten, zullen we jarenlang min of meer op non-actief staan, wat onvoorstelbare gevolgen zal hebben. En als we die ellende willen vermijden, krijgen we hem toch. 

Geloof mij op mijn woord als ik zeg dat ik mijn uiterste best heb gedaan om iets positiefs en hoopvols te vinden om deze column mee af te sluiten. Maar ik zie het even niet.

Word lid van HP/De Tijd