Spring naar de content
bron: anp

Een nieuwe lockdown is onvermijdelijk

Vanuit zijn woonplaats Genua beschouwt Ilja Leonard Pfeijffer wekelijks een onderwerp dat het Nederlandse nieuws beheerst. Deze week schrijft hij over het falende coronabeleid van de overheid. “De enige reden waarom Hugo de Jonge zijn baan nog heeft, is dat je in crisistijd nu eenmaal geen ministers naar huis stuurt.”

Gepubliceerd op:
Geschreven door: Ilja Leonard Pfeijffer

Ondanks de moedige en ronduit draconische maatregelen van de Nederlandse regering (kroegen in het westen een uurtje eerder dicht en hooguit met vijftig man tegelijk in de polonaise), loopt het aantal besmettingen zo hard op dat andere landen Nederland hebben gedeclasseerd tot risicogebied. De zeer gevreesde tweede golf, die ten koste van alles voorkomen had moeten worden, begint Nederland te overspoelen. 

Het scenario dat we kennen uit het voorjaar begint zich, ondanks de nadrukkelijke verzekering van talloze Nederlanders dat ze intussen wel klaar zijn met het virus, opnieuw te ontvouwen. “Hier hoge staat van paraatheid”, appt mijn vriend Stefan, die specialist is in een Rotterdams ziekenhuis, mij zojuist. “Ziekenhuis stroomt vol, calamiteitendraaiboeken worden afgestoft en iedereen is vooral heel nadrukkelijk bezig om niet ongerust te lijken.” De zorg begint weer overbelast te raken. Reguliere behandelingen worden opnieuw uitgesteld. Er zullen wederom mensen sterven. 

Abboneer op een lidmaadschap

Flinke korting op een digitaal jaarabonnement

Sluit nu voordelig een abonnement af en maak kennis met de journalistieke kracht van HP/De Tijd. (Op elk moment opzegbaar.)

Kies een abonnement

Het is nu al duidelijk dat de dappere en bikkelharde ingrepen van de Nederlandse regering (in cafés in de Randstad om middernacht het licht aan en een maximum van vijftig dronkenlappen in een afgesloten ruimte) niet afdoende zullen zijn om het tij te keren en de exponentiële toename van het aantal besmettingen te stuiten. Een nieuwe lockdown zal onvermijdelijk zijn, met alle economische en psychische gevolgen van dien. Een complicerende factor hierbij is dat het debat, dankzij een dansleraar en een paar onbekende BN’ers die het misverstand koesteren dat zij ook een mening mogen hebben, zozeer gepolariseerd is geraakt dat er geen draagvlak meer is voor een nieuwe lockdown. De vraag is of Rutte en zijn coronaminister De Jonge de volkswoede durven te riskeren of dat zij zich met het oog op de opiniepeilingen neerleggen bij oversterfte. Het tweede is net zo ondenkbaar als het eerste. In beide gevallen gaat Nederland een bijzonder zware periode tegemoet. 

Ik sprak vanmiddag mijn manager. Hij suggereerde mij dat ik vandaag op deze plek met een gerust hart een van mijn oude columns uit maart kon recyclen, want alles wat ik toen zei, is opnieuw onverminderd relevant. Het opvallende is dat ik destijds schreef vanuit het zwaar getroffen noorden van Italië, waar ik woon, om mijn nuchtere en nonchalante landgenoten te waarschuwen en dat ik nu naar mijn zwaar getroffen vaderland kijk vanuit een land waar alles onder controle is. Italië heeft op het moment tussen de 1.200 en 1.700 nieuwe besmettingen per dag op een bevolking van 60 miljoen. Dat zijn tussen de twee en drie personen op de 100.000. Wat is het verschil? Wat doet Italië goed en Nederland fout?

De vraag is of Rutte en zijn coronaminister De Jonge de volkswoede durven te riskeren of dat zij zich met het oog op de opiniepeilingen neerleggen bij oversterfte

Italianen zijn, anders dan de Nederlanders, een nuchter volkje. Ze snappen het virus, kennen de gevaren en doen wat nodig is. Iedereen draagt mondkapjes in een afgesloten ruimte, zoals winkels en bars, en meer dan de helft van iedereen die ik zie draagt vrijwillig een mondkapje op straat, hoewel dat niet verplicht is. De Italiaanse regering is capabeler en consequenter dan de Nederlandse. Toen er een strenge lockdown nodig was, werd er een buitengewoon strenge lockdown afgekondigd en die bleef, ondanks het piepen en knarsen van de economie, van kracht zolang het virus niet was bedwongen. De scholen zijn pas deze week weer heropend. De nachtclubs en discotheken zijn nog steeds dicht. De regering communiceert helder en rechtlijnig over de richtlijnen. Er is geen sprake van verwarring over wat wel en niet mag. 

En het belangrijkste verschil met Nederland is misschien wel dat de richtlijnen in Italië ook worden gehandhaafd. De politie controleert actief. Wie zich niet aan de regels houdt, kan een boete krijgen van 400 tot 1.500 euro. Wie de quarantaineregels overtreedt, riskeert zelfs een gevangenisstraf. De Nederlandse regering heeft bij monde van premier Rutte bij voortduring ingezet op de verantwoordelijkheid van de burgers. Rutte wilde geen handhaving en sancties, omdat Nederlanders een volwassen volk zouden zijn. We kunnen inmiddels wel concluderen dat dat een kolossale politieke misrekening was. Met een beroep op eigen verantwoordelijkheid was onze premier bij het Nederlandse volk totaal aan het verkeerde adres. Als de mening van Famke Louise representatief moet zijn voor de volwassenheid van het Nederlandse volk, kun je alles wel honderd keer uitleggen zonder de hoop te mogen koesteren op enig begrip. 

Als ik zou moeten zeggen wie de schuld heeft van de huidige en aanstaande puinhoop in Nederland, zou ik zeggen dat het de schuld is van al die Nederlanders die zich als verwende kinderen gedragen, die nog niet begrepen hebben dat vrijheid geen vrijheid is als zij is gestoeld op egoïsme en die te beroerd zijn om zich aan enkele simpele beperkingen te houden. Maar het is tevens de schuld van de Nederlandse regering die het verantwoordelijkheidsbesef van haar burgers volledig fout heeft ingeschat. 

Rutte wilde geen handhaving en sancties, omdat Nederlanders een volwassen volk zouden zijn. We kunnen inmiddels wel concluderen dat dat een kolossale politieke misrekening was

Een ander belangrijk verschil tussen Italië en Nederland op dit moment is het testbeleid. Hoewel de Italianen niet beroemd zijn om hun organisatietalent, hebben ze de testcapaciteit en de procedures volledig op orde. Het systeem werkt en blijkt effectief. Het feit dat Nederland op dit moment, tegen de laatste week van september van het rampjaar 2020, nog steeds, als enig land in Europa, onvoldoende testcapaciteit heeft, is een gotspe. De redenen zijn bekend. Lubach heeft er afgelopen zondag nog een memorabele uitzending aan gewijd. Het is wanbeleid. Coronaminister De Jonge is verantwoordelijk voor een reeks verkeerde beslissingen. Ik zag het debat in de Tweede Kamer van afgelopen dinsdagavond. De parlementariërs waren unaniem. Zelfs de coalitiegenoten waren de wanhoop nabij over het gevoerde beleid. De enige reden waarom Hugo de Jonge zijn baan nog heeft, is dat je in crisistijd nu eenmaal geen ministers naar huis stuurt. Maar hij zelf lijkt zich van geen kwaad bewust. Geduldig en uitvoerig, met de hem kenmerkende omhaal van woorden, blijft hij welwillend toelichting geven op het in zijn ogen succesvolle beleid, terwijl hij niet lijkt te zien dat het gammele kaartenhuisje van coronapreventie dat hij heeft opgetuigd aan het instorten is. 

Ja, ook ik heb kritiek op de regering, net als al die BN’ers, die eerder door de regering waren betaald om te helpen om het draagvlak voor de preventie onder de bevolking te vergroten. Maar mijn kritiek is precies tegenovergesteld aan die van hen. Ik ben niet van mening dat de regering te veel doet en ons van onze vrijheden berooft, maar dat de regering veel te weinig doet om een volk in bedwang te houden dat die vrijheden niet aankan.