Afgelopen november werd het Forum voor Democratie van Thierry Baudet in een crisis gestort vanwege onthullingen over nazistische sympathieën van prominente leden van de jongerenorganisatie van de partij. In de appgroepen van deze JFVD gingen antisemitische en homofobe berichten rond. Hoewel er herinneringen werden gedeeld aan een etentje waarbij ook Thierry Baudet zelf antisemitische en racistische uitspraken zou hebben gedaan, heeft de leider altijd met klem ontkend dat hij dergelijke opvattingen een warm hart zou toedragen. Zijn memorabele videoboodschap voor de gele gordijnen van 24 november, waarmee hij zich terugtrok als lijsttrekker, totdat hij een dag later weer van mening veranderde, begon nadrukkelijk met de woorden: ‘Nazisme, antisemitisme, racisme zijn denkbeelden waar ik niets mee te maken wil hebben.’

Afgelopen dinsdag, op Koningsdag, om zes uur ’s middags liet een zekere Camille Meloen van zich horen op Twitter. Hij beklaagde zich over het hoge percentage immigranten in Brussel. ‘In Brussel-stad,’ zo schreef hij, ‘heeft meer dan 80 procent [een] buitenlandse achtergrond. Vergeet niet dat dit slechts eerste en tweede generatie immigranten zijn. Als we naar de jeugd kijken, vermoed ik dat nog geen 10% inheems zal zijn…’

Om 19.20 uur op diezelfde dag antwoordde Thierry Baudet op deze post van Camille Meloen. Hij schreef: ‘Wordt tijd dat we een escape-strategie ontwikkelen, vrienden. Madagascar of zoiets.’

Wordt tijd dat we een escape-strategie ontwikkelen, vrienden. Madagascar ofzoiets. https://t.co/SuINsC67aW

— Thierry Baudet (@thierrybaudet) April 27, 2021

Dit is een verwijzing naar het zogenaamde Madagaskarplan. In juni 1940, vlak voor de capitulatie van Frankrijk aan Nazi-Duitsland, presenteerde Franz Rademacher, Referatsleiter für Judenfragen im Auswärtigen Amt, het uitgewerkte plan om de joodse bevolking van Europa onder dwang te deporteren naar het Oost-Afrikaanse eiland Madagaskar, dat in die tijd een Franse kolonie was en dat onder Duitse controle zou vallen bij de Franse capitulatie. Adolf Hitler was geporteerd van het plan. Met diens goedkeuring publiceerde Adolf Eichmann, leider van het Referat IV D 4 (Räumungsangelegenheiten und Reichszentrale für jüdische Auswanderung) bij het Reichssicherheitshauptamt, op 15 augustus 1940 een memorandum waarin werd opgeroepen om gedurende vier jaar een miljoen Europese joden per jaar naar Madagaskar te deporteren. Het eiland zou worden bestuurd door de SS. Er zou in Eichmanns visie nadrukkelijk rekening mee moeten worden gehouden dat de omstandigheden op Madagaskar dermate meedogenloos zouden zijn dat een groot deel van de joden het gedwongen verblijf aldaar niet zou overleven. Het plan werd uiteindelijk niet uitgevoerd vanwege de Engelse zeeblokkade. Tijdens de Wannsee-conferentie op 20 januari 1942 werd de Endlösung als werkbaarder alternatief voor het Madegaskarplan gepresenteerd. Het Madagaskarplan wordt over het algemeen beschouwd als een fundamentele stap die heeft geleid tot de massavernietiging van de joden in de concentratiekampen.

Onze Thierry Baudet, geachte afgevaardigde in de Tweede Kamer van de Staten Generaal en politiek leider van het FVD, die volgens zijn eigen nadrukkelijke verklaringen niets te maken wil hebben met nazisme, antisemitisme en racisme, suggereert op Twitter dat dit Madagaskarplan, deze prelude op Auschwitz, wellicht een goede oplossing zou zijn voor het als hoog ervaren percentage inwoners met een buitenlandse achtergrond in onze steden.

Uiteraard bewijst deze tweet, voor sommigen wellicht ten overvloede, dat Thierry Baudet nazistische sympathieën koestert, maar ik kan nu al uittekenen hoe het gaat. Als er nog meer en invloedrijkere columnisten en opiniemakers dan ik de komende dagen de aandacht zullen vestigen op deze tweet en als er ophef van komt, zal Baudet zich verdedigen door te zeggen dat hij zich niet bewust was van de associaties met het Madagaskarplan. Hij had het eiland zomaar genoemd. Daar bedoelde hij verder niets mee. Ja, dat vluchtelingen wat hem betreft dienen te worden opgevangen in de regio, dat bedoelde hij ermee. En Madagaskar is toch een schitterend eiland? Zeg nou zelf. Er is daar ontzettend veel flora en fauna en die mensen zijn zo gastvrij.

Dus zeg het maar, geachte afgevaardigde Baudet, wat bedoelde u eigenlijk met uw verwijzing naar het Madagaskarplan?

Of hij zal zeggen dat het een grap was. Natuurlijk was het een grap, want hij is geen nazi, dat weet iedereen toch? Jongens, jongens, wat is het toch droevig gesteld met de ironie in dit land. Want natuurlijk was het ironie, maar links wordt geplaagd door een gebrek aan gevoel voor humor en ironie wordt tegenwoordig – o tempora o mores – niet meer herkend.

Ik heb over dit mechanisme geschreven in mijn essay over ironie Ondraaglijke lichtheid (2019). In hoofdstuk 7, ‘De trol en de kikker’, beschrijf ik hoe het begrip ironie is gekaapt door alt-right. ‘Extreemrechtse politici verbergen zich graag achter ironie,’ schreef ik daar, ‘en ook zij doen dat op een manier die een negatieve afdruk vormt van de ironie. Ze zeggen iets onoorbaars en als er shit van komt, zeggen ze gauw dat ze het ironisch hadden bedoeld. Ironie is het tegenovergestelde zeggen van wat je bedoelt. Deze gipsafdruk van de ironie houdt in dat je wel degelijk zegt wat je bedoelt, maar vervolgens pretendeert dat het ironisch was. Die claim op ironie is ironisch, want die is tegengesteld aan je ware bedoelingen.’

Dus zeg het maar, geachte afgevaardigde Baudet, wat bedoelde u eigenlijk met uw verwijzing naar het Madagaskarplan? En het zal duidelijk zijn dat uw gebruikelijke verdediging door een beroep te doen op de ironie niet meer zal volstaan.