Spring naar de content
bron: TriStar Pictures

Seks, geld en politiek: hoe drie films het Amerika van nu blootleggen

Zelden was er een bioscoopweek waarin een aantal films zo haarfijn de ziel van de Amerikaanse samenleving blootlegt als de afgelopen week.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Nico van den Berg
All the Money in the world
Beeld:

Het drieluik Three Billboards Outside Ebbing Missouri, Call Me By Your Name en All the Money in the World laat respectievelijk zien hoe wantrouwen en angst een kleine gemeenschap lamlegt, hoe voor een open seksuele houding in de VS geen plaats is en hoe miljardairs op feodale wijze macht naar zich toe trekken.

Deze drie ijzersterke films leren ons kortom meer over Amerika dan menig documentaire of nieuwsartikel pretendeert te doen.

Oscarwaardig

Traditioneel druppelen in januari de Oscarwaardige films onze bioscopen binnen. Waar de zomer is gereserveerd voor de blockbusters en het najaar voor de familiefilm, zijn de eerste twee maanden van het jaar het moment dat Hollywood zich van zijn meest serieuze kant laat zien.

Dit jaar is de oogst extra opvallend, met name in deze drie films. Niet alleen door de sterke vrouwenrollen, maar ook door de zachtheid van de mannenkarakters. De #MeToo-beweging lijkt naast slachtoffers nu eindelijk ook winnaars te kennen; wij als filmkijkers.

Three Billboards: de vrouw dwingt de man tot inkeer

Het leek het afgelopen weekend bij de Golden Globes wel het moment van gerechtigheid: naast gebalde-vuist speeches door Nicole Kidman en Oprah waren het vooral de sterke vrouwenrollen die alle aandacht opeisten. Frances McDormand had geen betere winnaar kunnen zijn. In Three Billboards zet ze een moeder neer die na de moord op haar dochter de lamlendige houding van de plaatselijke politie aan de kaak stelt door ze via billboards aan de schandpaal te nagelen. Een klassiek wraak-concept, maar ‘the times, they are a changin’.

De wanhopige moeder breekt door de apathie van de agent die belast is met het onderzoek (Woody Harrelson) en emotioneel met zichzelf in de knoop komt. En McDormand breekt als ze ziet dat Harrelson niet de ingebeelde vijand is. De twee hoofdrollen kunnen niet verder verwijderd zijn van de man/vrouw cliché’s die jarenlang het witte doek hebben gedomineerd. Dit soort films worden al decennia gemaakt, maar krijgen nu pas alle aandacht.

De tekst gaat hieronder verder. 

Daarnaast is de verleiding in het Trump-tijdperk groot om de boze burger tegenover de onverschillige macht als karikatuur neer te zetten. Dat het simplisme hier wordt ingeruild voor een genuanceerde benadering, is grote winst. Een trieste film als weerwoord tegen gepolariseerde samenlevingen. Een betere spiegel voor de huidige tijd is er niet.

Call Me By Your Name: de man als empathisch wezen

De prachtige film Call Me By Your Name over een prille zomerliefde tussen een jonge jongen en een oudere man kan makkelijk worden weggezet als LGBT-cinema. Maar dat doet de film tekort. De kracht van deze film is het volstrekt ontbreken van problematisering of veroordeling. Ontluikende seksualiteit en twijfel wordt als normaal gezien, de begripvolle woorden van de vader naar zijn jonge zoon horen een voorbeeld voor elke ouder te zijn.

De tekst gaat hieronder verder. 

De voorzichtige en verantwoordelijke houding van de volwassen Arnie Hammer die verliefd wordt op de jonge Timothée Chalamet is aangrijpend. Zelfs de meest heteroseksuele man kan niet anders dan bezwijken voor zoveel oprechte liefde. Maar het wrange einde dwingt ons ook naar onze eigen moraal te kijken. De boodschap dat empathie vaak krachtiger is dan activisme komt keihard binnen.

All The Money In The World: achter elke lompe man staat een beheerste vrouw – om hem pootje te lichten

De #MeToo-affaire heeft al een aantal mensen de kop gekost. Acteur Kevin Spacey werd na het bekennen van wat handtastelijkheden door regisseur Ridley Scott meteen uit de film All the money in the world geknipt. En binnen een paar weken werden alle scènes waar Spacey in zat opnieuw gedraaid, nu met Christopher Plummer in de hoofdrol.

Plummer doet het magistraal, maar Spacey zou de rol van de dictatoriale en nietsontziende miljardair Jean Paul Getty een extra lading hebben gegeven: een man die vanwege zijn eigen verlangens de rest van de wereld wil naaien.

De tekst gaat hieronder verder.

Tegelijk wordt Getty volkomen weggespeeld door zijn schoondochter die de echte touwtjes in handen heeft. All the money is daarom de eerste post-#MeToo film die door het sterke drama en de verbinding die het – bewust en onbewust – legt tussen de Amerikaanse macho cultuur van vroeger en feminiene tegenwicht van nu niet onderschat mag worden.

Seks als letterlijk en figuurlijk glijmiddel

Film en moraal blijft een lastige combinatie. Vaak richt cinema zich op de grootste gemene deler, is seks vaak letterlijk en figuurlijk een glijmiddel voor het verhaal en worden man-vrouw rolpatronen vaker bevestigd dan uitgedaagd. De drie genoemde films gaan daar op indrukwekkende wijze omheen, zonder activistisch of prekerig te worden.

De moraal is aanwezig, maar op zo’n manier dat het aanvoelt als een warme deken in dit tijdperk van kil populisme. Ze zijn niet bang om een einde te laten zien dat vaak geen happy end is, maar wat wel het echte leven raakt. Ook het plot is hier minder belangrijk, het gaat om de reis die de personages doormaken. Maar bovenal spreekt er een enorme urgentie uit. Meeslepende cinema als weerslag van de politieke en sociale ontwikkelingen in de VS.

Waar media vaak tekortschieten, komt film om de hoek kijken.

Onderwerpen