Spring naar de content
bron: ANP/Jerry Lampen

Meredith Greer: ‘Zijn mannelijke schrijfsters gewoon niet goed genoeg?’

Ieder jaar komt de discussie wel weer een keer langs, met name rondom de Boekenweek.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Meredith Greer

Dan komen er wat stukken in de kranten, dan is er een interview met Hendrik Bervoets en een paar andere mannelijke schrijfsters, het liefst met een lekkere pittige foto erbij in een kekke zwarte coltrui. Een literaire hoge Pieternel zegt dan vervolgens iets provocerends in een van haar columns, waarop er verbolgen gereageerd wordt op Twitter door iemand die wat dicklit gepubliceerd heeft. En dan begint het volgend jaar weer opnieuw. Maar eigenlijk krijgen we nooit écht antwoord op de vraag; hoe zit het nou met die mannelijke auteurs?

Het NRC Handelsblad liet afgelopen week twee vrouwen aan het woord om in een twistgesprek deze vraag te bespreken. De eerdergenoemde literaire critica Jamilla Ouariachi en Irma Stevens werden uitgenodigd om het debat aan te gaan. Stevens is dé expert op het gebied van zogenaamde ‘mannelijke literatuur’. Stevens las voor haar boek Het andere geslacht wel tíentallen romans van mannelijke schrijfsters.

Zo vroegen zij zich af of de stelling eigenlijk wel relevant is, aangezien jonge mannelijke schrijfsters tegenwoordig ook prijzen winnen terwijl er ook vrouwen meedoen. Mannen worden toch steeds meer serieus genomen als auteur. Mannen tellen gewoon mee. Maar toch bleek na een kort onderzoek, dat de meeste lezers helemaal niet zaten te wachten op mannenboeken: “Ik lees eigenlijk nooit boeken van mannen, ik weet ook niet waarom (Bert, 63).

Waarom is dat eigenlijk zo? “Zó briljant is die nieuwe generatie mannelijke auteurs nu ook weer niet,” aldus Ouariachi. En daar maakt ze een controversieel, maar gedurfd punt. Uiteindelijk moeten literaire prijzen ook gewoon om kwaliteit gaan, en als dat betekent dat er maar één man op de shortlist van de Libresse Literatuur Prijs komt te staan, betekent dat misschien gewoon dat mannen niet goed genoeg zijn?

Ligt het niet gewoon aan het sóórt boeken dat mannelijke schrijfsters publiceren? Zouden mannen niet gewoon hun best moeten doen om dikkere, ambitieuzere, serieuzere literatuur te schrijven? Moeten mannen gewoon de lat wat hoger leggen voor zichzelf?

Wellicht dat mannelijke literatuur meer aandacht zou krijgen als ze over meer dingen zouden schrijven dan over mannenzaken. Dat is natuurlijk ook een niche, niet iedereen kan zich daarmee identificeren. Mannelijke literatuur ontstijgt vaak het niveau van een Baguettereeks niet, en daar verpesten deze mannelijke schrijfsters het voor alle andere mannen die wel universele onderwerpen aan durven te raken, buiten het beperkte mannelijke spectrum.

Een ander fenomeen dat benoemd werd, en ook belangrijk is in de verklaring van de eeuwenlange dominante aanwezigheid van vrouwen in de literaire wereld, is dat mannen natuurlijk zodra ze de kans krijgen hun literaire kritiek alleen maar gebruiken om op andere mannen te kiften. “Wat bezielt toch jonge mannelijke critici als Boris van Houwelingen of Perseus Bekkering om zo benepen en geborneerd over de literatuur van júíst talentvolle mannen te schrijven?” vraagt Ouariachi aan haar collega.

De kwestie die ze daarmee opwerpt is een belangrijke; kunnen we voor een rationele, neutrale, serieuze bespreking van mannelijke literatuur eigenlijk überhaupt wel bij mannen terecht? Waarom iedere keer dat beschuldigende vingertje, op zoek naar een vrouwelijk complot om mannen hun plek in de literatuur te ontzeggen? Zou de oorzaak ervan niet óók, in elk geval ten dele, bij mannen zélf te vinden kunnen zijn?

Uiteindelijk krijg ik na onderzoek onder de gewone literatuurliefhebbers van Nederland ook vooral de indruk dat het een keer tijd om dat man/vrouw-denken los te laten.

“Ik snap niet waarom mannen de hele tijd hun gender erbij moeten halen, dat zie je échte schrijfsters toch ook niet doen?” (Gerda, 48).

Ook Marije, een uitgever die liever anoniem wil blijven ‘omdat je anders allemaal van die zeurende beroepsgekwetste mannetjes over je heen krijgt’ is wel klaar met de discussie. “Heel eerlijk gezegd vind ik het gewoon seksistisch. Ik ben helemaal niet bezig om mensen op die manier op te delen in hokjes. Ik wil schrijfsters gewoon beoordelen op hun kwaliteit, of ze nou vrouw zijn of niet.”