Jonge moeders zitten altijd in de verdediging
Wie moeder wordt, krijgt louter felicitaties, wie besluit geen kinderen te krijgen, wordt raar aangekeken. Dat schrijft collega Isabelle Buhre in haar stukjes op 5 en 6 september. Deze bewering klopt niet.
Het klopt ook niet dat vrouwen mét kinderen nooit vragen krijgen als: ‘Waarom?’ of ‘Heb je geen spijt?’. Als je naar onze Nederlandse maatstaven bijvoorbeeld ‘te jong’ aan kinderen begint, krijg je precies dezelfde verbaasde blikken, kritiek en vragen. Ik was 22 toen ik zwanger raakte van mijn eerste kindje. Ik was nog aan het studeren (en ook van plan dat te blijven doen) en de meeste mensen feliciteerden me helemaal niet. ‘Waarom doe je geen abortus?’ was negen maanden lang de meest gestelde vraag.
Toen mijn zoontje goed en wel was geboren, ik inmiddels weer aan het werk was en met hem op de arm op een terras zat, was er een vriendelijke meneer in het gezelschap die vroeg: ‘Waarom heb je geen abortus gedaan?’ Zelfs toen nog. Dat zou je me nooit gevraagd hebben als ik tien jaar ouder was, dacht ik. Ik heb echt héél veel vragen gekregen. ‘Hoe doe je het?’ en ‘Ben je niet te jong?’ en ‘Is dat niet egoïstisch?’. Inmiddels richten mensen de vraag niet meer aan mij maar aan de kinderen: ‘Zijn jullie lekker met de oppas op stap?’. Blijkbaar zijn andere mensen alleen blij voor je als je een oudere moeder bent, bedacht ik. En ik leefde daar maar mee. Op een gegeven moment vallen de afkeurende of verbaasde blikken je niet eens meer op, en bovendien word ik vanzelf met de jaren een oudere moeder.
Later merkte ik dat het vooroordeel niet alleen tegen jong moederschap bestaat. Ik sprak met de moeder van een schoolvriendje van mijn zoontje. Zij was op haar tweeënveertigste zwanger geworden van het jongetje: op haar werk werd ze daarom gepest en met scheve ogen aangekeken. Het was onverantwoordelijk wat ze deed, ze zou véél te oud zijn. Mensen lachten haar achter haar rug om uit. Ze kon wel een Down-kindje krijgen. En: als die kleine van de middelbare school af zou komen, zou ze al zestig zijn…sommigen vroegen haar in haar gezicht wat haar bezielde. Ze had zich er wel eens alleen door gevoeld.
Eens interviewde ik een leuke moeder in Amsterdam-Zuid die bewust alleenstaand was: twee gezonde zonen had ze gekregen via een spermadonor. Nog steeds (de oudste was acht) moest ze het ‘waarom’ uitleggen aan mede-ouders op het schoolplein. Nog steeds twijfelde ze, door al die vragen, of het geen egoïstische keuze was geweest. Alle soorten moeders die afwijken van het gemiddelde, omdat ze te jong of te oud zijn, lesbisch of alleenstaand zijn, krijgen vragen. Al die moeders zullen niet begrijpen waarom ze het steeds moeten verdedigen. Ergens krijgen zij allemaal het gevoel aangepraat dat ze nog maar moeten bewijzen dat het oké is.
Laten we ervan uitgaan dat zowel wél als géén moeder worden een egoïstische keuze is. Zowel jong als oud als precies gemiddeld, zowel alleen als samen met een man of vrouw of hele commune, zowel in armoede als in rijkdom. Überhaupt is het egoïstisch. Maar dat geeft niet. Het is voor jou een goede keuze, omdat jij hem hebt gemaakt.
Isabelle, en alle andere bewust kinderloze vrouwen, wees gerust: jullie zijn niet de enige die te kampen hebben met vooroordelen. Louter felicitaties krijg je als je het exact volgens de boekjes doet: als je moeder wordt tussen je dertigste en vijfendertigste van 1,7 kinderen, getrouwd bent met een man en daarmee samenwoont, niét al kinderen had uit een eerder huwelijk, wel een baan hebt maar vooral niet te hard werkt, boodschappen doet bij de Albert Heijn en op vrijdagavond televisie kijkt.
